کتاب «آیینه‌کاری سکوت» تجلی زندگی واقعی است

این کارشناس ادبی در ادامه افزود: اگر در ادبیات فارسی تأمل کنیم، متوجه می‌شویم که بیشتر بزرگان و اندیشمندان در کنار تعلقات فکری و نگارش کتاب، شعر نیز می‌سرودند. از گذشته تا امروز پیش از آن که شاعر باشند فیلسوف، فقیه و یا دانشمند شناخته می‌شدند. هدف از سرودن شعر، خود شعر نبوده بلکه قالب شعر وسیله‌ای بوده برای ترویج افکار و عقاید و آموزش حکمت و معرفت دینی به زبان ساده و از شعر برای تاثیرگذاری بر مردم استفاده می‌کردند. در قرن معاصر نیز شخصیتی مانند امام خمینی (ره) این گونه بودند. در کنار تمام مشغله‌های ذهنی به سرودن شعر نیز می‌پرداختند. در حال حاضر این روند برعکس شده است. برخی از شاعران حرفی برای گفتن ندارند ولی شعر می‌گویند و ظاهر یک شعر را رعایت می‌کنند که باعث می‌شود در اشعار فقط به صورت و ظاهر هر چیزی توجه کنند. وقتی شاعر دچار فقر اندیشه باشد، شعری که می‌گوید ظاهری عجیب دارد ولی معنا ندارد.

اسماعیلی با اشاره به اشعار نیلوفر بختیاری در این اثر گفت: در مجموعه «آیینه‌کاری سکوت» مشخص است که شاعر دغدغه مند است و غم اجتماع دارد. شاعر جمع بین تعهد ادبی و تعهد انسانی را با هم دارد. چگونه گفتن و چه گفتن هر دو برای توفیق یک اثر مهم است. بختیاری حرفی برای گفتن و دردی برای غصه خوردن دارد. در این کتاب شاعر فقط به صنایع ادبی توجه نکرده و شعر را وسیله‌ای کرده برای انتقال مفاهیم بلند انسانی و دینی. در مسائل معرفتی نیز فقط به ظواهر دین اکتفا نکرده و روح دین را نیز در اشعار خود آورده است. نگاه انسانی در کتاب موج می‌زند.

این کارشناس ادبی افزود: در این کتاب غزل‌های آیینی با رعایت ادب بندگی و با استفاده از کلمات طیب و طاهر سروده شده‌اند. از کلمات با پیش‌زمینه منفی استفاده نشده و خطوط قرمز رعایت شده است. شاعر بدون چشم‌داشت مادی و معنوی شعر سروده و از کلیشه‌ها پرهیز کرده است. اشعار مجموعه آیینه و تصویر واقعی زندگی خود ماست.

اسماعیلی گفت: در غزل‌های عاشقانه نیز نگاه زیبا و پاک در شعر وجود دارد. به ظواهر و صور تکراری نپرداخته و معشوق را به شکل انسانی و روحانی آن توصیف کرده نه شکل و شمایل ظاهری. شعر عاشقانه بختیاری از جنس عاشقانه‌های امروزی نیست و لطیف و انسانی است. واضح است که شاعر اهل خلوت سازنده است و دچار روزمرگی نشده و از زندگی واقعی الهام گرفته است.

در بخش بعدی این نشست، مرتضی امیری اسفندقه گفت: ما در سرزمین شعر و شاعری رشد کردیم. از کودکی و در گهواره با شعر آشنا هستیم و شعر در همه زندگی ما جریان دارد. شاعر باید به اطراف خود توجه داشته باشد و از اتفاقات روزمره غفلت نکند. نگاه شاعر این کتاب به هستی حاضر و ناظر است و نسبت به همه چیز شعور دارد. و نگاه متفاوت او به طبیعت کتاب را متمایز کرده است. زمانی یک شاعر موفق است که چشم و گوش او باز باشد و با یادگیری ردیف و قافیه صرف، شاعر ساخته نمی‌شود. نیلوفر بختیاری در نگاه هم شاعر است و به جزئیات زندگی توجه دارد.

