به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، اختتامیه پانزدهمین کارگاه «مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان» با حمایت فرهنگسرای اشراق و همکاری پژوهشکده علوم و فن‌آوری انرژی داشنشگاه شریف و با حضور دکتر محمد حسن سعیدی؛ مهندس نسیم شکاری؛ مهندس محمد حسن زربخش؛ دکتر فرزاد جعفرکاظمی؛ دکتر میثم ریاحی؛ دکتر کامبیز رهبر؛ دکتر پوریا احمدی و مهندس عسگری (مدیر قراردادهای سازمان فرهنگی شهرداری تهران) به صورت آنلاین و رایگان با استقبال بالای عموم مردم برگزار شد. هدف از برگزاری این کارگاه‌های آموزشی آشنایی شهروندان با مباحث بهینه‌سازی انرژی و همچنین آشنایی با مباحث جدید علمی در حوزه انرژی است.
دکتر کامبیز رهبر، استاد دانشگاه در رشته کامپیوتر و هوش مصنوعی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، مدیریت این جلسه را بر عهده داشت. او ضمن سلام و تشکر از همراهی اساتید برجسته در این کارگاه و همراهی مخاطبین برای شرکت در این بحث گفت: امروز با همراهی کارشناسان در حوزه مدیریت و مصرف انرژی در خدمت شما هستیم تا در این حوزه هم‌اندیشی داشته باشیم. مختصرا باید عرض کنم این کارگاه زیرمجوعه‌ای از یک پروژه بزرگ‌تر در حوزه مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی است. سازمان ملل برنامه‌ای در جهت توسعه در این حوزه در کشورهای مختلف اجرا می‌کند که به یاری خدا این برنامه در کشور ما هم در حال اجرا است.
او افزود: بخشی از این پروژه مشمول سایت گذاری‌های کلی است و بخشی از آن مشمول حمایت‌های مختلف است که در قالب کمک‌های بلاعوض؛ وام و کمک و مشاوره در سطوح مختلف از سازنده تا مصرف کننده انرژی است. کنار اینها این پروژه، بخش آموزشی برای عموم هم دارد که در این کارگاه ها برای عموم شهروندان ارائه خواهد شد. در بخش آموزش با هدف ایجاد همفکری برای تغییر مد نظر است که سوالاتی به صورت تستی هم در اختیار بینندگان قرار می دهیم تا مشارکت داشته باشند. در انتهای کارگاه هم لینکی از سوالات در اختیار شما قرار می گیرد که می‌توانیم ارزیابی کلی از وضعیت کارگاه داشته باشیم. مجموعه به پاس این همکاری، به صورت قرعه کشی در انتهای همین کارگاه یادگاری‌هایی تقدیم دوستان خواهد شد. در پانزدهمین و آخرین کارگاه میزبان دکتر سعیدی که پروژه با ایشان شروع شد هستیم و پس از آن مهندس شکاری و بقیه دوستان سخنرانی خواهند داشت.
دکتر محمد حسن سعیدی با اشاره به اینکه آخرین روز کارگاه مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان با حمایت فرهنگسرای اشراق در حال برگزاری است گفت: بسیار خوشحالم پروژه در زمانی کلید خورد که بنده مسئولیت پژوهشکده علوم و فناوری انرژی دانشگاه شریف را بر عهده داشتم. بر خود لازم می دانم از تمامی افراد که برای این پروژه زحمت کشیدند قدردانی کنم. دکتر علی وطنی مدیر پروژه که بدون حمایت ایشان این پروژه در پژوهشکده علوم و فناوری انرژی کلید نمی خورد. همچنین از مهندس نسیم شکاری مدیر پروژه ملی و حسن نظر ایشان قدردانی می کنم.
سعیدی ادامه داد: برگزاری 15 کارگاه مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی با هدف افزایش سطح آگاهی عمومی و در حوزه بهینه سازی و مدیریت در بخش ساختمان و فرهنگ سازی در سطح جامعه و عموم مردم و با زبان مردم کار دشواری است که این مهم با پیگیری‌های تحسین برانگیز و انگیزه بالای دکتر مریم خادمی، مدیر اجرایی کارگاه میسر شد. همچنین از دکتر جعفرکاظمی، دکتر پوریا احمدی، دکتر میثم ریاحی، دکتر کامبیز رهبر و مهندس محمد حسن زربخش که مستقیما در برگزاری این کارگاه ها نقش داشتند تشکر کنم. مطالبی را برای عزیزان در ارتباط با بحث تهیه کردم و مخاطب اصلی من مهندسان تاسیسات و معمار ساختمان است که معتقدم استانداردهای تاسیسات و معماری در ساختمان نه تنها در سطح ملی، که در ابعاد بین‌المللی عقب تر از نیازهای روز و مردم هستند. در بسیاری از این استانداردها مسائل بهینه‌سازی مصرف انرژی، استفاده از پتانسیل انرژی های تجدید پذیر، انرژی خورشیدی و انرژی زمین گرمایی در نظر گرفته نشده است. این استانداردها عقب تر از زمانه خود هستند. لذا با این هدف این مجموعه را تهیه کردم و آپلود می کنم و علاقه مندان در سایت https//eeeb.ir هم به آن دسترسی خواهند داشت.
