به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مراسم گرامیداشت پانزدهمین سالروز تاسیس نهاد کتابخانه‌ها و اختتامیه چهارمین دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب، با حضور سعید اوحدی رییس سازمان فرهنگی هنری، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر ارشاد، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های کشور، نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل خانه کتاب و هوشنگ مرادی کرمانی عضو هیئت امنای نهاد کتابخانه‌ها، دوشنبه ۲۰ اسفند در باغ کتاب تهران برگزار شد.
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به اینکه برخی نهادها در زندگی ما تک‌ساحتی هستند اما در مقابل نهادهای چندساحتی هم وجود دارد، گفت: نهاد کتابخانه‌ها یک نهاد چندساحتی میان بخشی و چند بخشی است. نهاد کتاب و کتابخوانی همان هسته اصلی است که در آنجا فعالیت‌های زیادی انجام شده است.
وی افزود: در حال حاضر بیش از سه هزار کتابخانه در کشور وجود دارد که یک میلیون و ۴۰۰ هزار متر مربع در اختیار این فضاست. تعداد کتاب‌های این کتابخانه‌ها قابل مقایسه با تعداد کتاب‌های ما در چهل سال گذشته نیست، در سال ۵۸ یک میلیون کتاب داشته‌ایم که امروز به ۴۲ میلیون رسیده است که با این نگاه در سازمان کتاب و کتابخوانی کشور از منظر کمی تحولات خوبی رخ داده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: نهاد کتابخانه‌ها یک نهاد موثر در حوزه کودک و نوجوانان نیز به شمار می‌رود. کودکان به عنوان آینده‌سازان یک کشور از اهمیت بسیاری برخوردار هستند، در همین راستا نهاد کتابخانه‌ها نهادی است که در کنار مدرسه و پاره‌ای از مجموعه‌های مرتبط با کودکان نقش مهمی در رشد این نسل دارد، اگر بخو‌اهیم آینده مطمئنی داشته باشیم نهاد کتابخانه‌ها یک حوزه بسیار مهم برای این قشر از جامعه محسوب می‌شود.
صالحی با بیان اینکه همه کتابخانه‌ها باید بخش کودک داشته باشد، بیان کرد: در بسیاری از موارد ما باید کتابخانه‌های اختصاصی کوکان داشته باشیم. در گام دوم انقلاب که رهبر معظم انقلاب به عنوان نقشه راه ارائه کردند، حتما با این نگاه نیازمند نوسازی و تحولات بیشتر در حوزه کودکان و نوجوانان هستیم تا تاثیرگذاری بیشتری در آینده جامعه داشته باشیم.
وی افزود: این نهاد اجتماعی باید به کمک نهاد خانواده و مدرسه بیاید و خانواده‌ها به طور طبیعی ارتباطاتی را با نهاد کتابخانه‌ها خواهند داشت. ما امروز گرفتار یک خاموشی نگران‌کننده در خانواده‌ها هستیم که باید با کلمات مفید آنها را پر کنیم. نهاد کتابخانه‌ها صرفا یک نهاد کتابخوانی نیست بلکه این نهاد چندساحتی است که در بخش‌های مختلف زندگی اجتماعی و شخصی انسان‌ها کاربرد دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: نهاد کتابخانه‌ها همچنین به عنوان یک باشگاه فرهنگی نیز محسوب می‌شود. ما امروز نیاز به جمع‌های جریان‌ساز در فضای اجتماعی داریم که به مانند یک باشگاه آمایشی و جغرافیایی که فراتر از قومیت، مذهب، جنسیت و... به عنوان یک باشگاه عمل کند.
صالحی با اشاره به اینکه کمتر جایی وجود دارد که با این گستره جغرافیایی شهر و روستا بتواند به عنوان یک باشگاه با محور کتاب عمل کند، اظهار کرد: نهاد کتابخانه‌ها چنین ظرفیتی را دارد و کارهای خوبی در این بخش رخ داده است. البته ایده‌های موثرتر می‌تواند به تکمیل این راه کمک کند.
وی افزود: نهاد کتابخانه‌ها یک نهاد اجتماعی است که با کتاب کار خود را پیش می‌برد. اینکه یک سازمان در کنار تمام کارکردها، خود را یک نهاد اجتماعی بداند کار دشواری است. بحث توسعه انسانی برای همه کشورها مهم است، زیرا همه کشورها بر این اساس رشد و توسعه پیدا می‌کنند. پس بدون توسعه اجتماعی پیشرفت در هیچ کشوری اتفاق نمی‌افتد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به هنر «کارتون کتاب» گفت: حوزه کارتون یک ظرفیت قابل توجه است که از دو ظرفیت هنر و رسانه همزمان بهره می‌برد. وقتی یک هنر رسانه‌ای می‌شود ظرفیت هر دو را با خود ترکیب می‌کند و این اتفاق در هنر کارتون کتاب رخ داده است. ویژگی این هنر ظرفیتی که در فضای جهانی پیدا کرده‌ایم می‌تواند بسیار چشم‌گیر باشد.
صالحی اضافه کرد: کارتون کتاب هم از منظر رقابت و هم ارزش افزوده به کمک کتاب آمده است، همان‌طور که ما گرفتار یک تغذیه فست‌فودی ساده و کاذب هستیم، متاسفانه در حوزه دانش و دانایی هم دارای یک دانش فست‌فودی ساده و آسان و در عین حال کاذب شده‌ایم.
وی گفت: کارتون یک هنر رسانه‌ای است که می‌تواند عدم خواندن کتاب را به ما نشان دهد، این هنر با ما حرف می‌زند و همه را به فکر فرو می‌برد تا بیشتر با آسیب‌های عدم کتابخوانی روبه‌رو شویم.
