به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، برنامه «اخلاق در خانواده» یکشنبه هشتم اسفندماه با حضور حجتالاسلام علی سرلک در فرهنگسرای گلستان برگزار شد. در این برنامه حجتالاسلام سرلک با اشاره به چند نکته تربیتی گفت: مساله تربیت، چه تربیت خود، چه دیگران جزء پیچیدهترین مسائلی است که اصلاً نباید آن را دست کم گرفت.
وی با اشاره به اینکه ما انسانها نگاه بیرونی به خود نداریم، بیان کرد: خیلی زیاد گفتیم و شنیدیم که من به دیگران راهنمایی میکنم، ولی در مشکلات خودم ماندهام. چرا؟ چون شناخت از خود خیلی کار سختی است. ما خیلی دوست داریم نظر دیگران را راجع به خود بدانیم. این مسئله برای ما خیلی جذاب است، چون خودشناسی و شناخت ویژگیهای خود کار سختی است و نقطه ضعفهای خود را نمیدانیم.
حجتالاسلام سرلک تربیت را کار دشواری دانست و افزود: ما ضعفهای اخلاقی خود را نمیدانیم، پس اولین نکته آن است که تربیت کار بسیار دشواری است. آنقدر دشوار که بهترین افراد عالم که پیامبران باشند، مأمور به این کار شدند. آیتالله بهاءالدینی میفرمودند من در کل عمرم یک نفر را دیدم که تغییر کرده است. چرا؟ چون انسان با شرایط خود انس میگیرد. در مقابل انتقاد پرخاشگری میکنیم چون انس به حالت فعلی داریم. مهمتر از تربیت شناخت راه تربیت است.
وی تربیت را ایجاد زمینه انتخاب آگاهانه برشمرد و گفت: ما بعضی چیزها را به عنوان پیشفرض در نظر میگیریم و میگوییم فرزندمان هم باید به آنجا برسد. آیا تربیت با روش جبر؟ با روش جو زدگی؟ با روش رودربایستی؟ تربیت ناظر به نتیجه نیست، ناظر به مسیر است. انسانی میتواند درست تربیت کند که در مسیر درست باشد و طرف مقابل را هم در مسیر درست قرار دهد. ممکن است به نتیجه برسیم یا خیر.
حجتالاسلام سرلک در ادامه بیان کرد: قرآن به پیامبر میگوید هدایت دست تو نیست بلکه دست خداست. تو تلاش خودت را بکن، زمینه تربیت درست را فراهم کن، بقیهاش با خداست. بنابراین پدر و مادری موفق هستند که آگاهی کافی در مورد خود و فرزندشان داشته باشند و دست فرزند را برای انتخاب باز بگذارند. این میشود تربیت. به عبارتی اگر هر کس، وظیفهاش را درست انجام بدهد و زمینه انتخاب آگاهانه را فراهم کند، اتفاق خوشایندی است.
به گفته کارشناس برنامه «اخلاق در خانواده»، یکی از دلایلی که پدر و مادر از فرزندان فاصله گرفتهاند، این است که میخواهند فرزندانشان همان کاری را انجام دهند که آنها دوست دارند و هیچ اشتباهی هم نکنند. در صورتی که بهتر است حد میانهای وجود داشته باشد، نه افراط نه تفریط. نه آزادی مطلق نه تحمیل خواستهها.
حجتالاسلام سرلک تربیت را در انتخاب صحیح دانست و گفت: تربیت در کلام امیرالمؤمنین در نامه ۳۱ این است که باید خود را به دل مشکلات بیفکنی و از آن نترسی. اگر همه چیز آرام و بیاشکال باشد که انتخابی نکردهای و بدون انتخاب صحیح تربیت اتفاق نمیافتد. بنابراین مهمترین ویژگی والدین نسبت به فرزندان و همدیگر این است که آرامشگر باشند. زود عصبانی نشوند.
او به ویژگیهای وجود آرامشگر اشاره و بیان کرد: وجود آرامشگر یعنی وجودی که برای مشکلات فکر میکند و راه حل ارائه میدهد. اساساً ویژگی رسول خدا این بود که آرامشگر و دل آرام بود. خانواده قرآنی آن است که در کنار هم آرامش دارند. سختی دارند ولی تلخی ندارند. مؤمن همیشه باید متبسم باشد. هدف از ازدواج به دست آوردن آرامش است و خوشبختی نتیجه درک تفاوتهاست.
حجتالاسلام سرلک توجه به انگیزههای دیگران را ضروری دانست و افزود: اکثر مشکلات در خانوادهها برای این است که ما به انگیزههای هم توجه نمیکنیم، ولی به رفتارها و گفتارهای هم خیلی توجه میکنیم. اگر به جای جنگ حرفها و رفتارها جنگ انگیزهها راه بیندازیم، خیلی آرامتر خواهیم بود. همیشه بگوییم چرا این را گفت؟ چرا این کار را کرد؟ شاید هدف و انگیزهاش خوب بوده، ولی کلمه مناسبی انتخاب نکرده یا ما بد برداشت کردیم. همه ما قلبهای مهربانی داریم. عاطفی هستیم و انگیزههایمان خوب است ولی گرفتار کلمات و تعابیر گیر میشویم و جنگ راه میاندازیم.
وی با اشاره به این که توجه به معنویت مایه آرامش است، گفت: یکی از چیزهای دیگری هم که آرامش به وجود میآورد معنویت است. لذا گاهی نماز، خواندن قرآن و... را در حضور بچهها انجام دهید. بگذارید بچههایتان ببینند که شما زمینخورده خدا هستید.