در ادامه دکتر سعیدی در اسلایدهایی با عنوان «افق پیش روی مهندسان معمار و تاسیسات در استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر» در همین زمینه به ارائه توضیحاتی پرداختند. او در بخشی از صحبت‌های خود توضیح داد: خورشید به عنوان انرژی بالقوه برای تولید گرما، سرما و الکتریسیته و زمین به عنوان مکمل خورشید در فراهم آوری شرایط راحتی ما انسان‌ها است. نیاکان ما هم راحتی خود را از آسمان و زمین می طلیبدند و به آن احترام می‌گذاشتند. کشور ما در مقایسه با بسیاری کشورها، پتانسیل بالای تابش خورشیدی دارد و فرصت بسیار خوبی را برای ما فراهم آورده است که از انرژی خورشیدی استفاده کنیم. زمین هم انرژی بالقوه‌ای هم برای سرمایش و هم گرمایش برای ما فراهم کرده است.
دکتر سعیدی همچنین اظهار داشت: ملاحظاتی که در دنیا در ساختمان سازی انجام و عملیاتی شده برای بهره بردن بیشتر از انرژی خورشیدی و به همین ترتیب از انرژی زمین گرمایی، می تواند در ایران هم اجرا و عملیاتی شود. استفاده از پنجره‌های با بازده بالا، عملکرد پنجره‌ها در دو شرایط روز و شب، استفاده از بام و سقف، شیب سقف، دیوار ذخیره انرژی (trombe wall) در طول روز و شب، عملکرد سایبان فوقانی، دیواره‌های شفاف و شیشه‌ای و.. برای ذخیره انرژی خورشیدی در ساختمان که در دنیا متداول است.
در ادامه این کارگاه مهندس نسیم شکاری؛ مدیر ملی پروژه بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست در ساختمان؛ هدف از برگزاری این کارگاه‌های آموزشی را آشنایی شهروندان تهرانی با مباحث بهینه سازی انرژی و همچنین آشنایی با مباحث جدید علمی در حوزه انرژی عنوان کرد و اظهار داشت: توضیحات اولیه را دکتر رهبر عنوان کردند و فقط اشاره ای کوتاه کنم که پروژه بهینه سازی انرژی در ساختمان؛ با کمک‌های مالی و غیر نقدی و حمایت‌های معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و برنامه توسعه سازمان ملل که اولی به عنوان ناظر پروژه و دومی به عنوان ناظر بین‌المللی در این چند سال فعالیت و مشارکت دارند. در این چند سال قوانین و مقررات و اجرای راهکارهای بهینه سازی انرژی در ساختمان های نمونه و پایلوت مد نظر و اجرا شدند. بحث مهم دیگر فرهنگ سازی و آموزش و اینکه تک تک ما انسان‌ها که کاربران اصلی ساختمان‌ها هستیم، آشنایی خوبی با روش ها و اقداماتی که می‌تواند به کاهش مصرف انرژی کمک کند؛ کسب کنیم.
شکاری ادامه داد: هدف اصلی در این پروژه این است که بتوانیم در ساختمان‌های موجود شاخص مصرف انرژی را تا 25 درصد کاهش دهیم و در ساختمان های جدیدالاحداث نیز تا 60 درصد کاهش انرژی داشته باشیم. این اعداد نشان می‌دهد که چقدر پتانسیل بالای در ساختمان‌های کشور وجود دارد. قبل از اشاره به عواملی که می‌تواند به کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها کمک کند؛ باید به چند آمار و ارقام اشاره کنم. از کل مصرف انرژی کشور؛ 38 درصد آن در بخش ساختمان مصرف می شود و بخش صنعت و حمل و نقل حدود 30 درصد انرژی را مصرف می‌کند. این عدد در بخش ساختمان بالاتر هم می رود و لزوم اهمیت به آن ضروری به نظر می رسد. آمارهای بین المللی هم نشان می‌دهد که شاخص مصرف انرژی در ساختمان‌های ما بیش از دو و نیم برابر شاخص متوسط جهانی و حدود 8 برابر شاخص مصرف در قیاس با کشوری چون ژاپن (که سردتر از ایران هم هست) است. نگرانی دیگر که از طرف شرکت ملی گاز مطرح شد تا سال 1404 با این روند مصرف انرژی، نیاز بیشتری به گاز طبیعی تولیدی خواهیم داشت. این آمار نشان می دهد؛ ضرورت بهینه سازی مصرف انرژی انکارناپذیر است.