سال ۱۴۰۰ پایان شهر بدون کتابخانه
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در بخش دیگری از این مراسم گفت: اولین قانون مستقل مربوط به کتابخانه‌های عمومی کشور در سال ۱۳۴۴ در مجلس به تصویب رسید، اما ابهامات و اشکالاتی که در اجرای آن قانون وجود داشت، سبب شد عملا در سال ۱۳۵۲ قوانین دیگری وضع شود و آن قانون کارکرد خود را از دست داد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز اداره کتابخانه‌های عمومی با مدیریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه یافت.
وی افزود: با وجود افزایش تعداد کتابخانه‌ها، برخی کمبودها، اداره کتابخانه‌های عمومی را با مشکل مواجه کرد و به همین دلیل به پیشنهاد دولت، قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی کشور در هفدهم اسفند سال ۸۲ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و از آن زمان دوره جدید کتابخانه‌های عمومی کشور آغاز شد.
مختارپور با اشاره به تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور، گفت: تعداد کتابخانه‌های عمومی در سال ۱۳۵۶، ۳۷۳ کتابخانه و در سال ۱۳۸۲ که لایحه دولت به مجلس ارائه شد، هزار و ۴۵۹ کتابخانه و در پانزدهمین سالگرد تصویب قانون جدید کتابخانه‌ها نیز در سال جاری تعداد کتابخانه به سه هزار و ۴۴۵ باب رسیده است. رشد کمی کتابخانه‌های عمومی نسبت به سال‌های پیش از پیروزی انقلاب رشد ۹ برابری داشته و در ۱۵ سال گذشته رشد ۱۳۶ درصدی داشته است و در تعداد کتابداران ۳۷۷ درصد و در تعداد مراجعان به کتابخانه‌ها نیز از ۷۳ درصد رشد برخوردار بوده است.
وی با اشاره به محور‌های فعالیت نهاد کتابخانه‌ها، اظهار کرد: تبدیل کتابخانه از مرکز امانت کتابخانه به پایگاه فرهنگی ـ اجتماعی با محوریت کتاب و کتابخوانی، استفاده از ظرفیت کتابخانه‌های عمومی به عنوان مرکزی برای تعامل و گفت‌و‌گو، رشد آگاهی‌های اجتماعی، فرهنگی و نقش‌آفرینی به عنوان مرکز تبادل اطلاعات و آگاهی‌های فردی و اجتماعی. نقش‌آفرینی مثبت کتابخانه‌ها در ارتقای سلامت اجتماعی، توجه ویژه به کودکان و نوجوانان به عنوان نسل آینده و امید کشور که در گام دوم انقلاب اسلامی منابع اصلی انسانی کشور را در عرصه‌های مختلف تشکیل می‌دهند، از محور‌های مهم نهاد به شمار می‌روند.
وی در ادامه به شهر‌های فاقد کتابخانه اشاره کرد و افزود: طی سال‌های گذشته تلاش شده تا شهر‌های فاقد کتابخانه دارای کتابخانه شوند و در این راستا از هزار و ۲۴۵ شهر کشور در سال ۱۳۹۳، ۲۵۶ شهر به کلی فاقد کتابخانه عمومی بودند که با تلاش نهاد کتابخانه‌های عمومی در سال جاری این تعداد به ۱۳۰ شهر کاهش یافت و امیدواریم با همکاری همه نهادهای دولتی و عمومی تا سال ۱۴۰۰ تعداد شهر‌های فاقد کتابخانه به صفر برسد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به اختتامیه چهارمین جشنواره دوسالانه کارتون کتاب نیز اشاره کرد و گفت: استفاده از ظرفیت این هنر در انتقال مفاهیم مهم بوده و با ظهور رسانه‌های مجازی این اثرگذاری از نظر کمی و کیفی به ویژه در حوزه کتاب و کتابخوانی قابل توجه بوده است.
سیدمسعود شجاعی‌طباطبایی دبیر جشنواره دوسالانه کارتون کتاب نیز در ادامه گفت: در این دوره از جشنواره ۷۳۳ هنرمند از ۷۳ کشور دنیا شرکت و در مجموع دو هزار و ۴۹ اثر از ۲۳۷ هنرمند ایرانی و ۴۹۶ هنرمند خارجی ارسال کردند که بیشترین شرکت‌کنندگان خارجی از کشور ترکیه با ۸۰ نفر، اندونزی ۵۴ نفر، چین ۳۹ نفر و برزیل ۳۱ نفر بودند.
وی افزود: این جشنواره در راستای بهره‌گیری از ظرفیت کارتون و کاریکاتور به منظور ترویج فرهنگ مطالعه برگزار می‌شود که نخستین دوره آن در سال ۱۳۸۹ با حضور هنرمندان ۵۳ کشور خارجی برگزار شد.
نفرات برگزیده این رویداد به ترتیب زیر معرفی شدند:
نفر اول عارف نیازی از ایران، نفر دوم سجاد رافعی از ایران و نفر سوم کراژو واک از لهستان
جایزه ویژه این رویداد فرهنگی به پنج نفر به ترتیب زیر اهدا شد:
جیتت کاسنتانا از کشور اندونزی، رادولوویچ از صربستان، باقر همتی از ایران، کازانوفسکی از اوکراین و بلینگ با از چین
در پایان این مراسم از پنج داور چهارمین دوره دوسالانه کارتون کتاب تقدیر شد. از این پنج نفر سه داور ایرانی و دو داور از ترکیه و روسیه بودند.
بخش پایانی این مراسم رونمایی از کتاب آثار چهارمین دوره دوسالانه کارتن کتاب بود.
