پيشنهاد ناجا به شهرداري تهران: هر طرح شهرداري پيوست امنيتي داشته باشد

به گزارش خبرنگار شهر، سرتيپ بهرام نورزوي - رييس پليس پيشگيري ناجا - در گفت‌وگويي مشروح درباره سرفصل تامين امنيت شهر تهران ، فراواني جرايم کلانشهرها و هشدارهايي در ارتباط با آن و  همچنين نحوه همکاري نيروي انتظامي با شهرداري تهران پرداخت که با هم مي‌خوانيم:

*با توجه به اينكه مساله تامين امنيت در كلان شهرها مسايل خاص خود را دارند، به نظر شما اولويت و سرفصل موضوعات قابل توجه در تامين امنيت شهري مثل تهران چگونه و شامل چه مواردي هستند؟

همانگونه كه اشاره كرديد تهران يا هر كلان شهر ديگر ساختار اجتماعي خاصي دارد و روابط نهادهاي گوناگون در اين گونه ساختارها براي تامين امنيت و استقرار نظم با شهرهاي كوچك بسيار متفاوت هستند.
تهران شهري است كه در ميان كلان شهرهاي كشور با توجه به مركزيت سياسي اقتصادي كشور و به اصطلاح پايتخت بودن، منحصر به فرد است و چون سايت «شهر» برخاسته از سازمان مديريت شهر تهران است، مناسب مي‌دانم عمدتا، درباره تهران صحبت كنم.

تهران شهري است كه از نظر جمعيت شناسي، شهرسازي، اقتصاد شهري، روابط فرهنگي و اجتماعي شبكه‌هاي ارتباطي و جايگاه سياسي در كل كشور و بلكه در خاورميانه جايگاه منحصر به فردي را دارد بنابراين تامين امنيت در اينچنين مجموعه اي بزرگ و پيچيده اقدامي فرا بخشي است كه گر چه پليس مهمترين سازمان تامين نظم و امنيت شهر است اما اين امر بدون هماهنگي و همكاري و هم پوشاني نهادها و سازمان‌هاي ديگر از جمله شهرداري تهران امكان‌پذير نيست.

ما در تهران يك ايران كوچك راداريم زيرا جمعيت تهران كه در مقايسه با برخي از كشورهاي منطقه چند برابر برخي از كل جمعيت آنهاست، جمعيت شناوري است كه از نظر قومي، سطح تحصيلات، زبان، عقايد، سليقه‌ها و انگيزه‌هاي حضور موقت يا دائم حالت ژله‌اي داشته و نمي توان يك برنامه امنيتي كلي و ثابت را براي همه فصول آن و همه ساعات شب و روز و حتي تمامي ايامش در نظر گرفت. وجود شهرك‌هاي اقماري با نام و بي‌نام در اطراف تهران و وجود گروههاي رسمي و غير رسمي مشاغل در سطح تهران و اصناف ثبت شده و قانونمند و يا ثبت نشده با عملكردهاي خارج از قانون و شهرونداني كه با فرهنگ هاي مختلف در يك سطح محدود جغرافيايي جمع شده‌اند، اينها تمامي برنامه ريزي تامين امنيت را پيچيده مي كنند. ضمن آنكه همه نگاهها به سمت پليس است و هر امر غير متعارف و غير قانوني و يا هر جرمي كه به وقوع بپيوندد نگاه اول متوجه حضور و عملكرد پليس مي شود. البته اغلب مقام ارشد انتظامي هر استان در شوراي تامين استان عضويت دارد و مسايل خود و سازمان خويش را از آن طريق مطرح مي‌كند ولي در بحث پيشگيري از جرم ما مي‌كوشيم كه ابتدا فرهنگ پيشگيري را در سازمان و نهادهاي تاثيرگذار بر فرآيند امنيت نهادينه كنيم و جا بياندازيم و همواره از دست اندركاران چه در بخش دولتي و چه در شهرداري‌ها خواسته‌ايم به اين نكته توجه و عنايت داشته باشند كه هر تصميمي بايد يك پيوست امنيتي و ملاحظات امنيتي نيز با خود داشته باشد. يعني با توجه به اولويت امر امنيت، هيچ تصميمي بدون ملاحظات امنيتي اتخاذ نشود تا انتظار مردم عزيزمان از پليس بتواند در حد اكثر ممكن تحقق يابد و پاسخ داده شود.

