احیای جشنواره تئاتر «شهر»؛ تئاتر رایگان برای همه شهروندان
نشست خبری و رونمایی از پوستر هفتمین دوره جشنواره تئاتر «شهر» با حضور سرپرست معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری و دبیر جشنواره، صبح امروز در ستاد سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، نشست خبری و رونمایی از پوستر هفتمین دوره جشنواره تئاتر «شهر» با حضور محمد خراسانیزاده (سرپرست معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری) و امین اشرفی (دبیر جشنواره) صبح امروز (شنبه ۲۲ آذر) در سالن کنفرانس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار شد.
سامان خلیلیان، مهدی آشنا، مهدی دوایی، میلاد نیکآبادی، محسن حسنزاده، ناصر آویژه، آریان رضایی، امیر دلفانی مدیران بخشهای مختلف این رویداد هنری از حاضران در این نشست بودند.
محمد خراسانیزاده، سرپرست معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری با اشاره به اهمیت رشد و ارتقای شهر تهران از منظر فرهنگ و هنر گفت: نقطه امتیاز و مزیت این دورهی مدیریتی شهرداری تهران تعریف شدن فعالیتها حول فرهنگ و هنر است.
او به جای خالی جشنواره تئاتر«شهر»، طی ۸ سال گذشته اشاره کرد و افزود: موضوع جشنواره، مشخصا شهر تهران است و موضوعی بودن آن موجب میشود تصور کنیم با استقبالی کمتر نسبت به دیگر رویدادهای هنری مواجه خواهیم بود. اما آنچه در عمل اتفاق افتاد، عکس این تصور بود. به گونهای که به گواه هیاتهای انتخاب و داوری، در دوره جاری با استقبالی شایان توجه مواجه شدیم.
سرپرست معاونت هنری سازمان فرهنگی هنری با اشاره به رایگان بودن تماشای آثار این رویداد هنری برای مخاطبان گفت: رایگان بودن اجراها به معنای کمارزش کردن تئاتر نیست. هدف، توسعه مخاطب و فراهم کردن امکان تجربه نمایش زنده برای خانوادههایی است که به دلیل شرایط اقتصادی امکان خرید بلیت ندارند. همانطور که در روزهای خاص، موزهها رایگان میشوند تا مخاطب جدید جذب کنند، این رویکرد نیز برای گسترش دایره مخاطبان تئاتر در نظر گرفته شده است. مخاطبان از طریق سامانههای فروش بلیت برای رزرو بلیت اقدام خواهند کرد.
او ادامه داد: این رایگان شدن ضربهای به تئاتر خصوصی نمیزند؛ تماشاگران حرفهای تئاتر، مسیر خود را میشناسد و انتخابشان را انجام میدهند. این جشنواره بیشتر مخاطبانی را هدف قرار داده که تاکنون تجربه تئاتر نداشتهاند و این تجربه میتواند در آینده به افزایش مخاطبان تئاتر خصوصی نیز منجر شود.
خراسانیزاده در پاسخ به تصمیم و ردیکرد جشنواره برای بینالمللی شدن عنوان کرد: در حال حاضر تمرکز جشنواره بر تثبیت جایگاه ملی و هویتی آن در شهر تهران است. بینالمللی شدن زمانی معنا دارد که بهصورت حرفهای و گسترده انجام شود، نه صرفاً با دعوت محدود از چند گروه خارجی. این موضوع میتواند در افقهای بعدی مورد بررسی قرار گیرد.
امین اشرفی دبیر هفتمین دوره جشنواره تئاتر شهر نیز در ادامه گفت: رویکرد اصلی جشنواره، بازخوانی و تقویت هویت فرهنگی شهر تهران است. سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران این مسئولیت را برای خود قائل است که در صورت برگزاری جشنوارهها، به مفهوم هویت فرهنگی تهران بپردازد؛ بهویژه در شرایطی که بخشی از نسل جدید، به دلایل مختلف اجتماعی و رسانهای، احساس تعلق کمتری به فرهنگ و ریشههای خود دارد. شعار «تهران؛ بازخوانی یک هویت اصیل» دقیقاً بر همین اساس انتخاب شد.
او با اشاره به اینکه تمرکز موضوعی جشنواره باعث محدود شدن آثار نشده است، ادامه داد: در ابتدا تصور میکردیم با تعداد محدودی اثر مواجه شویم، اما در عمل نتیجه کاملاً برعکس بود. مجموعاً ۱۲۲۹ اثر در بخشهای مختلف شامل صحنهای، کودک و نوجوان، دیگرگونههای اجرایی، نمایشنامهنویسی، عکس و پوستر به جشنواره رسید که این رقم حتی از برخی جشنوارههای با موضوع آزاد نیز بیشتر است.
اشرفی با تاکید بر کیفیت آثار گفت: کیفیت آثار برای ما اولویت اصلی بود. علاوه بر فرآیند دقیق داوری، در برخی بخشها بهویژه برای گروههای جوانتر، نقش «مربی و مشاور» در نظر گرفته شد تا از مرحله انتخاب تا اجرا، مشاورههایی برای ارتقای کیفیت فرم و محتوا دریافت کنند. در عین پرداختن به موضوع تهران، تلاش شد آثار از استانداردهای حرفهای فاصله نگیرند.
