دعوت دهه نودی‌ها به کتابخوانی با بازی و کافه!
غرفه ناشران کودک و نوجوان در نمایشگاه کتاب امسال فضای متفاوتی دارد که در آن همه چیز برای کودکان و نوجوانان کتابخوان آماده شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر به نقل از خبرگزاری تسنیم، سالهاست کتابخانه‌های شهرداری تهران در جای جای پایتخت مستقر بوده و خدمات حوزه کتاب و کتابخوانی را به شهروندان از جمله کودکان و نوجوانان ارائه می‌دهند. درست است که بخش مهمی از فعالیت این کتابخانه‌ها به امانت سپردن کتاب‌هاست اما در کنار آن توجه به برگزاری برنامه‌هایی که مشوق کودکان و نوجوانان به کتاب و کتابخوانی باشد، از اولویت بسیار مهم‌تری برخوردار است.
در شرایطی که سرانه مطالعه کتاب پایین است و ظهور پدیده‌ای به اسم فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی ذهن و فکر کودکان و نوجوانان را به شدت درگیر خود کرده است، توجه به امر کتابخوانی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. البته دعوت به کتابخوانی به روش‌های مرسوم در گذشته به قدر کافی پاسخگو نیست و باید سراغ روش‌های جذاب دیگری رفت.
سی و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران این روزها در مصلی تهران برگزار می‌شود و یکی از اصلی‌ترین و از قضا شلوغ‌ترین آن بخش ناشران کودک و نوجوان است که در فضایی جداگانه در مصلی تهران برگزار می‌شود. والدین همراه با فرزندان خود به سراغ غرفه‌هایی می‌روند که کتاب‌های مخصوص این گروه سنی را عرضه می‌کنند. البته که فقط فروش کتاب مهم نیست، بلکه رویدادهای کنار آن از اهمیت بالاتری برخوردار است.
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و امور کتابخانه‌های آن هم در نمایشگاه کتاب حضور دارند و با راه‌اندازی یک فضای نسبتا وسیع با عنوان کافه کتابخون‌ها در بخش ناشران کودکان و نوجوان نمایشگاه، پذیرای علاقه مندان به یار مهربان هستند. فضای خاص این غرفه در کنار برنامه‌هایی که برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده است تلاشی برای دعوت هر چه بیشتر از والدین است تا همراه با فرزندان خود دقایقی را در این غرفه سپری کرده و از برنامه‌های متنوع آن بهره ببرند. مسئول غرفه می‌گوید که گروه‌ها و نهادهای مختلفی که در عرصه کتاب کودک و نوجوان فعال هستند همگی دور هم جمع شده‌اند تا با هم‌افزایی هر چه بیشتر، برنامه‌های متنوع‌تر و در سطح بزرگتری برگزار کنند تا میزبان خوبی از نسل جدید باشند.
تکتم نجفی منش مدیر امور کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در توضیح فضایی که برای کودکان و نوجوانان در نمایشگاه کتاب اختصاص داده شده است، گفت: نمایشگاه کتاب امسال برای سازمان فرهنگی هنری یک تفاوت جدی داشت و آنهم این بود که با همه کسانی که در عرصه کتاب کودک و نوجوان فعال هستند، هم راستا و هم هدف بشویم تا اقدامی متفاوت را رقم بزنیم. در حقیقت، غرفه‌ای که در بخش ناشران کودکان و نوجوانان برپا شده، فضایی متعلق به همه فعالان کتاب کودک و نوجوان است. در این مسیر، ابتدا با آموزش و پرورش هم مسیر شدیم و پس از فعالسازی غرفه، گروه‌های مختلفی از نهادهای مردمی و دولتی کنار ما آمدند. بسیاری از این گروه‌ها، سال‌های گذشته، غرفه‌های جداگانه‌ای داشتند اما امسال همگی دست به دست هم دادیم تا اتفاق بزرگی را رقم بزنیم.
وی ادامه داد: از حوزه هنری و گروه‌های زیر مجموعه آن گرفته تا نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، همگی در این فضا حضور دارند و همدیگر را برای رسیدن به یک هدف که آنهم تشویق کودکان و نوجوانان به کتابخوانی است، یاری می‌کنیم. به طوری که مخاطبی که به این غرفه مراجعه می‌کند، فارغ از اینکه خدمات را از چه گروه یا نهادی دریافت می‌کند، بیشتر مجذوب برنامه‌ها می‌شود. برای مثال، «بچه کتابخون‌ها» برند سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است اما مخاطبان ما همه کودکان و نوجوانان حاضر در نمایشگاه و فعالان فرهنگی این حوزه است.
