عصاي سفيد نشان محدوديت نيست

به گزارش خبرنگار " شهر " حدود چهل سال پيش، دکتر ناول پري، رياضيدان و دکتر هاکوبس تنبروک، که وکيلي مجرب، نويسنده و استاد با تجربه در حقوق بود، بيانيه اي در خصوص حمايت از حقوق نابينايان صادر کردند و روز 15 اکتبر را که مطابق با 23 مهرماه است، به نام روز « بين المللي عصاي سفيد» نامگذاري کردند. اين بيانيه، در سال 1938 ميلادي برابر با 1317 هجري شمسي از طرف فدراسيون جهاني نابينايان به رسميت شناخته شد.

"عصاي سفيد" يک سمبل بين المللي است که طي رعايت و تدوين حقوق نابينايان به دولتها و کشورها و مؤسسات نابينايي جهان توصيه شده است. قدمت عصا حتي بيش از چرخ است؛ اختراع چرخ در حقيقت تحولي در زندگي نابينايان بوده است اما با اين وصف استفاده از عصا در پوششي اسرار آميز قرار گرفته است.

هوش فوق‌العاده، جايگزين بينايي

مصطفي جوان 25 ساله اي كه حاضر بود تمام زندگي‌اش را بدهد تا بينايي‌اش را به دست آورد در گفتگو با خبرنگار شهر اعلام كرد: بهترين پزشکان هم نااميدش ‌کردند. روشندلي كه با وجود نقص در بينايي توانسته است تا مرحله كارشناسي ارشد پيشرفت كند و در رشته مورد علاقه اش ادامه تحصيل دهد.

وي معتقد است در اين سال ها هيچ‌وقت از درمان نااميد نشدم. با وجود اتمام حجت بهترين چشم‌پزشکان، هرجا که پزشک جديدي معرفي مي‌کنند به اميد درمان مراجعه مي كنم چون علم خيلي پيشرفت کرده و دانشمندان هر روز در تلاشند تا راهي براي درمان بيماراني مثل من پيدا کنند و من هم اميدوارم.

مصطفي از وضعيت عالي نمرات درسي در طول سال هاي تحصيلي مي گويد و اينكه چقدر نسبت به همسالان خود در امر تحصيل موفق بوده است. تا مقطع ديپلم با معدل 18 پيش رفته است و همان سال در كنكور سراسري در رشته علوم سياسي با رتبه 2 رقمي قبول شده است.

وي هم اكنون به عنوان يكي از اساتيد مورد تاييد در آموزشگا ههاي كنكور و يكي از دانشگاهها مشغول تدريس است. هيچ چيز به اندازه ترحم نابجا مصطفي را نمي رنجاند او مي گويد: در تمام روزهاي زندگي كه تيرگي آن را برايم مثل شب كرده بود تنها اميد من توكل به خدا و استفاده از هوش و استعداد غريزي ام بود و اينكه ديگران فكر كنند جايگاهي كه به دست آورده ام به واسطه نقص ذاتي ام است مرا دچار بحران روحي مي كند.

وي ادامه مي دهد : از همان كودكي مسووليت كليه كارهايم را به عهده گرفتم و در اين زمينه با ديگر خواهران و برادرانم در محيط خانه هيچ تفاوتي نداشتم. خانواده هيچ وقت نابينايي من را احساس نكرد و بگونه اي با من رفتار كردند كه اعتماد به نفس ام در حد بسيار عالي تقويت شد.

اين استاد دانشگاه ضمن اشاره به مسائل عاطفي و احساسي نابينايان يادآور شد: لازم است باصرف هزينه و لحاظ کردن برخي از عوامل مهم، زمينه را براي تردد آسان نابينايان در سطح شهر فراهم ساخت زيرا اين امر کمک شاياني به استقلال حرکتي نابينايان مي كند.

وي تصريح كرد: نگرش جامعه نسبت به روشندلان با فرهنگ حاکم در آن جامعه ارتباط دارد. موضوعي که نقش بسيار مهمي در چگونگي شکل‌گيري انگيزه‌ها، توسعه و رشد استعدادهاي نابينايان دارد. بنابراين جامعه، مدرسه و خانواده، مسئوليت خطيري در زمينه ايجاد و تقويت انگيزه‌هاي بالنده در بين نابينايان برعهده دارند.

وي تاكيد كرد: وجود الگوهاي رفتاري سازنده در مقابل نابينايان، نقش بسزايي در آگاهي آنان در خصوص جهت‌دار شدن و تحقق يافتن انگيزه‌هاي روشندلان دارد.

وي با اعلام اين مطلب که نابينايي هرگز مانع از رشد و ترقي افراد نمي‌شود، مي‌گويد: «نابينايان بايد خود را باور داشته باشند و بدانند که با وجود نابينايي مي توانند به موفقيت‌‌هاي فراواني دست يابند.

