وضعيت گسترش زبان فارسي در كشور ما رضايت‌بخش نيست

كاووس حسنلي در گفت و گو با خبرنگار شهر با بيان اينكه در گسترش زبان آنطور كه بايد عمل نكرده‌ايم، افزود: البته جايز نيست تلاشي را كه تا كنون شده است ناديده بگيريم. ايراد كلي ما اين است كه چند نهاد به طور همزمان اين مهم را پي‌گيري مي‌كنند. به طور مثال سازمان ارتباطات اسلامي دوره‌هاي كوتاه‌مدت داخلي و خارجي را كه نسبتا فعال است را برگزار مي‌كند و وزارت علوم نيز در كنار اعزام استاد به كشورهاي ديگر كرسي‌هاي زبان‌شناسي را برگزار مي‌‌كند كه با اينكه اين تلاش ستودني است ولي تا شرايط مطلوب فاصله زيادي داريم.

اين پژوهشگر و نويسنده با اشاره به راه‌اندازي بنياد سعدي ادامه داد: اين قضيه مطرح شده تا همه فعاليت‌ها از سوي وزارت ارشاد اسلامي، سازمان ارتباطات و علوم اسلامي و وزارت علوم تجميع شود و به شكل بنيادي عمل كنند اما نمي‌دانم اگر اين اتفاق هم بيافتد وضعيت بهتر مي‌شود يا خير.

حسنلي با بيان اينكه متاسفانه فعاليت‌هاي برون‌مرزي تحت تاثير شرايط سياسي قرار مي‌گيرد و به اين دليل دچار فراز و نشيب مي‌شود، اظهار داشت: براي گسترش زبان فارسي اولين كار اين است كه غير سياسي عمل كنيم، واقعا متخصصاني كه زبان و ادبيات فارسي را مي‌فهمند و با آن آشنايي دارند و شيوه‌هاي گسترش و بين‌المللي كردن آن را مي‌دانند كار كنند، ولي وقتي كارها پيرو مناسبت‌هاي سياسي انجام مي‌شود هم تصميم‌هاي داخلي هم كشورهاي مقصد متاسفانه تحت تاثير شرايط قرار مي‌گيرد و محدوديت ايجاد مي‌كنند.

وي در مثالي به دانشگاه كشور فرانسه اشاره كرد و گفت: دانشگاه اين كشور ابتدا با سه زبان شرق مسلمان مانند عربي، فارسي و تركي شروع به كار كرد و در حال حاضر 100 زبان به شكل رسمي در اين دانشگاه تدريس مي‌شود كه يكي از آنها فارسي است در حالي كه مي‌بينيم هيچ حمايتي از طرف ايران براي زبان فارسي مشاهده نمي‌شود، اما كشورهاي عربي، چيني، كره‌اي و غيره به شكل گسترده امكانات فراواني را براي تقويت زبان در اين كشور فراهم كرده‌اند.

حسنلي ادامه داد: معتقدم هركدام از شاعران كشور ايران مانند فردوسي، حافظ و سعدي سفير توانمندي براي كشور ما محسوب مي‌شوند كه از طريق آنها مي‌توانيم فرهنگ خود را گسترش دهيم ولي وقتي كه تصميم‌گيرندگان ما تعريف ديگري از فرهنگ و انگيزه‌هاي گسترش دارند مسلما نمي‌توانيم به اين مهم دست يابيم.

وي در بخش ديگري از سخنان راه‌اندازي شبكه‌هاي مشترك فارسي‌زبان را براي گسترش زبان فارسي مهم عنوان كرد و گفت: اما اگر اين شبكه‌ها نيز به دنبال فعاليت سياسي باشند موفق نخواهند بود.

حسنلي افزود: كشورهايي مانند تاجيكستان و افغانستان به همراه ايران متناسب با فرهنگ سياسي خود هر كدام راهي را مي‌روند آنچه مهم است اين است كه اين سه كشور كه رسما زبان فارسي دارند براي تقويت اين زبان، فعاليت مشترك داشته باشند و آثار مشترك توليد كنند. بويژه كشور ايران كه به طور قطع از هر نظر شرايط برتر دارد، قوت و قدرت بيشتر و امكانات گسترده‌تري دارد مي‌تواند با هوشمندي مديريت و گسترش زبان فارسي را بر عهده بگيرد. وجود نهادي براي پيوند كشورهاي فارسي‌زبان و هم‌سو و يكسان‌كردن فعاليت آنها مي تواند براي تقويت و گسترش زبان فارسي بسيار موثر باشد.