دبیر جشنواره افزود: از هنرمندان پیشکسوت و حرفهای دعوت شد تا هم بهعنوان معیار کیفی جشنواره حضور داشته باشند و هم در کنار نسل جوان، فضایی برای انتقال تجربه شکل بگیرد. از جمله این چهرهها میتوان به اسماعیل خلج، آرش دادگر و سیروس همتی اشاره کرد که آثارشان در بخش مهمان جشنواره ارائه میشود.
او با اشاره به بخش نوجوان و تمرکز روی این بخش در جشنواره نیز بیان کرد: بخش تئاتر برای نوجوانان در تئاتر کشور کمتر مورد توجه بوده است. در این جشنواره تلاش کردیم با نگاه تربیتی، بر کار گروهی و فرآیند آموزشی در کنار اجرا تمرکز کنیم. استقبال خوبی در این بخش صورت گرفت و آثار قابل قبولی توسط گروههای کودک و نوجوان تولید شده که در ایام جشنواره به نمایش درمیآید.
اشرفی ادامه داد: نزدیک به ۲۰۰ اجرا در طول یک هفته جشنواره برنامهریزی شده است؛ شامل اجراهای صحنهای، خیابانی، محیطی و بخش کودک و نوجوان که همگی بهصورت رایگان در اختیار شهروندان قرار میگیرد. این اتفاق قدمی در راستای قرار گرفتن نمایش در سبد فرهنگی خانوادههای تهرانی است. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، خانه هنرمندان ایران، پردیس تئاتر تهران و فرهنگسراها سالنهای نمایش آثار هستند. امیدواریم تلاش برای همکاری با وزارت آموزش و پرورش نیز برای تبدیل تهران به صحنه اجرای تئاتر در طول ایام برگزاری جشنواره به نتیجه مطلوب برسد.
این مدیر هنری در پاسخ به امکان ادامه اجرای آثار برگزیده پس از جشنواره بیان کرد: دو جایزه ویژه در بخش صحنهای پیشبینی شده که به انتخاب داوران، امکان اجرای عمومی در تماشاخانهها را پیدا میکنند. همچنین آثار منتخب کودک و نوجوان در فرهنگسراها و فضاهای وابسته به سازمان فرهنگی هنری در طول سال اجرا خواهند داشت. همچنین جایزه ویژه «تهران؛ شهر ایستاده» به آثاری تعلق میگیرد که به موضوع مقاومت و ایستادگی مردم تهران پرداختهاند. این جایزه شامل تمامی بخشها، از نمایشنامهنویسی تا صحنهای و کودک و نوجوان است.
اشرفی درباره بهرهمندی آثار از فرم و ابزارهای نمایشی مدرن گفت: در بخش دیگرگونههای اجرایی، محیطی و برخی آثار صحنهای، رویکردهای اجرایی نوین و فرمهای مدرن دیده میشود که توسط هنرمندان جوان و خلاق تولید شدهاند.
او همچنین درباره مدیریت وضعیت سالنها و محدودیت فضاهای اجرایی مطرح کرد: بخش صحنهای جشنواره کاملاً حرفهای تعریف شده و نیازمند سالنهایی با امکانات استاندارد است. در حال حاضر تجهیز سالنهای حرفهای سازمان فرهنگی هنری در حال انجام است و به همین دلیل، اجراها در سالنهایی برگزار میشود که امکان پاسخگویی به نیازهای فنی آثار را داشته باشند. برای تبلیغات نیز با همکاری سازمان زیباسازی شهرداری تهران، تلاش شده فضای شهری و محیطهای اجرایی متناسب با هویت جشنواره فضاسازی شود. همچنین رسانهها و ظرفیتهای تبلیغاتی سازمان فرهنگی هنری در اطلاعرسانی جشنواره بهکار گرفته شدهاند.
اشرفی در پایان سخنانش گفت: احیای جشنواره گام اول بود. استمرار آن نیازمند سیاستگذاری روشن، حمایت مدیریت شهری و همراهی هنرمندان و رسانههاست. هدف این است که جشنواره از یک رویداد صرف فراتر رود و به یک جریان مؤثر در تئاتر شهری تهران تبدیل شود.
میلاد نیکآبادی، مدیر بخش تئاتر صحنهای جشنواره نیز در این نشست بیان کرد: ۳۲۰ متن در مرحله اول متقاضی حضور در این بخش شدند. در ادامه ۶۸ اثر انتخاب شد و ۴۶ اثر به بازبینی رسید و در نهایت ۱۴ نمایش به بخش اصلی صحنهای راه پیدا کردند هر نمایش با دو اجرا در تماشاخانه ایرانشهر و خانه هنرمندان ایران روی صحنه خواهد رفت.
در پایان نشست با توضیحات مهدی دوایی مدیر هنری جشنواره، از پوستر جشنواره تئاتر «شهر» باحضور نماینده خبرنگاران (ندا آل طیب، خبرنگار خبرگزاری ایسنا) رونمایی شد.