ترجیح سنّت بر مدرنیته در اثر اورهان پاموک

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر؛ برنامه‌ی عصرانه با کتاب در بیست و ششمین نشست خود، با حضور دکتر بهلولی، از ساعت ۱۶:۳۰ روز چهارشنبه، دوم آبان ۱۴۰۳، با خوانش و نقد و بررسی داستان کوتاه «نگاه از پنجره» اثر اورهان پاموک از کتاب «جفت شیش» برگزار شد.

در این نشست که با حضور اعضای کانون نقد ادبی فردوس برگزار شد، پس از خوانش گروهی داستان کوتاه «نگاه از پنجره»، اعضای کانون در خصوص ویژگی‌های آن به بیان نظرات خود پرداختند.

بهبد بهلولی دبیر کانون نقد ادبی فردوس در مقدمه‌ی تحلیل این داستان از اورهان پاموک، نویسنده ترکیه‌ای، گفت: الهام، ادراک، خاطره، کودکانه‌ها ...، واژگانی‌اند که تمامیت اثر از منظر نگاه و بیان را مدام در تلاقی حس و احساس در خودشان تکرار می‌کنند یا با ترنمی کودکانه، این حس و احساس را می‌خوانند و می‌نوازند.

منتقد عصرانه با کتاب فردوس افزود: ذهن نقّاد اگر اورهان پاموک را در سایر آثار ادبی و داستانی‌اش، وامدار ادبیات اسطوره‌ای یا ادبیات داستانی معاصر یا پست‌مدرنیستی زمان خودش ادراک یا اندازه می‌کند؛ در این اثر (نگاه از پنجره)، نویسنده را با خویشتن خویش، دستان نحیف قلم به دست که از کودکانه‌هایش خیال‌پردازی (و نه مستندسازی) می‌کند و آینه‌ی مستعمل نیم‌بند که به جز تصویر پسربچه‌ای آَشنا، چیزی را به منصه‌ی ظهور نمی‌نهد؛ تنها می‌گذارد تا همراه با عناصر خیال و به فراخور و صلاحدید خالق اثر از ذهن نویسنده به بیرون تراوش کند.

بهلولی اضافه کرد: با تقلیل مفهومی شاعرانه‌ها و با اغماض از شکل صریح بیان گونه‌ها، حالت‌ها، شکل‌ها و گفتمان‌ها و حذف شاخصه‌های اثرگذارشان از سپهر زیبایی‌شناختی اثر؛ که نگاه توأمان با این شیوه‌ی از نقد می‌تواند بدنه‌ی صیقلی اثر را خراش دهد و بیازارد؛ روش‌شناسی نقد نمادگرایانه می‌تواند شیوه‌ای مهم، اجماع‌پذیر و تأثیرگذار در این شیوه و تایپ نگارشی باشد. برای مثال، پنجره از دید پاموک در این اثر، دروازه‌ای ملوّن و بی انتها از دنیای کنونی به دنیای ماورایی است که نه تنها اثر را از جهان ناصواب، نژند و بیگانه‌ی کنونی به قدمگاه پر اقبال کودکی رهنمون می‌سازد؛ که با آفرینش ناداستانی، چون اثر مذکور، می‌تواند مخاطب را هم بنا به دلخواسته‌ی خودش به دنیای پاموک یا جهان خواننده رهسپار کند. این نوع از نگرش و این شیوه از جهش کنایات، زمانی در برابر پرنده‌ی نگاه منتقد اوج می‌گیرد که پنجره را به عنوان نمادی از سنّت در برابر شیء نوظهور به نام تلویزیون به عنوان نمادی از مدرنیته ساخته و پرداخته می‌کند. به معنای ساده‌تر، نویسنده کاوش منظره از هژمون پنجره با هر آنچه پیش‌تر بیان شد را در قیاس با تماشای تلویزیون با برچسب نماد مدرنیته زمانش ارجح می‌داند؛ انتخابی شبیه به ترجیح کودکی به بزرگسالی یا سنّت به مدرنیته.

«عصرانه با کتاب» با حضور طاهره مختاری و بهبد بهلولی به عنوان کارشناسان برنامه، چهارشنبه‌های هر دوهفته یک بار، از ساعت ۱۶.۳۰ در کتابخانه فردوس میزبان دوستداران کتاب و کتابخوانی خواهد بود و حضور در آن برای عموم آزاد است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای حضور در این برنامه به فرهنگسرای فردوس، واقع در فلکۀ دوم صادقیه، بلوار فردوس شرق، بعد از خیابان شهید سلیمی جهرمی، کتابخانه فردوس مراجعه کنند. برای اطلاعات بیشتر به نشانی ferdos.farhangsara در شبکه‌های اجتماعی مراجعه فرمایید یا با شماره تلفن ۴۴۰۸۱۰۴۳ تماس بگیرید.