نسیم شکاری افزود: مطالعات نشان می دهد چهار عامل تاثیر گذار مشوق‌های قانونی، بهبود روش های طراحی و ساخت ساختمان‌ها، تکنولوژی‌ها و عامل چهارم که بسیار هم مهم است؛ تغییر رفتار و بهبود الگوی رفتار تک تک افراد در کاهش مصرف انرژی موثر که این کارگاه‌ها عامل چهارم و مهم را مدنظر قرار داده است.
نسیم شکاری در ادامه مثال‌های عملی و نمونه‌هایی از اجرای طرح کاهش مصرف انرژی را ارائه کرد.
در ادامه مهندس عسگری؛ مدیر قراردادهای سازمان فرهنگی شهرداری تهران هم با تاکید بر اهمیت برگزاری و آگاه سازی این کارگاه‌ها برای عموم مردم؛ گفت: خدا را شاکریم در مراسم اختتامیه این کارگاه هستیم و وظیفه خود می دانم از زحمات دکتر خادمی و همکاران محترمشان در دانشگاه صنعتی شریف تشکر و قدردانی کنم. از سال گذشته که استارت این همکاری خورد؛ جلسات متععدی را خدمت دکتر خادمی و همکارانشان بودیم که نتیجه این جلسات منجر به عقد تفاهم نامه همکاری در حوزه اصلاح الگوی مصرف و بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان شد. طبق مفاد تفاهم نامه قرار بر آن شد که این آموزش‌ها در 15 فرهنگسرای سطح شهر تهران برگزار شود که با همت دکتر خادمی و اساتید بزرگوار؛ این جلسات به خوبی برگزار شد. از این تریبون استفاده می کنم و از همکاران خود که برای برگزاری این جلسات زحمت کشیدند هم تشکر می کنم. دوستان عزیزمان در مدیرت‌های فرهنگی هنری مناطق یک؛ سه؛ پنج؛ شش؛ هفت؛ هشت؛ ده؛ سیزده؛ چهارده؛ پانزده و همچنین فرهنگسراهای رسانه؛ انقلاب؛ فناوری اطلاعات، خانواده و در حال حاضر که میزبان دوستانمان در فرهنگسرای اشراق هستیم؛ تشکر ویژه دارم. وظیفه دارم از طرف مهندس حمیدرضا جعفرخونوئی (رئیس مرکز مشارکت‌های فرهنگی هنری سازمان شهرداری تهران) که نتوانستند در این جلسه شرکت داشته باشند؛ از تلاش‌های بی‌شائبه و خستگی‌ناپذیر همه همکاران و دوستانی که برای برگزاری این کارگاه‌ها کمک کردند تشکر کنم.
در ادامه کارگاه مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان؛ دکتر میثم ریاحی، به تشریح قبوض گاز، روش‌های بدون هزینه بهینه‌سازی انرژی در ساختمان و تجهیزات بهینه‌سازی انرژی در ساختمان پرداخت. ریاحی در بخشی از صحبت‌های خود اظهار داشت: علاوه بر راهکارهای کم هزینه برای کاهش مصرف انرژی در ساختمان، راهکارهایی هم وجود دارد که نیاز به هزینه‌های بالاتری دارد و شرکت‌های خدمات انرژی کاملا آماده هستند تا شما را در زمینه استفاده از شیرهای ترموستاتی؛ مبذل‌های حرارتی؛ سیستم خودکار کنترل هوشمند موتورخانه؛ عایق کاری لوله‌ها و... کمک کنند. در نهایت باید به این نکته اشاره کنم که خداوند محبت کرده و منابعی را در اختیار ما قرار داده است و وظیفه ماست که درست مصرف کنیم تا به نسل‌های بعدی ما هم برسد. اگر این جمله اعتقاد قلبی ما شود قطعا خیلی از مشکلات ما حل خواهد شد: ما میراث‌خوار گذشتگان نیستیم؛ امانت‌دار آیندگانیم.
دکتر فرزاد جعفرکاظمی، استاد دانشگاه در رشته مکانیک، از دیگر سخرانان این کارگاه آموزشی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر مفهوم انرژی خورشیدی و تابش را توضیح داده و کاربرد انرژی خورشیدی در گرمایش ، تولید الکتریسیته و سرمایش را نیز برای مخاطبان تشریح کرد. او ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری این کارگاه‌ها عنوان کرد: انرژی خورشیدی هم در گرمایش و هم در تولید الکتریسیته نقش مهمی دارد و بنابراین باید به این موارد توجه داشت. طبق آخرین آماری که در آبان سال 1399 منتشر شده، حدود یک درصد برق کشور از تجدیدپذیرها تامین می‌شود. به روش‌های مختلفی از استفاده برق خورشیدی در ساختمان می‌توان استفاده کرد. سیستم خورشیدی در تولید حرارت هم نقش اساسی دارد و دوکاربرد اصلی حرارت در ساختمان‌ها؛ آب‌گرم مصرفی و گرمایش ساختمان است. از نظر تئوری و فنی؛ آبگرمکن خورشیدی می‌تواند برای هر دوی این موارد مورد استفاده قرار بگیرد اما از لحاظ اقتصادی؛ فعلا آب‌گرم مصرفی در اولویت قرار دارد و در کشور ما نمونه‌هایی از آن مورد استفاده قرار گرفته است.
