آموزش شهروندی برای پرورش شهروندان مسئولیت‌پذیر

محمد شعبانی*

آموزش شهروندی در یک تعریف، عبارت از رشد و پرورش دادن ظرفیت‌های افراد و گروه‌ها برای مشارکت و تصمیم‌گیری و عمل آگاهانه و مسئولانه در زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است.

آموزش های شهروندی امروزه نقش مهمی در تقویت روح جمعی و وجدان جمعی جامعه دارد؛ درواقع وجود چنین آموزش هایی موجب اثرگذاری عناصر اصلی شهروندی چون نظام حقوقی، حس عضویت ملی، حس تعلق و وابستگی اجتماعی بر وضعیت ارتباطات بین فرهنگی جامعه می شود.

تمامی جوامع معاصر دارای این نگرانی و دل مشغولی هستند که چگونه نوجوانان و جوانان را برای زندگی شهری و شهروندی آماده سازند و راه و رسم مشارکت در مسائل اجتماعی را به آنان بیاموزند. بسیاری از مردم معتقدند که سیستم آموزشی باید مهارت هایی را آموزش دهد که جوانان و شهروندان را برای مشکلات زندگی اجتماعی، محلی، ایالتی و سیاست‌های ملی آماده سازد.

امروزه فقدان آموزش فرهنگ زندگی شهری کاملا مشهود بوده و ناآگاهی از فرهنگ و قواعد رفتاری زندگی شهری، هزینه های زیادی را به مسئولان شهر و شهروندان تحمیل می کند. آموزش شهروندی عامل مهمی در نهادینه شدن حقوق شهروندی است. آموزش شهروندی منجر به تحکیم و تقویت نظام ارزشی مهارت‌های شهروندی برای استحکام دموکراسی و مشارکت پایدار شهروندان می شود.

این آموزش ها می تواند توسط خانواده، مدرسه و رسانه های همگانی و سایر نهادهای اجتماعی مثل فرهنگسراها انجام بگیرد. چنین آموزش های از سوی فرهنگسراها نوعی اعتماد به نفس و رفتار مسئولانه از نظر اجتماعی و اخلاقی به وجود می آورد. نقش دیگر این مولفه ها ارایه اطلاعات و آگاهی درباره مسائل عمومی جامعه است.

این آموزه ها به روابط اجتماعی بین افراد و روابط افراد و نهاد ساختار نظام اجتماعی مربوط می شود که فرهنگسراها می توانند با ارائه آموزش های متناسب با نیاز اهالی محله ها و مناطق مربوطه در گروه ها و سنین متفاوت، آنها را برای زندگی شهروندی و رفتارها و نگرش های صحیح شهروندی آماده کنند. رشد سریع و بی وقفه تهران و انباشت مشکلات و مسائل شهری مجالی برای اندیشدن به حوزه شهروندی و آموزش شهروندی باقی نگذاشته است، در حالیکه این موضوع یکی از مهمترین مسائل اجتماعی و فرهنگی شهر تهران است.

با آموزش شهروندی است که ساکنان تهران به بهبود فضاهای عمومی و حتی جزئیاتی مانند پاکیزه نگهداشتن فضاهای شهری فکر می‌کنند، نسبت به مسائل شهری دغدغه‌مند می‌شوند و برای مشارکت در امور شهر انگیزه پیدا می کنند. در این راستا «سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران» با بهره گیری از ظرفیت های فرهنگسراها به آموزش شهروندان محله و مناطق مختلف شهر تهران می پردازد.

فرهنگسراها به عنوان بخشی از نهاد شهرداری سعی کرده است با آموزش و ایجاد برنامه های آموزشی پیامدها و مخاطرات اجتماعی، فرهنگی، حقوقی و روانی مدیریت شهری را کاهش و رفتارهای شهروندی و مشارکت شهروندی را درقالب شهروندان مسئولیت پذیر، آگاه و متعهد گسترش دهد.

اطلاع رسانی و آگاه سازی شهروندان از حیطه فعالیت فرهنگسراها، متناسب بودن آموزش های شهروندی و استفاده از آموزش های متناسب با شهروندان آن منطقه و استفاده از کادر مجرب در آموزش های شهروندی همه و همه از مواردی است که بر میزان اثربخشی آموزشی و افزایش تمایل شرکت کنندگان در آموزش های فرهنگسرا موثر است. این روند منجر به ارتباط دو سویه بین نهاد آموزشی و مردم (آموزش دیدگان) می شود، شهروندان را برای رویارویی با مسایل و مشکلات دنیای پیرامون خود توانمند می سازد، انتظارات آنها را از یکدیگر تعدیل می کند و زمینه را برای مشارکت یکایک شهروندان در اداره شهر فراهم می سازد.

* معاون برنامه ریزی و توسعه فرهنگسرای خاتم(ص)

گزارش خطا

پسندها:

اشتراک گذاری

فیسبوک سروش واتس‌اپ لینکدین توییتر تلگرام

برچسب‌ها:

یادداشت محمد شعبانی شهروند آموزش

ارسال نظر