به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در چهارمین نشست «رصد صبح»، مجموعه شعر «دست خون» از سروده‌های علی‌محمد مؤدب با حضور مرتضی امیری اسفندقه، محمود اکرامی‌فر، هادی خورشاهیان و میلاد عرفان پور در فرهنگسرای انقلاب اسلامی با همکاری بنیاد صبح قریب نقد و بررسی شد.
در آغاز این نشست که عصر یکشنبه پنجم آذرماه برگزار شد، علی‌محمد مؤدب شاعر و سراینده اثر درباره کتاب «دست خون» گفت: من اهل روستای تقی‌آباد در تربت جام هستم. سال‌ها بود که به دلیل مشغله به روستای خود سر نزده بودم. هویت ما آنجا شکل گرفته ولی در حال حاضر شکل روستا تغییر کرده و مدرن شده است و قهر طبیعت باعث بروز مشکلاتی مانند خشکسالی شده است. سبک زندگی قدیم تغییر کرده؛ در گذشته بیشتر مردم روستانشین بودند و حالا بیشتر شهرنشین و هویتشان متفاوت شده است. مفهوم کار و کارگری و همیاری و کمک کردن تغییر کرده است. وقتی متوجه شدم که خودم هم رفته‌رفته گذشته را فراموش کرده‌ام، تصمیم گرفتم داستان گذشته را به صورت شعر در بیاورم.
در ادامه نشست، شاعر به خوانش بخش‌هایی از این کتاب پرداخت.
خورشاهیان: «دست خون» ما را به خودمان برمی‌گرداند
هادی خورشاهیان از نویسندگان و منتقدان ادبی در مورد اشعار مؤدب گفت: مؤدب عینیت‌های ما را به خودمان نشان می‌دهد. ما نیاز داریم که به گذشته خود برگردیم. حال اکنون ما حال قشنگی نیست. همه افسرده و دلمرده هستیم. مؤدب در این منظومه چهارپاره به سبک خراسانی ما را به خودمان بر می‌گرداند. او در مورد روستای کودکی خود سروده و در دنیای امروز غنیمتی کم‌نظیر است.
خورشاهیان در ادامه افزود: ادبیات قرار است آیینه تمام نمای دوران ما باشد. در این کتاب همه خاطرات مطرح‌شده خاطرات مشترک ما و واقعی است. ما نیاز داریم به خودمان برگردیم. با مهربانی و برادری به جایی می‌رسیم و در کتاب به اصالت خود بر می‌گردیم.
این نویسنده ادامه داد: کتاب «دست خون» در همان مسیر که نامه حضرت امیر به مالک می‌تواند تحول‌آفرین باشد، امکان اثرگذاری بر مخاطب و جامعه را دارد و اقتدا به همان فرامین الهی و ولایی دارد. من که خود پدرم شهید شده است و اهل خراسانم، کاملاً با این متن ارتباط برقرار می‌کنم و می‌فهمم مؤدب از چه چیزهایی سخن می‌گوید.
وی با نقد جریان‌های خودباخته و روشنفکری و تاکید بر لزوم توجه به غیرت ملی و ایرانی و اینکه آرامش امروز ما در بسیاری از کشورهای مطرح اروپا که خیلی‌ها سنگ آنان را به سینه می‌زنند نیز وجود ندارد، شعر مؤدب را شعری بی‌پیرایه و صادقانه و ایرانی قلمداد کرد.
این رمان‌نویس و شاعر گفت: دو گروه ناامیدی را در جامعه منتشر می‌کنند؛ یکی کسانی که کشور را در مقابل غرب می‌کوبند و تحقیر می‌کنند و یکی قدیمی‌های ما که زمان طاغوت را همچنان تبلیغ می‌کنند، در حالی که بسیاری از روشنفکران زمان طاغوت حقایق و رنج انسان‌ها در آن دوران را به وضوح بیان کرده‌اند.
هادی خورشاهیان با ذکر خیری از رمان علیرضا قزوه به نام «برادر انگلستان» از قضاوت های غیر منصفانه درباره نویسندگان و شاعران صرفا به خاطر اینکه به جریان روشنفکری اقبال نکرده اند، انتقاد کرد.
اکرامی: مودب در کتاب خود «فن سالاری» را زیر سوال برده است
در ادامه محمود اکرامی، شاعر، مردم شناس و منتقد ادبی گفت: در مورد این کتاب حرف زدن کاری سهل و ممتنع است. کتاب «دست خون» آدمی را در سه مرحله از زندگی نشان می دهد. مودب خودش را در گذشته در روستای خود به تصویر می کشد به شکل یک «روستاوند». راوی در این کتاب فاعل مشاهده گر است نه ناظر. خودش در تمام آن خاطرات حضور داشته و عمل کننده به کار است. در مرحله بعدی از روستا به شهر رفته و شهروند می شود و دغدغه های او مشکلات شهر شده و در مرحله آخر «جهان وند» است و دغدغه هایش بزرگ تر از شهر و کشور خود می شود و به مسائلی چون افغانستان و جنگ جهانی و... می پردازد و غصه دنیا را می خورد. دغدغه های روستا و شهر و دنیا را با هم دارد. مانند خانه های کوچک شهر مانند قوطی کبریت یا برج های بلند که به آسمان حمله می کنند.