دکتر پوریا احمدی، استاد دانشگاه تهران در رشته مکانیک و از نخبگان این رشته، مباحث تکنولوژی‌های جدید در ساختمان‌ها، تجهیزات هوشمند، ساختمان‌های انرژی صفر، سیستم‌های سرمایش مغناطیسی و مواد در ساختمان‌ها مانند ذخیره سازها و ... را با ارائه مطالب در پاورپوینت تشریح کرد. او در ابتدا با گرامیداشت یاد کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی و همچنین با آرزوی آینده‌ای تمیزتر بیان کرد: پیشرفت تکنولوژی‌ها همانطور که در همه شئون زندگی ما تاثیرگذاشته است در ساختمان‌ها هم ناگزیر تاثیر داشته و در گذر زمان این تغییرات خودش را نشان داده است. آینده ساختمان‌ها ناگزیر از هوش مصنوعی و هوشمند شدن است و باید به نگاهمان به این سمت باشد. وقتی درباره هوشمند شدن صحبت می‌کنیم، وسایل ما هم باید ویژگی‌های این هوشمندسازی از جمله راحتی کار با آنها را داشته باشند. وسایل ما در آینده باید دارای سه ویژگی اساسی بازده بالا؛ به همدیگر متصل باشند و پخش شده باشند. این سه مورد اساسی؛ ما را به سمت توسعه پایدار (به طور کلی یعنی استفاده از وسایل و امکاناتی که آیندگان هم از آن بهره ببرند) و کاهش مصرف انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر و کاهش آلودگی می‌رسانند. در آینده به جز ساختمان‌های هوشمند؛ شهرهای هوشمند هم اضافه خواهند شد و باید افق دیدمان را گسترش و در این زمینه‌ها حرکت کنیم. در انتها جمله‌ای معروف را تقدیم کسانی می‌کنم که به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کنند: همیشه به تلاشت ادامه بده و هیچوقت از مسیرت منحرف نشو و به راهت ادامه بده. بالاخره سخت‌کوشی‌هایت به نتیجه می‌رسد. امیدوارم ما هیچوقت متوقف نشویم و تلاشمان را در جهت کاهش مصرف انرژی ادامه بدهیم. این آخرین ورک‌شاپ این روزها است اما هیچوقت آخرین آن نخواهد بود و به امید خدا افراد دیگری این مسیر را ادامه بدهند و همه ما برای آینده تمیزتر و پاک‌تر؛ دست به دست هم بدهیم.
در پایان سخنرانی‌ها؛ دکتر کامبیز رهبر، استاد دانشگاه در رشته کامپیوتر و هوش مصنوعی، با معرفی فناوریهای هوش مصنوعی در مدیریت و کاهش مصرف انرژی در ساختمان و توضیح مباحث هوشمندسازی ساختمان و مدیریت وکاهش مصرف انرژی در ساختمان بحث خود را ارایه کرد و در ادامه به معرفی فناوریهای اینترنت اشیاء و IT در کاهش مصرف انرژی در ساختمان پرداخت.
نسیم شکاری نیز در انتهای این کارگاه و در بخش پایانی صحبت‌های خود اظهار داشت: بحث فرهنگ‌سازی مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان؛ بحثی زمان‌بر است و باید در سطح کشور انجام شود. ما از دستاوردهای این 15 کارگاه و سمینارهای دیگر استفاده خواهیم برد و در آینده در این زمینه فعالیت بیشتری در سطح مدارس و آگاه‌سازی قشر بیشتری از هم‌وطنانمان انجام خواهیم داد. خیلی مهم است که پروژه‌های بین‌المللی از این دست را به صورت مکتوب در اختیار عموم قرار بدهیم. و همچنین از ظرفیت‌های فضای مجازی هم استفاده کنیم و تمام دستاوردها را در اختیار همه قرار بدهیم.
گفتنی است در انتهای این کارگاه؛ پرسش و پاسخ بینندگان این وبینار صورت گرفت و قرعه‌کشی از بین شرکت‌کنندگان در مسابقه طراحی شده برگزار شد و سه نفر از برگزیدگان آن اعلام شدند.