اولويت ديگر ما مشاركت دادن مردم در امر پيشگيري از جرايم است زيرا در شهر بزرگي همچون تهران با بيش از 10 ميليون جمعيت، بدون مشاركت مردم نمي‌توان امنيت را برقرار كرد. از اين روي ما از هر سازوكاري كه به طور رسمي يا در قالب تشكيلات حقوقي شناسنامه دار بتواند در امر كمك به تامين امنيت با پليس همكاري كند استقبال مي‌كنيم و مركز انتظام در پليس پيشگيري عمدتا در اين خصوص فعال است كه امكانات غير دولتي را در راستاي مشاركت با پليس سازماندهي، مديريت و نظارت کند.


*مهمترين و پرتعدادترين جرايم كلان‌شهرها از جمله تهران شامل چه مواردي است و شما چه توصيه‌هايي داريد؟

در شهرهاي بزرگ به طور معمول «زورگيري، كيف قاپي، سرقت خودرو، و سرقت منازل جزو بيشترين موارد جرايم هستند. البته بجز موارد اخلاقي و مواد مخدر كه دلايل و جريان خاص خودش را دارد. در تهران نيز به همين ترتيب است. البته آمار اين جرايم در تهران در حد نگران‌كننده‌اي نيست اما، ما به عنوان پليس به حتي يك مورد جرم هم راضي نيستيم و خود را موظف به پاكسازي محيط زندگي مردم از اين جرايم، حتي در تعداد كم مي‌دانيم.
توصيه ما اينست كه مردم حتي‌الامكان با استفاده از نظام بانكداري الكترونيك از حمل و نگاهداري مقادير زياد پول نقد نزد خود اجتناب کنند چه به صورت همراه و چه در خانه. زيرا كاهش احتمال دستيابي به پول نقد نزد سارقان به كاهش انگيزه‌هاي اقدام به سرقت مي‌انجامد. نكته ديگر تجهيز اماكن مسكوني و صنفي به دوربين‌ها و قفل‌هاي ايمني و عوامل بازدارنده سرقت است. نصب تجهيزات بازدارنده در خودروها نيز مي‌تواند بسيار اثربخش باشد و سارقان با ديدن موانع سرقت سريع، منصرف شده و خواه و ناخواه آمار سرقت خودرو – كه بيشتر در مورد خودروهاي ارزان قيمت و فاقد امكانات حفاظتي از سوي كارخانه توليد كننده هم به وقوع مي‌پيوندد- پايين مي‌آيد. در خصوص منازل حتما خالي بودن منزل به اطلاع‌ نزديك‌ترين مركز انتظامي رسانده شود و به يكي از همسايگان مطمئن هم سپرده شود؛ به خصوص در ايام نوروز كه مسافرت‌ها بيشتر در اين ايام صورت مي‌گيرند. و در اين ايام نيز از نگاهداري اشياي قيمتي و پول نقد در خانه خودداري شود و در مجتمع‌هاي مسكوني ساز و كار لازم براي حفاظت بيشتر توسط مديريت مجتمع فراهم شود.

ماندگاري سالمندان عزيز به صورت تنها در خانه‌ها- صرفنظر از مسايل عاطفي و عقيدتي كه ما مسلمانان در خصوص احترام به سالمندان در آموزه‌هاي ديني‌مان داريم- حتي‌الامكان نبايد صورت گيرد زيرا سرقت از سالمندان به دليل پيش‌بيني عدم توانايي ايشان در دفاع از خود نوعا گزارش شده است و اين مساله فقط ما نيست، بلكه در تمام دنيا امري رايج است.

در آستان نوروز معمولا كارگراني براي نظافت به خانه‌ها فراخوانده مي‌شوند كه اين امر از نظر مسايل حفاظتي و امنيتي قابل تامل است و ما توصيه مي‌كنيم از پذيرش كارگران از شركت‌هايي كه مراتب ثبت قانوني و بررسي‌هاي لازم و كافي را ندارند، به صرف چسباندن يك آگهي به ديوار يا ريختن كارت تبليغاتي در خانه‌ها خودداري شود. البته اين سخن بنده بي‌احترامي به قشر زحمتكش و شريف كارگران نظافت منازل تلقي نشود، ما به عنوان پليس تجربه‌ها و الزامات امنيتي را مطرح مي‌كنيم و منظورمان بدگويي يا ناديده گرفت حرمت و كرامت انسان‌ها در هر شغلي كه هستند نيست.

*نحوه تعامل پليس با شهرداري تهران در خصوص تامين امنيت چگونه است و چه انتظاراتي از دستگاه مديريت شهر تهران داريد؟

سوال بسيار خوبي كرديد و به قول معروف بايد گفت"جانا سخن از دلبرما مي‌گويي!" ما با علم به اينكه مديريت كلان شهري چون تهران كار سخت و دشواري است و شهرداري تهران نه با يك سازمان ثابت شهري كه با يك بافت متغير و همواره در حال دگرگوني مواجه است و بايد ضمن برنامه‌ريزي براي بخش‌هاي ثابت همواره مراقب تغييرات و تحولات ساختاري و جمعيتي و رفتاري در شهر تهران نيز باشد، انتظار داريم در همه مراحل برنامه‌ريزي شهري مساله امنيت عناصر برنامه در نظر گرفته شود.

