یادداشت
مجمع بین‌المللی شهری بریکس، دیپلماسی شهری در خدمت منافع ملی- محمودرضا کبیری یگانه
محمودرضا کبیری یگانه
معاون ارتباطات و امور بین‌الملل شورای شهر تهران در راستای برگزاری مجمع بین‌المللی شهری بریکس، در یادداشتی نوشت:
مجمع بین‌المللی شهری بریکس قرار است از ۲۹ اکتبر تا ۱ نوامبر ۲۰۲۵ (۷ تا ۱۰ آبان) در سن‌پترزبورگ روسیه برگزار شود، توسعه و گسترش شهر‌ها و وجود مشکلات و چالش‌های مشابه برای مدیران شهری این واقعیت را آشکار کرده که حل و رفع آنها نیز نیلازمند استفاده از تجارب جهانی و ظرفیت‌های بین المللی است. از این رو حضور در این دوره از مجمع بین المللی شهری بریکس که قرار است با حضور نمایندگانی از بیش از ۷۰ کشور دنیا و حدود دو هزار شهر در روسیه برگزار شود، می‌تواند فراتر از یک رویداد دیپلماتیک، فرصتی برای مدیریت شهری باشد تا مطابق با اولویت ها، اهداف و چشم انداز خود از ظرفیت‌های جهانی برای کاهش الام و مشکلات کلانشهر تهران استفاده کند.
مجمع بین‌المللی شهری بریکس که به عنوان یک رویداد بین‌المللی در حال توسعه و نهادینه شدن است، ضمن ایجاد یک بستر مناسب برای فعالیت‌های شهری، اقتنصادی، اجتماعی و... دارای کارکرد‌های متنوعی است، گسترش دیپلماسی شهری و همکاری‌های بین پارلمانی شهری، حرکت در مسیر چندجانبه‌گرایی و تضعیف انحصارطلبی قدرت‌های جهانی، تبادل تجربیات موفق شهری و مدیریت بحران‌ها و استفاده موثر از ظرفیت اقتصادی و جمعیتی شهر‌های عضو بریکس از اهم این کارکرد‌ها و دستاورد‌هاست.
توسعه پایدار سیاست‌های کلان از طریق نوآوری در شیوه‌های حکمرانی محلی از اهداف اصلی این دوره معرفی شده است، هدفی که با توجه به چالش‌ها و مشکلات تهران می‌تواند به صورت جدی در دستور کار مدیران شهری قرار گیرد، خوشبختانه شورای ششم و مدیریت شهری در چند سال گذشته اقدامات و تصمیمات اثربخشی را در زمینه توسعه شهر هوشمند، بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی با هدف کاهش آلودگی هوا، توجه به رویکرد‌های انسانی و اجتماعی در تصمیمات مدیریت شهری و تنوع بخشی به سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی و تصمیماتی از این قبیل اتخاذ کرده‌اند و استفاده از این ظرفیت بین المللی در نیل به اهداف مدیریت شهری تهران می‌تواند موثر باشد.
ایران و در راس آن تهران، به عنوان عضو جدید بریکس و کشوری موثر و قدرتمند در معادلات جهانی و منطقه‌ای، قرار است امسال نیز حضوری موثر و فعال در این مجمع ایفا کند، مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران به همراه هیاتی کوچک، اما هدفمند و با برنامه در این نشست حضوری پررنگ خواهند داشت، پیش‌بینی می‌شود این مجمع نقطه عطفی در تحقق اهداف مدیریت شهری در حوزه‌های مختلف داشته باشد، ایران در دوره‌های قبلی مجمع (مانند نشست کازان روسیه و پیش‌جلسه تهران) مشارکت فعال داشته و حتی موفق به تأسیس دبیرخانه اتحادیه شهر‌های عضو بریکس در تهران و کسب عنوان نایب رئیسی اتحادیه توسط شهردار تهران شده است. امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری بین شهرداری تهران و شهرداری کازان روسیه (مبدع ایده این مجمع) در حاشیه این نشست‌ها، نشان از اهمیت دیپلماسی شهری ایران در این چارچوب است و انتظار می‌رود در این دوره ینز شاهد گسترش همکاری‌ها بین شهر‌های تهران با مسکو سن پترزبورگ باشیم.
به هر روی، مجمع بین‌المللی شهری بریکس ۲۰۲۵ فرصت‌های متعددی را پیش روی مدیران شهری می‌گذارد، تسهیل در جذب سرمایه گذاری خارجی، انتقال فناوری و دانش فنی و ارائه توان و قابلیت‌های بومی به سایر کشورها، گسترش کریدور‌های ترانزیتی و لجستیکی، ارتقای کیفیت زندگی و استفاده از تجارب موفق سایر شهر‌ها در حل زمینه توسعه حمل و نقل، کاهش آلودگی هوا، تعدیل آسیب‌های اجتماعی، توسعه شهر هوشمند، گسترش فضای سبز، مدیریت پسماند، توسعه گردشگری و ... از جمله این فرصت هاست.
شورای شهر تهران و مدیریت شهری در پیگیری و تداوم این مسیر کوشا و مصمم بوده، اما برای تحقق منافع ملی و بهره بردرای مناسب از این ظرفیت بین المللی نیازمند برنامه عملیاتی دقیق و مدون، هم افزایی و همگرایی بخش‌های فعال ملی و شهری، تسهیل بستر‌های قانونی و عملیاتی و استفاده از نظرات تخصصی و کارشناسی مدیران شهری می‌باشیم، تردیدی نیست استفاده از ظرفیت دیپلماسی شهری در کنار دیپلماسی رسمی ایران را در ارتقای نقش و جایگاه خود در نظم نوین جهانی یاری خواهد کرد.