این منتقد در ادامه از مشکلات شهر گفت و افزود: در روستاها همه کوچه ها کج بودند و قبله خانه ها راست ولی در شهر همه کوچه ها و خانه ها راست هستند، خیابان ها نیز، ولی قبله کج می شود. این تفکر فن سالاری است که مودب در کتاب خود آن را زیر سوال برده است.
اکرامی فرد گفت: نظریه‌ای در جامعه‌شناسی وجود دارد به نام تئوری انبوه تنها که می‌گوید انسان‌ها در جمع قرار دارند، ولی تنها هستند. در عصر حاضر از جمعیت می‌ترسیم. مؤدب در کتاب از نگاه یک مردم‌شناس حرف می‌زند. دنیای امروز شی‌ء سرور است، یعنی ما زیرمجموعه چیزی هستیم که با پول خریده‌ایم. مؤدب به این نگاه انتقاد دارد و معتقد است معنویت حرف اول را می‌زند.
وی در ادامه درباره تکنیک‌های فنی اثر نیز گفت: دو شیوه در انتقال معنا در ادبیات وجود دارد؛ آشنا و آشنازدایی. در روش آشنا نویسنده از تجربه‌های مشترک استفاده می‌کند که یادآوری موضوعی برای مخاطب است. در روش آشنازدایی حرف‌های تازه مطرح می‌شود که مخاطب متعجب می‌شود. مؤدب در این اشعار از روش آشنا استفاده کرده که برای همه آشناست. در این مجموعه ابتدای ماجرا، سؤال در مخاطب ایجاد می‌کند برای ترغیب او به ادامه خواندن.
اکرامی فرد افزود: در این کتاب تکنیک تکرار برای اثرگذاری در افکار خواننده استفاده شده است. تکرارها متناوب و متناسب است. تکرار گاهی برای تاکید و گاهی برای بی‌تفاوت‌سازی استفاده می‌شود. این تکرار به خوبی در کتاب مطرح شده است. استفاده از نام‌های بومی و روستاها در کتاب به خوبی به کار برده شده است. تنوع روستاها مطرح شده است. تکنیک همسویی با جمع از شیوه‌های اثرگذاری در جمع است. ما برای ادبیات عامیانه سه ویژگی را لازم داریم؛ ذهن، زبان و نحو عامه. شکستن زبان فقط معیار عامه نیست. مؤدب در کتاب انسان تک ساحتی را نقد می‌کند. شاعر نباید ادا در بیارود و باید خودش باشد.
عرفان پور: شعر انقلاب، شعر زندگی است
در ادامه میلاد عرفان پور در مورد شعر انقلاب گفت: شعر انقلاب شعر زندگی است، یعنی همه جهات زندگی را شامل می‌شود و اشعار مؤدب از جمله اشعار اصیل انقلاب اسلامی است. به همین خاطر برآمده از زندگی طبیعی او است. در شعر او هم عشق یافت می‌شود هم حماسه هم عاطفه. همه ساحت‌های موضوعی که در ادبیات گذشته ما وجود دارد، در این کتاب جمع آمده است.
امیری اسفندقه: شاعر وقتی به زادگاهش بازگشته، جامعه‌شناس برگشته است
در پایان مرتضی امیری اسفندقه شاعر و کارشناس ادبی در مورد مؤدب گفت: بعضی روستانشین‌ها به شهر رفته تحصیل می‌کنند و دوباره به روستا برمی‌گردند و به مردم روستای خود کمک می‌کنند. و شاعر می‌تواند این گونه به روستای خود کمک کند، با یادآوری خاطرات گذشته و زندگی روستایی مردم. شاعر باید تلاش کند مشکلات جامعه را مطرح کرده و حل کند. شاعر وقتی به زادگاهش برگشته، جامعه‌شناس برگشته است و می‌تواند لایه‌لایه مشکلات جامعه را حل کند. در این کتاب مؤدب از کسی جانبداری نکرده و فقط به ایرانی بودن پرداخته است. این آخرین کتاب علی‌محمد مؤدب به راستی برگ برنده و اثر ارجمندی است.
اسفندقه با خواندن بخش‌هایی از شعر دست خون توجه مخاطبان را به زیبایی‌های ادبی و زیستی این کتاب جلب کرد و افزود: کاش قسمت‌هایی از این کتاب آموزنده در کتاب‌های درسی بیاید و معلمان آن را به نسل‌های بعدی بیاموزند.
در حاشیه این نشست آثار شاعران حاضر با تخفیف ویژه عرضه شد و در پایان این نشست علی‌محمد مؤدب و دیگر شاعران حاضر در مراسم به امضای کتاب‌هایشان برای مخاطبان پرداختند.