شنيده‌ايم كه جناب دكتر قاليباف شهردار محترم تهران كه خود پيش‌تر فرمانده ناجا نيز بوده‌اند، به مديران خويش ابلاغ فرموده‌اند كه هر طرحي كه مي‌دهيد بايد يك پيوست اجتماعي نيز داشته باشد زيرا شهرداري تهران نه يك سازمان خدماتي كه يك سازمان اجتماعي است. و حقا هم در زمان ايشان به اين نكته يعني نگاه اجتماعي داشتن بر تصميمات و برنامه‌ها بيش از پيش توجه شده است. اما ما مي‌گوييم بخش مهمي از هر پيوست اجتماعي پيوست امنيتي آن است، زيرا امنيت زيربناي هر فعاليت اجتماعي، فردي، علمي، فرهنگي و اقتصادي است.

در اقداماتي نظير پروژه‌هاي عمران شهري، شهرك سازي‌‌ها، مجتمع‌سازي‌ها، صدور پروانه‌ها‌ي ساختماني، انبوه‌سازي، پارك سازي، خانه فرهنگ و فرهنگسرا سازي، خانه محله‌سازي، و... اگر ملاحظات امنيتي آنها از پيش ديده نشود در ادامه، كار خواهد لنگيد و پليس خواه ناخواه بايد وارد شود اما با هزينه بيشتر و احتمالا با خساراتي كه به دليل عدم هماهنگي‌هاي اوليه وارد شده است.

صدها ميليون تومان خرج ساخت يك پارك يا بوستان بزرگ مانند بوستان زيباي نهج‌البلاغه در غرب شهرك قدس مي‌شود و مردم زبان به تحسين و قدرداني هم مي‌گشايند، اما اگر بعد از مدتي مساله نور و نگهباني و حراست اين پارك و اينگونه بوستان‌ها به فراموشي سپرده شود يا دسترسي‌هاي محيطي به آن با توجه به تپه‌هاي اطراف، مساله امنيتي ايجاد كند، آيا زحمات به مقصود رسيده است؟ يا در يك فراهنگسرا كه معمولا سالن نمايش فيلم سينمايي و همايش هم دارند يك برنامه هنري يا فرهنگي مثل سامانه نشاط گذاشته مي‌شود، و جزييات اين برنامه‌ها با مواردي از كاركردهاي پليس در خصوص مسايل فرهنگي و امنيت اخلاقي ممكن است تعارض داشته باشد.
از همين رو بهتر است هماهنگي‌هاي قبلي به صورت كامل صورت گيرد كه پليس هم به مقتضاي امكانات و مقدورات خودش در فضا‌سازي امنيت اخلاقي كار خودش را بكند. يا در موارد اشراف يا عدم اشراف ساختمان‌ها به يكديگر كه در هنگام جواز دادن مطرح است و به دليل اعتقادات و فرهنگ اسلامي ملت شريف ما بعضا موجب منازعاتي بين شهروندان هم مي‌شود و كار به پليس و كلانتري كشيده مي‌شود، آيا نمي‌توان ملاحظات امنيتي و ديني را مقدم بر هر امري دانست؟ اينها اشاره به بخشي از انتضارات پليس بود اما با اين حال معتقدم در اين حوزه تعامل و همكاري‌هاي پليس با شهرداري‌ها بسيار نزديك بوده است و اجراييات شهرداري شاخص‌ترين آنهاست.

در بسياري از موارد كه شهرداري براي اجراي طرح‌هاي عمراني خود معارض داشته است، پس از اخذ مجوزهاي حقوقي و قضايي پليس را نيز در كنار خويش داشته و با همكاري نزديك پليس بوده است كه اجراي طرح‌هاي توسعه معابر و يا رفع تعرض از زمين‌هاي شهري صورت گرفته است. پاكسازي شهر از محلاتي نظير خاك‌سفيد سابق نيز از اقداماتي بوده است كه پليس با اقدامات قاطع خود وارد عمل شده و مي‌شود و مناطق پاكسازي شده را جهت اقدامات بعدي در اختيار شهرداري قرار مي‌دهد.

سخن ما اين است كه هر جا كه مديريت شهري با پليس بيشتر هماهنگ شده است، بيشتر و كم هزينه‌تر به اهداف خود نايل آمده و كمتر مورد اعتراض و نقد منفي شهروندان و دستگاه‌هاي نظارتي قرار گرفته است .

براي مشاهده گزارش تصويري اينجا کليک کنيد