امام جواد(ع)؛ الگوی موفق مدیریت در دوران جوانی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنری، مباحث مربوط به سبک زندگى و سیره اخلاقى معصومان (علیهم‌السلام) امروزه اهمیتى دوچندان یافته است؛ زیرا انسان‏‌ها براى درست زندگى کردن در فضاى آلوده این عصر، نیازمند الگوهاى قابل ‏اعتماد هستند تا اساس زندگى خود را بر پیروى از آنان بنا نهند و مسیر خود را با اطمینان خاطر برگزینند.

سیره، به مفهوم اصولى است ثابت که در همه زمان‏‌ها و مکان‏‌ها قابلیت تبعیت دارد و براى استنباط آن اصول، باید به قواعدى ملتزم بود. ابعاد بحث درباره سیره، در تقسیمى منطقى، به سیره معنوى و عبادى، فردى و زیست‏‌محیطى، خانوادگى و اجتماعى قابل‏ طرح است. درباره سیره اجتماعى نیز در چند محور فرهنگى، معاشرتى، مدیریتى و سیاسى مى‌‏توان بحث کرد.

امام محمدتقی(ع) به‌عنوان جوان‌ترین امام شیعه محسوب می‌شوند و به همین خاطر سیره و سبک زندگی این بزرگوار می‌تواند بهترین الگو برای نسل جوان جامعه ما باشد.

بی‌شک درس‌های بسیاری می‌توان از سبک زندگی جوادالائمه(ع) اخذ کرد و آن‌ها را در فضای زندگی بکار گرفت که یکی از شاخصه‌های زندگی حضرت ناظر به بُعد مدیریت اجتماعی ایشان است؛ به این معنا که از دوران امام باقر (ع) به بعد، براثر زمینه‌ها و عوامل متعدد تاریخی و اجتماعی، شیعه دچار انشعاباتی شد و فرقه‌ها و گروه‌های مختلفی با اسامی گوناگون شکل گرفت، اما در زمان امام جواد(ع) این شعبه شعبه شدن در شیعه تقریبا تمام شد و این مسئله نشان از درایت و مدیریت بالای حضرت است که همچنین نقش مهم ایشان در وحدت و یکپارچگی اجتماعی میان شیعه را باید در این خصوص یادآور و متذکر شد.

درواقع حضرت جواد (ع) باوجود سن و سال جوانی خود و باوجود بحران‌ها و تلاطم‌هایی که در جامعه آن زمان وجود داشت اما با درایت و مدیریت مطلوب اجتماعی توانستند باعث وحدت و انسجام بیش‌ازپیش شیعه در مقابل دشمنان شوند.

اتفاقا ما اگر به دوران اوایل انقلاب نیز نگاه کنیم به‌خوبی متوجه می‌شویم که عمده مدیران و فرماندهان موفق کشور را نسل جوان تشکیل می‌دادند که با درایت و هوش و شجاعت خود امور را به وجه مناسبی پیش می‌بردند و انقلاب را تحت هدایت امام راحل از مشکلات عبور می‌دادند.

تعبیر ثامن‌الحجج (ع) درباره فرزندشان
این مسئله و به‌ویژه بُعد الگوپذیری از امام تقی (ع) از این حیث مهم و کلیدی است که جوانان ما به تأسی از ایشان ضمن پرهیز از حالت خمودگی، رکود و نااُمیدی بدانند که با نشاط جوانی در پرتو توکل بر خدای متعال و اعتماد به توانایی‌های خود می‌توانند بسیاری از به‌ظاهر ناممکن‌ها را ممکن سازند.

یکی از شاگردان علی بن موسی‌الرضا(ع) می‌گوید که به حضرت عرض کردم: از خدای متعال بخواهید که فرزند پسری روزی‌تان فرماید که امام فرمود: روزی من تنها یک فرزند پسر است که وارث من خواهد بود.

