به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر، یازدهمین جلسه از سلسله نشست‌های گفت‌وگو محور ویژه نوجوانان با موضوع «شبکه‌های اجتماعی و هویت نوجوانان» و با عنوان «اینجا امن نیست» در باغ کتاب برگزار شد. نجمه قنبری کارشنای این جلسه از نشست در ابتدای صحبت‌های خود درباره بحران و اهمیت مدیریت بحران بیان کرد: بحران به معنای تغییری بزرگ است، چیزی که تمام اصول از پیش تعیین‌شده را دگرگون می‌کند. بحران به‌معنای آسیب نیست و در عین حال که تهدیداتی به همراه دارد، می‌تواند فرصت‌هایی هم ایجاد کند.
وی با بیان اینکه نوجوانی دورانی است که با بلوغ همراه می‌شود و این بلوغ تغییراتی به همراه دارد که در عین آزاردهنده‌بودن، فرصت‌هایی هم ایجاد می‌کند افزود: البته چون داستان بحران نوجوانی برای ما به نوعی تابو تبدیل شده است، فقط به جنبه‌های منفی آن توجه می‌کنیم، در صورتی که جنبه‌های مثبت هم بخشی از این بحران هستند.
قنبری تصریح کرد: یکی از بحران‌های مهمی که نوجوان با آن دست و پنجه نرم می‌کند بحران هویت است. نوجوان در واکنش با این بحران دچار سردرگمی بوده و پر از سوال است. من چه کسی هستم، چه ویژگی‌های منحصربه فردی دارم، باید چه هدفی را دنبال کنم و قرار است در نتیجه به چه دستاوردی در زندگی برسم؟ سوالاتی است که نوجوان در دوران بلوغ و در چالش با بحران هویت از خود می‌پرسد.
این کارشناس ادامه داد: اگر این بحران هویت به درستی طی نشود این امکان وجود دارد که نوجوان دچار پوچی شده و حتی تا بزرگسالی هم ابعاد هویتی او کامل نشود. برای اینکه نوجوان این دوران را به خوبی طی کند تا بعدها دچار مشکلات غیر قابل جبران نشود نیاز به دو چیز دارد. اولی همراهی خانواده و دومی آموزش دیدن خود نوجوان.
قنبری با اشاره به اهمیت مسئولیت‌پذیری نوجوانان عنوان کرد: ایجاد احساس مسئولیت پذیری، نقش تعیین کننده‌ای در مسیر زندگی ما دارد و این در حالی است که اگر از نوجوانی این حس در ما تقویت شود تاثیر بیشتری خواهد گذاشت. زندگی صحنه انتخاب‌ها است و هرچه نوجوان زودتر متوجه این موضوع شود برای خودش بهتر خواهد بود. نوجوان باید مسئول اعمال خود باشد و اگر در اثر بی‌احتیاطی چیزی یا قرار ملاقاتی را از دست داد، هزینه را خودش متحمل شود.
وی در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به اینکه یکی از فضاهایی که هویت نوجوان امروزی در آن شکل می‌گیرد فضای مجازی است اظهار کرد: امروزه نوجوانان غیر از هویت واقعی‌شان یک هویت مجازی هم دارند که در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد و با اختیار خود می‌توانند آن را تغییر دهند. فضای مجازی عرصه وسیعی از اطلاعات و نمودهای مختلف معنایی را ایجاد می‌کند.
این کارشناس تاکید کرد: افراد در مواجهه با این فضا و تکثر منابع در ساخت هویت، دچار تعلیق به معنی معلق بودن و سردرگمی می‌شوند. از بین رفتن زمان و مکان و نقش بیشتر فضا در دنیای مجازی تجلی آشکاری دارد. افراد در مواجهه با این فضای دوم, بنیان‌های هویت خود را متزلزل می بینند و دچار تردید و اضطراب می‌شوند.
وی افزود: نوجوانان بیشترین کاربران فضای مجازی در ایران بوده و بیش از نسل‌های دیگر در معرض آثار ناشی از شبکه‌های اجتماعی مجازی اند. فضای مجازی نوعی از بحران هویت را در میان طیف گسترده‌ای از جوانان به وجود آورده و این بحران هویت در زمینه‌های فردی ناهمگونی‌های هویتی را سبب شده و به نحوی تعادل اجتماعی را متاثر کرده است. همچنین شبکه های اجتماعی مجازی، باعث تغییرات اساسی در نهادهای هویت ساز شده‌اند و عوامل معناساز هویتی را دستخوش تغییر نموده‌اند.
قنبری درباره راهکارهی جلوگیری از آسیب‌های فضای مجازی توضیح داد: یکی از اصلی‌ترین راهکارها برای مقابله با آسیب‌های فضای مجازی، افزایش دانش و فرهنگ استفاده از این فضا است؛ شما باید برای ورود به دنیای مجازی اطلاعات کافی در اختیار داشته باشید تا دچار آسیب‌های آن نشوید. تعیین ساعات معین برای استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی و ایجاد یک برنامه روزانه متعادل می‌تواند به کنترل بهتر و استفاده سالم‌تر از فضای مجازی کمک کند.
وی با بیان اینکه قبل از ورود به فضای مجازی تمام کارهای روز را انجام دهید اضافه کرد: هر کس در طول روز وظایف مشخص و برنامه دقیقی باید داشته باشد. با برنامه‌ریزی صحیح مشخص می‌شود که چه کارهایی باید انجام دهید و چه موقع وقت آزاد برای چک کردن فضای مجازی دارید. در برنامه روزانه خود، ارتباط با خانواده و دوستان را فراموش نکنید.
نجمه قنبری در پایلن صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: اعتماد به نفس از مهم‌ترین عوامل برای انجام مسئولیت انسان نسبت به خویش و جامعه بشری است و موجب آسیب‌پذیری کمتر وی خواهد شد. کسی که از اعتماد به نفس برخوردار است به خوبی می‌تواند استعدادهای خود را شکوفا سازد و به پذیرش مسئولیت‌های فردی و اجتماعی روی آورد. نوجوانی که به توانایی‌های خود پی برده باشد و به قابلیت‌ها و توانمندی‌های خویش متکی باشد به آسانی مسئولیت‌های زندگی اجتماعی را می‌پذیرد.
گفتنی است در این جلسه گفتگو محور که در باغ کتاب برگزار شد و بیش از ۲ ساعت به طول انجامید، نوجوانان به بیان مسائل و دیدگاه‌های خود پرداختند و به مباحثی مثل تفریحات، اهداف، عبت گرایش به فضای مجازی و... اشاره کردند.
