به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، کتاب «سمفونی سه شنبه ها» دومین اثر افسانه احمدی و نامزد بخش داستان کوتاه در هشتمین جایزه ادبی جلال آل احمد روز سه شنبه سوم آذرماه با حضور نویسنده و فرحناز علیزاده منتقد در فرهنگسرای رازی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
در ابتدای نشست، افسانه احمدی نویسنده کتاب به دعوت از مرتضی صالح آبادی مجری و کارشناس برنامه، بخش هایی از کتاب «سمفونی سه شنبه ها» را برای حاضرین قرائت کرد. پس از آن در شرح زندگی نویسندگی خود گفت: من از بچگی به خواندن و نوشتن علاقه داشتم اما نویسندگی را به طور جدی از سال 85 شروع کردم. اولین کتاب من سال 90 با نام«چه ساده از یاد می رویم» چاپ شد و در سال 92 به چاپ دوم خود رسید. اما کتاب «سمفونی سه شنبه ها» دومین اثر من است که در بهمن 93 توسط انتشارات نگاه منتشر شد. در کنار این ها یک مجموعه شعر کوتاه نیز با نام «بگو سراغ تو را از من نگیرند» به چاپ رسیده است.
منتقد اصلی نوشته هایم خودم هستم
احمدی پس از آن در پاسخ به سوال صالح آبادی مبنی بر دلایل انتخاب نام کتاب گفت: کتاب «سمفنوی سه شنبه ها» در ابتدا 13 داستان کوتاه بود که یکی از آن ها مجوز چاپ نگرفت و اسم کتاب هم تغییر کرد. من در ابتدا یک نام کلی برای کتاب انتخاب کرده بودم و مطابق با هیچ کدام از مجموعه داستان هایم نبود اما نام کتاب هم مجوز نگرفت و با پیشنهاد دوستان ناشر در آخر نام سمفنونی سه شنبه ها جایگزین شد.
نویسنده کتاب در ادامه عنوان کرد: من تا زمانی که مشغول نوشتن هستم از خودم رضایت کامل دارم اما زمانی که نوشتن تمام می شود منتقد اصلی و سرسخت آن می شوم و هیچ وقت از نوشته‌هایم راضی نیستم.
صالح آبادی در معرفی کتاب برای کسانی که موفق به مطالعه آن نشده بودند عنوان کرد: این مجموعه داستان نثر روان و موجزی دارد. خوانش را برای خواننده سهل می کند و روح زنانه در تمام داستان های آن نهفته است.
زن، دغدغه کیستی و چیستی نویسنده
در ادامه برنامه فرحناز علیزاده صحبت های خود را این گونه آغاز کرد: زاویه دید و نظر قالب در این داستان ها «منِ راوی» است. 7داستان از این مجموعه با اول شخص منِ زن روایت می شود. با این مجموعه در می یابیم که نویسنده دغدغه کیستی و چیستی خود را دارد. می خواهد بداند زن های این مجموعه و خودش کجای این جامعه ایستاده اند و نگاه جامعه به آن ها چگونه است؟ پس ما با نویسنده‌ای روبه رو هستیم که نه تنها می خواهد از خودش بگوید که می خواهد از زن‌های جامعه در اقشار مختلف و با دغدغه هایشان حرف بزند.
وی در ادامه اضافه کرد: همه داستان ها در مکان های شهری و با معضلات شهر مدرن روایت می شود. حال و هوای آن ها تمام غم، اندوه، تنهایی و مسائلی است که برای یک زن در جامعه به وجود می آید. پس ما با متنی روبه رو هستیم که نویسنده با یک نگاه ایدئولوژی خاص آن ها را مطرح می کند.
«سمفونی سه شنبه‌ها» روایت داستانی نخبه گرا
علیزاده درباره نوع نوشته های این کتاب گفت: در تمام این داستان ها تکنیک و فرم روایت را می شود دید. پس داستان های این مجموعه داستان های نخبه گراست و نمی توان آن را جزو داستان های عامه پسند قرار داد. در این داستان ها دنبال« بعد چی می شود» نیستیم. دنبال «چرا چنین می شود» هستیم. چرا زن، بانوی غم شناخته می شود؟ و یا چرا زنی عاشق مردی می شود که خودش آن را در داستانی خلق می کند؟ و یا در داستانی می بینید زنی برای اینکه از نظر وجود یک مرد تامین شود همیشه کفش یک مرد را پشت در نگه می دارد. پس ما با یک سری داستان روبه رو هستیم که درباره یک قشر خاصی از جامعه بیان می شود. این کتاب یک گفتمان اجتماعی را زیر سوال می برد. چرا زنان یک جامعه باید دچار این مشکلات زیستی باشند؟ چرا حتما باید یک زن یک کتابی را بخواند و از میان آن داستان یک عشق خیالی برای خودش بسازد؟ عشقی که در واقعیت نصیبش نخواهد شد. از سمت و سویی دیگر این کتاب قابلیت نقد فمینیستی نیز دارد.