او فعالیت‌هایی که در این غرفه ویژه کودکان و نوجوانان اجرا می‌شود را تشریح کرد و گفت: یکسری از اتفاقات، در قالب رویدادهای استیجی رخ می‌دهد. برای مثال، از ساعت ۱۰ تا ۱۱ صبح، داستان‌نویسی جمعی کودکان و نوجوانان را داریم. در این اقدام، برگه‌هایی را بین بچه‌ها تقسیم می‌کنند که ابتدا و انتهای یک داستان روی آن نوشته شده است. بچه‌ها باید براساس قوه تخیل خود و با کنار هم قرار دادن عناصر داستانی این داستان را تکمیل کنند. علاوه براین، هر روز ظهر برنامه ای با عنوان «ناهار با نویسنده» را داریم. در این ویژه برنامه هر روز یک نویسنده مهمان کودکان و نوجوانان است؛ آنها از دوران نوجوانی خود، علاقه‌مندی‌شان به کتاب، نویسنده کودکان شدن و ... سخن می‌گویند.
وی اضافه کرد: از جمله نویسندگان حاضر می‌توان به داود امیریان، حمیدرضا شاه آبادی، مصطفی رحماندوست، خورشاهیان، افسانه شعبان نژاد، مهدی پیرهادی و ... اشاره کرد.
مدیر امور کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری بیان کرد: عصرهای هر روز، دورهمی نوجوانان کتابخون برگزار می‌شود و از ۶۴ کتابخانه فعال در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به اینجا می‌آیند و جلسه‌ای متفاوت با فعالان حوزه کتاب برگزار می‌کنند. علاوه براین، برنامه نمایشنامه‌خوانی نیز در استیج این غرفه برقرار است. برای مثال، آقای مسلم قاسمی به اینجا آمدند و بازی نمایشنامه‌خوانی از طریق کتاب را تمرین کردند. تمرین کتاب صوتی، شعرخوانی و گفتگوی نوجوانان در «کافه گپ» از دیگر برنامه‌های استیج است.
نجفی‌منش تاکید کرد: علاوه بر برنامه‌های استیجی، اتفاقات دیگری نیز در پایین استیج رخ می‌دهد. قبل از هر چیز باید بگویم که فضای غرفه را شبیه به یک کافه کتابخوانی طراحی کردیم تا حس و حال بهتری را برای کودکان و نوجوانان به همراه داشته باشد. در همین فضا برنامه‌های مختلفی برگزار می‌شود؛ برای مثال، «بازی نویسنده» یکی از برنامه‌هایی است که برگزار می‌شود و طی آن کودکان و نوجوانان در موقعیت‌های مختلف به خلق یک داستان جدید فکر و ایده پردازی می‌کنند.
او از اجرای چند برنامه جذاب برای کودکان و نوجوانان خبر داد و گفت: «سفر شگفت انگیز» یکی دیگر از برنامه‌هاست که طی آن بچه‌ها هم بازی حرکتی می‌کنند و هم با کتابخوانی آشنا می‌شوند. برای مثال، یکسری موانع چیده می‌شود و از بچه‌ها خواسته می‌شود با عبور از موانع، کتاب بخوانند و راه بروند و در نهایت توضیح بدهند چه چیزی خوانده‌اند. علاوه براین، «تور کتاب» داریم؛ در این برنامه یک نقشه به بچه‌ها داده می‌شود و از آنان خواسته می‌شود با مراجعه به تعدادی غرفه و خواندن بعضی کتاب‌ها، نام آن کتاب و یا شخصیت اصلی آن را دربیاورند و به ما اعلام بکنند. در این مسابقه، بچه‌ها در 5 مسیر مجزا به چند ناشر سر می‌زنند و در قالب بازی، کتابخوانی هم می‌کنند.
نجفی‌منش بیان کرد: علاوه براین، رویداد «مرورنویسی کتاب» داریم که با حضور فعالان کتاب برگزار می‌شود و طی آن کودکان و نوجوانان به مرور چند کتاب می‌پردازند. برنامه دیگری با عنوان رویداد «حک» داریم که در آن از بچه‌ها خواسته می‌شود تجربه خودشان از مواجهه با کتاب را بیان کنند. در اینجا قرار نیست داستان کتابی که خوانده شده، بیان شود، بلکه هدف اصلی، بیان تأثیرگذاری آن کتاب بر روح و شخصیت کودک و نوجوان است.
او درباره فضای این غرفه گفت: سعی کردیم فضای متفاوتی را برای غرفه طراحی کنیم که هم برای والدین و هم برای کودکان و نوجوانان جذاب باشد. بسیاری از خانواده‌ها تجربه کافه رفتن به همراه نوجوان خود را ندارند اما این مکان فرصتی را فراهم می‌کند تا والدین بتوانند در کنار فرزندان خود «بازی کردن» را تمرین کنند و تجربه یک کافه کتاب را هم داشته باشند.