وي در پايان يادآور شد: حق زندگي را از نابينايان سلب نکنيم ، آنها هم حق حيات دارند و مي‌توانند موفق باشند و حتي بهتر از خيلي از كساني كه از نقص رنج نمي برند مي‌توانند سرنوشت خويش را رقم بزنند زيرا با استفاده از حواس ديگر خود مي توانند اين ضعف و محروميت را جبران کنند.

قانون 7 ماده اي عصاي سفيد

قانون عصاي سفيد، با ارائه امکانات بيشتر تصويري جديد از نابينايان در جامعه ترسيم ميکند و از افراد نابينا ميخواهد که به منظور حمايت از منافع خود از تمام مراحل اين قانون مطلع بوده و آنرا به تأييد دولت خود برسانند. هم اکنون بسياري از ملل مختلف مفاد اين بيانيه را پذيرفته و بصورت قانون، تمامي يا بخشي از آنرا به مورد اجرا گذارده اند. اين قانون شامل 7 ماده و 9تبصره است که برخي از مواد مهم آن عبارتند از:

1- دولت موظف است که نابينايان و ديگر معلولان جسمي را تشويق کند تا درتمام امور اجتماعي و اقتصادي دولت شرکت کنند و در نتيجه به کار و اشتغال يابند.

2-  نابينايان و ديگر معلولان جسمي، حق استفاده آزادانه از خيابانها و بزرگراهها، پياده روها و ساير مکانهاي همگاني و همينطور وسايل حمل و نقل، هتل و اماکن عمومي را دارند.

3-  رانندگاني که با وسايل نقليه خود از خيابان ميگذرند، در صورت نزديک شدن به نابينايي که از عصاي سفيد يا متاليک استفاده ميکند، يا اينکه سگ راهنما به همراه دارد يا از بازوبند نابينايي استفاده ميکند، موظفند که احتياط لازم را بعمل آورند تا صدمه اي به آن نابينا وارد نشود. البته نداشتن عصا يا سگ راهنما در چنين مراکز و اماکني دليل بر بيمبالاتي فرد نابينا نيز ممکن، است تلقي شود.

4-  هر شخص يا سازماني که بخواهد بطور غير مجاز در استفاده شخص نابينا و يا معلول از تسهيلات همگاني محدوديتي ايجاد کند، يا اينکه حقوق نابينايان و ديگر معلولان عاقل و بالغ را ناديده بگيرد، بايد مجرم شناخته شود.

5- هر سال، مسؤلين دولت بايد روز 15 اکتبر را بعنوان بزرگداشت عصاي سفيد به نحو شايسته اي ارج نهند و اهميت قانون عصاي سفيد را مورد بحث قرار داده و از مردم بخواهند که رفتار معقولانه اي با معلولان داشته باشند و با همکاري صميمانه قدمهاي مؤثري براي آنها بردارند.

6-  دولت موظف است که افراد نابينا يا ديگر معلولان جسمي را در بخشهاي دولتي و شعب آن و همينطور مدارس دولتي با شرايط مساوي، چون ديگر افراد اجتماع بپذيرند، مگر اينکه معلوليت خاص آنها مانع انجام کار در آن مراکز باشد.

7- افراد نابينا و ديگر معلولان جسمي، همچون ديگر اعضاي اجتماع حق دارند در کشور خود بر اساس شرايط و مقررات قابل اجرا براي همه از خانه هاي مسکوني آماده براي کرايه ماهانه يا اجاره سالانه استفاده کنند. البته کسي که مستغلاتش را به يک نابينا يا معلول کرايه ميدهد، مجبور نيست بدين منظور تغييراتي در خانه اش بدهد يا اينکه خود را موظف به مراقبت خاصي در مورد آن فرد بداند.

8- نابينايان و ديگر معلولان حق تام و برابر دارند که از مکانها، مزايا، تسهيلات و امتيازات وسايل حمل و نقل همگاني چون هواپيما، وسايل موتوري، قطار، اتوبوس، اتومبيلها، کشتي و ديگر وسايل نقليه و هتل، مسافرخانه، مکانهاي عمومي و مراکز تفريحي و مذهبي ديگر محلهايي که عموم مردم بدانجا جمع ميشوند، استفاده کنند و اگر در بعضي شرايط محدوديتي وجود داشته باشد اين محدوديت بايد قانوني و قابل اجرا براي همگان باشد.

9- هر نابينا يا نيمه بينايي حق دارد در اماکني که در قسمت 8 آمده است، سگ راهنما را که براي اين کار تعليم ديده است بدون الزام پرداخت وجه اضافي همراه خود داشته باشد.