به گزارش شهر و به نقل از به گزارش روابط عمومي فرهنگسراي انقلاب، نقد و بررسي نمايش «پري خواني عشق و سنگ» نوشته و كار چيستا يثربي، با حضور كارگردان و سيما تيرانداز ،بازيگر نمايش ،شنبه 22 خرداد ماه در فرهنگسراي انقلاب برگزار شد.
در اين نشست در گفتگو با چيستا يثربي مسايل تاريخي و دراماتيك را بهگونهاي در مقابل يكديگر عنوان كرد و گفت:واقعيت اين است که اين نمايش در سال86 براي يک زن و يک مرد نوشته شد. اما کم کم به اين نتيجه رسيدم که تمام ديالوگهاي مرد، صداي ذهني زن درام است، مثل اينکه يک نفر خواب يا آرزوهايش را براي کسي تعريف کند.
وي ادامه داد: اين زن در جايي صداي يک فرستاده را ميشنود و بعد عاشق کلمات آن ميشود. در جايي از نمايش قسم به "او" داده ميشود و زن به دنبال شناخت آن "او" ميرود. البته اين مسائل مصادف شد با سفر من به کره. در آنجا من با نمايشي آشنا شدم به نام پانسوري pansori که شبيه به کابوکي بود؛ اما با اين تفاوت که در کابوکي بازيگران زيادي وجود دارند؛ اما پانسوري نمايش يک نفره زنانه است، يعني تنها يک زن آن را اجرا ميکند.
به گفته يثربي، نمايش pansori، يک زن در جلوي يک پاراوان داستاني را هم نقل ميکند و همبازي بسيار شبيه به نقالي است؛ اما با اين فرق که زن در پانسوري بازي هم ميکند و شخصيتهاي مختلفي را ميسازد. اين گونه نمايشي با اينکه من زبان کرهاي بلد نبودم، برايم بسيار تأثيرگذار بود.
وي افزود: وقتي به ايران برگشتم در سال 88 اين متن را به بخش چشمانداز جشنواره فجر ارائه دادم که پذيرفته شد. در زمان تمرين متوجه شدم که متن ميتواند کاملاً به صورت تک نفره هم اجرا شود و بسيار نزديک به پانسوري است و وقتي يک نفره اجرا ميشود، تندتر و با ريتمي بهتر اجرا ميشود، بنابراين همه ديالوگها را در شخصيت زن گنجاندم.
يثربي در اين جلسه همچنين به نگاه تاريخي اشاره كرد و گفت: تاريخ به واسطه هر فردي که آن را مينويسد دچار تغيير ميشود. تاريخي که من در چهارم دبستان خواندم با تاريخي که دخترم ميخواند متفاوت است. من براي تاريخ زنانه اعتبار قائلم و به اين تفاوتي که گفتيد، اعتقاد دارم.
وي ادامه داد: من يک زن مسلمانم و معتقدم بخشهاي مهمي از تاريخ اسلام در ارتباط با نظرات و ديدگاههاي حضرت رسول نسبت به زنان در پردهاي از ابهام مانده است. من سعي کردم بسياري از اين ناگفتهها را براي اين کار با تحقيق پيدا کنم. جريانهاي زيادي وجود دارد که در اين کار هم استفاده شده و در نهايت تمام نگاه و عشق اين زن او را در شب مرگش که مصادف با معراج پيامبر است به فرهيختگي و کلمه ميرساند.
يثربي در ادامه و با توجه به اينكه «پري خواني عشق و سنگ» تمي مذهبي دارد، گفت: من احساس کردم که وظيفه دارم از کاري که پيامبر اسلام براي زن در برابر جهل کرد دفاع کنم، چرا که نسل جديد درباره دين دچار سوءتفاهم است. من پيامبر را دوست دارم چون دست زن را از زير خاک گرفت و او را بيرون آورد، براي او که حقي نداشت حق ارث بردن قائل شد، قضاوت درباره انساني ديگر را سخت کرد و فرمود تا با چشم خود نديديد قضاوت نکنيد.
اين كارگردان و نويسنده در مورد اجراي كارش گفت: براي من مهمترين بخش متن است. همانطور که گفتم اين متن سال 86 شکل گرفت اما تا رسيدن به اين اجرا تغييرات زيادي کرد. اما نظر بازيگر براي من خيلي مهم بود. اصلاً پيشنهاد مدرن کردن برخي قسمتهاي کار توسط خود خانم تيرانداز داده شد. وقتي طرف من يک بازيگر است و با آن سابقه کار دارم، قطعاً نظرات او مؤثر است.
وي ادامه داد: علاقمندم يک کارگردان خلاق باشم که کار فعلياش با کار قبلي او متفاوت است. نميخواهم کارم با پيش داوري ديده شود و همه بخواهند من را در کليشهاي که در ذهنشان دارند ببينند. دوست دارم که "پريخواني عشق و سنگ" نه در مجموعه کارهايم. بلکه به طور مستقل و بدون قضاوت پيشين ديده و فهميده شود.