زمانی که جوادالائمه(ع) به دنیا آمد امام رضا(ع) به اصحابش فرمود: خداوند مولودی نصیب من ساخته است که همانند موسی بن عمران، شکافنده دریاهاست و همانند عیسی بن مریم است که مادرش مقدس است و پاک آفریده‌شده است، فرزند من به‌ناحق کشته می‌شود و اهل آسمان بر او می‌گریند و خداوند متعال بر دشمن او خشم می‌گیرد و پس از اندک زمانی او را به عذابی دردناک خود دچار می‌سازد.

داستانی از بخشندگی فوق‌العاده امام نهم

درباره جود و کرم حضرت جوادالائمه(ع) داستان‌های فراوانی وجود دارد ازجمله این داستان که در زمان حج برای یکی از شیعیان در آن ایام، مشکل مالی پیش آمد و آن فرد برای رفع مشکلش می‌خواست که به حضرت مراجعه کند اما گویا خجالت می‌کشیده و این در حالی است که امام جواد(ع) از طریق یکی از اطرافیانش بی‌آنکه آن فرد نیازمند درخواستی کرده باشد، حاجت او را برآورده می‌سازد.

اساسا صفت بخشندگی و کرامت والا در بین همه ائمه(ع) مشترک بوده و امامان ما هیچ‌گاه دست رد بر سینه سائل و نیازمندی نمی‌زدند.

در عمل از اهل‌بیت(ع) الگوگیری کنیم نه‌فقط حرف!

بر ما که شیعیان و پیروان آن عزیزان هستیم لازم است تا به دیگران کمک کنیم اما متأسفانه بعضی‌اوقات چون ما در بازپرداخت بدهی‌ها کوتاهی می‌کنیم و حقوق دیگران را رعایت نمی‌کنیم دیگران در کمک‌های مالی چون قرض دادن تمایلی از خود نشان نمی‌دهند و حال‌آنکه بر اساس آموزه‌های دینی ما، نباید وضع بدین گونه باشد.

اساسا سیره امامان معصوم ما این‌گونه بوده که اگر پولی را قرض می‌کردند در بازپرداخت آن کوتاهی نمی‌کرده و همواره بر لزوم ادای دین و رعایت حقوق دیگران تأکید می‌کردند.

امام جواد(ع) به‌عنوان اُسوه تقوا و بخشندگی و کرامت حقیقی، به مسائل اجتماعی و فرهنگی مردم توجه ویژه‌ای داشت، جوادالائمه (ع) خدمت‌رسانی به مردم را موجب نزول رحمت الهی بر انسان دانسته و تأکید داشتند: چنانچه فردی دراین‌باره کوتاهی کند، چه‌بسا نعمات پروردگارش را از دست بدهد؛ حضرت درجایی می‌فرمایند: «نعمت خداوند بر کسی فراوان نازل نمی‌شود، مگر اینکه نیاز مردم به وی افزون گردد.»

ایشان همچنین در حدیث دیگری می‌فرمایند: «آدمی با داشتن سه ویژگی پسندیده می‌تواند به مقام خشنودی الهی برسد؛ اول اینکه زیاد طلب آمرزش کند، دوم این‌که نرم‌خو و اهل مدارا با مردم باشد و سوم آن‌که زیاد صدقه بدهد.»

درس‌هایی برای سعادت دنیا و آخرت

صبر و بردباری و سعه‌صدر، ایثار و ازخودگذشتگی، تلاش در مسیر کسب علم و عمل به آموزه‌های الهی ازجمله درس‌هایی است که ما باید از سبک زندگی امام جواد (ع) فرابگیریم و با تأسی به آن، زمینه هر چه نورانی‌تر شدن زندگی خود را فراهم آوریم به‌خصوص این‌که امروز بیش از هر زمان دیگری جامعه ما نیازمند شنیدن معارف اهل‌بیت (ع) و به‌خصوص عمل به آن‌ها برای دست‌یابی به سعادت دنیا و آخرت است.