این شاعر افزود: ما در ادبیات پارسی با شعر عاشقانه مخالف نیستیم. شعر عاشقانه ای که انسانی باشد و نه نفسانی. البته شاعر نمی‌تواند زیبایی‌های یک پدیده را نادیده بگیرد، ولی نباید در ظواهر بماند.

امیری درباره استفاده از کلمات در شعر گفت: همه واژه‌ها باید تمیز و طاهر شوند. شاعر تا شاعر است همه واژه‌ها می‌توانند زندگی از سر گیرند. بیایید روزه کلمات بگیریم. در این فصل خانه‌تکانی کلمات خارجی و بی‌معنا را از فرهنگ لغات زبانی خود حذف کنیم. از فرهنگ غربی که پشت این کلمات خود را به ما تحمیل می‌کنند غفلت نکنیم. اصطلاحاتی مانند «اوکی» را می‌توان با کلمات فارسی جایگزین کرد.

اسفندقه افزود: شعر پارسی شکل و معنا را با هم همزمان دارد و وهن و ناخلف نیست. با گرفتن اینها از شعر (مانند چیزی که در حال حاضر برخی به عنوان شعر به مردم تحویل می‌دهند) نمی‌توان ادبیات را دچار خدشه کرد.

نعمت‌الله سعیدی، شاعر و منتقد ادبی درباره کتاب «آیینه‌کاری سکوت» گفت: یکی از گرفتاری‌های روزگار ما سیطره تفکر انتقادی است. ما در نقد دچار سوءتفاهم شدیم. نگاه انتقادی در دوران معاصر شاکر نیست. تفکر انتقادی از نقد ادبی آغاز شد و نقد ادبی در پیشرفت مکاتب غربی خیلی مؤثر واقع شد. این تفکر می‌گوید هیچ چیز مقدسی وجود ندارد و همه چیز را می‌توان نقد کرد حتی خدا. چون خودش هیچ پایه و مبنای خاصی ندارد و فقط منتظر است بقیه چیزی بگویند تا نقد کند.

این نظریه‌پرداز ادبی گفت: ما از ابتدا درگیری فرم و محتوا داشته‌ایم. در عالم سیرت بدون صورت نداریم. محتوایی که فرم نداشته باشد، نداریم. ولی فرم بدون محتوا داریم. اکنون زمان جنگ فرم‌هاست. در دوره‌ای زمان جدال ابرقدرت‌های نظامی بوده است. در دورانی روی آوردند به قدرت اقتصادی و در حال حاضر جنگ رسانه‌ها مطرح است و همه تلاش می‌کنند با رسانه بر اندیشه یکدیگر غلبه کنند. زمانی می‌توانیم بر جایی مسلط شویم که بر تفکرش غلبه کنیم.

سعیدی با اشاره به اشعار آیینه‌کاری سکوت افزود: رمز موفقیت کتاب آرامش آگاهانه و غم نجیبانه نهفته در آن است و شاعر معرفت طلب است. به دنبال شهرت نیست. هر کس اول باید برای شخصیت خود پی‌ریزی کند بعد به دنبال مشهور شدن باشد. شهرت بدون پی‌ریزی حماقت است. شاعر در شعر، زندگی اجتماعی و سلوک دارد. عاشقانه‌های وی نیز ذیل آگاهی است و لذت‌گرا نیست.

در پایان با حضور نیلوفر بختیاری شاعر اثر، مخاطبان ابیات تازه سروده شده شاعر را شنیدند و جشن امضای کتاب «آیینه‌کاری سکوت» برگزار شد.

کتاب آیینه‌کاری سکوت اثر نیلوفر بختیاری بهار ۹۶ در انتشارات شهرستان ادب به چاپ رسیده است. بختیاری از هنرجویان دوره‌های آموزشی آفتابگردان‌ها بوده و این مجموعه اولین اثر منتشر شده او است.