علیزاده در ادامه در پاسخ به مجری برنامه درخصوص حضور مخاطب در متن های داستان عنوان کرد: این مجموعه داستان، مخاطب خود را به خوبی مشارکت می دهد. در سه داستان اول با تعلیق و کشش داستانی خوبی روبه رو هستیم. که تا پایان اثر همراهمان است. همین کشش داستانی است که مشارکت مخاطب در داستان را به دنبال دارد. داستان های این کتاب یک ایدئولوژی دارند و یک مرزی بین نخبه و عام را رعایت می کنند که نویسنده تلاش کرده تا حدی این مرز را بشکند.
نمایش جبر زیستی در دل داستان ها
وی گفت: از نگاه جامعه شناسی یک سری سوال مطرح می شود که باید پژوهشگران آن سوالات را از دل متن بیرون بکشند. این کتاب دارد با گفتمان جاری جامعه مقابله می کند. اما این مقابله شعاری نیست و با به تصویر کشیدن و به صورت پنهانی آن را برای مخاطب بیان می کند. داستان های این مجموعه مشکلی را بیان می کند و آیا راه حلی را هم پیش روی خواننده می گذارد؟ می شود گفت با اینکه ما با متنی روان و جذاب روبه رو هستیم ولی آن ها یک متن خبری محسوب می شوند. چرا پرسشی در کار نیست؟ زیرا فقط دارد بیان می کند و از زوایای مختلف نشان می دهد و راه کاری را بیان نمی کند و زن های این داستان می گویند ما باید با این جبر کنار بیاییم و اگر می خواهند کاری کنند در نطفه خفه می شود.
علیزاده افزود: در این کتاب راه حلی ارائه نمی شود و فقط مشکلات مختلف زنان در جامعه را به تصویر می کشد. این موضوع به خوبی در داستان«پارک روبه روی خانم کاف» مشهود است. آدم های این اثر نه تنها زن ها که برخی اوقات مردان هم با عقل ابزاری در جامعه حذف می شوند. کل داستان های این مجموعه به جبر اشاره می کند. به آدم هایی که درحال حاضر در این شهر زندگی می کنند و هرکدام دچار یک جبر زیستی هستند که نمی توانند از دل آن بیرون آیند و تنها راه حلشان مرگ روحی و روانی است.
نویسنده کسی که است که بتواند همه قشر را جذب کند
احمدی در انتهای این نشست گفت: من اعتقاد دارم داستان خودش گویاست. فقط به شرط اینکه با دقت خوانده شود.
وی ضمن گلایه از نویسندگانی که مخاطب را دسته بندی کرده و به راحتی می گویند که من این کتاب را برای مخاطب خاص نوشته ام و عام ها نخوانند، گفت: کدام یک از نویسندگان بزرگ تا به حال گفته‌اند که کتاب ما برای مخاطبان خاص است؟ نویسنده کسی که است که بتواند همه اقشار را جذب کند و بتواند در لایه‌های زیرین برای مخاطب‌های خاص هم حرفی برای گفتن داشته باشد.
وی ادامه داد: هر زمانی که از زنان نوشته می شود، می گویند فمنیستی است. کدام یک از این داستان های من ضد مرد است؟ من از عجز و ناتوانی آدم ها نوشته ام که دلم خواسته زن باشند، دوربین را گذاشته ام کنار یک زن. شاید در مجموعه بعدی دوربین را کنار مرد داستان هایم بگذارم. هیچ کدام از داستان هایم ضد مرد نیست.
در پایان این مراسم حاضران به طرح سؤالات و نظرات خود در رابطه با این کتاب پرداختند. و پس از آن کتاب «سمفونی سه شنبه ها» توسط نویسنده اثر به مخاطبان اهدا شد.
