-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
يکشنبه ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۲۰:۰۷
ساعت : ۲۰:۰۷
به گزارش خبرنگار شهر از تبريز،موسي کاظم زاده، پژوهشگر حوزه فرهنگ، دين و رسانه در اين مقاله يادآور شده است: نماز، ستون دين و برترين عبادت عارفانه و برجسته‌ترين جلوه فرهنگ عبوديت است كه در گسترش فضائل اخلاقي و زدودن خصائل اخلاقي و ناپسند، نقش اساسي دارد و نظريه اين جايگاه والا و با توجه به آثار نماز در زندگي فردي و اجتماعي دارد در اين ميان نقش رسانه ها در تبليغ ، گسترش آن وترويج فرهنگ آن در جامعه نقش حياطي و تعيين کننده دارد. ما در عصر رسانه ها زندگي مي كنيم؛ عصري که در آن رسانه هاي گروهي جزء جدايي ناپذير زندگي ما هستند.آنچه كه رسانه ها به عنوان اطلاعات به ما انتقال مي دهند، به اشکال مختلف در نحوه زندگي، انديشه و احساسات ما و حتي فرزندان ماتعيين کننده است. امروزه رسانه ها در چگونگي و ساخت فرهنگ زندگي، نقش گسترده اي دارند. ارائه الگو و به تصوير كشيدن زندگي و بيان مفاهيم جديد، اهميت رسانه ها را در ايجاد فرهنگ مدرن دوچندان مي كند.
در اين مقاله آمده است:امروزه ديگر بر همگان ثابت شده است كه رسانه هاي جمعي علاوه بر آن كه ابزاري براي سرگرمي و تفريح مردم اند، ابزاري براي آموزش و پرورش، فكر و انديشه و تحول و تكامل جامعه بوده و از اين جهت بسيار حايز اهميت اند. به همين سبب مي توانند نقش مهمي در تعليم و تربيت انديشه نسل حاضر بخصوص نسل جوان ايفا كنند و به خاطر همين نقش مهمي كه ايفا مي كنند، امروزه اين ابزار و وسايل همچون راديو و تلويزيون، از لوازم ضروري زندگي اجتماعي شده است.
در بخش ديگر اين مقاله تأكيد شده است:در جامعه مدرن امروز كه هيچ چيز پاياني ندارد، جنگ رسانه‌اي و رواني به عنوان كارآمدترين و قوي‌ترين سلاح‌ها با امواجي از مفاهيم فرهنگ سلطه به كار گرفته مي‌شود و با فرو كشيدن انسان‌ها زير امواجي از مفاهيمي كه از نحوه نگرش و انديشه هر سرزميني ريشه گرفته است، انسان‌هايي سلطه‌پذير مي‌پرورد. در تاثير رسانه‌هاي اين عصر، انسان اسير زنداني بدون حصار است. همين چند دهه پيش بود كه مك لوهان، محقق رسانه و ارتباط پيش‌بيني كرد كه جنگ‌هاي آينده با تسليحات جنگي و در ميدان‌هاي نبرد رخ نخواهند داد. جنگ‌ها با تصوراتي كه رسانه‌هاي جمعي به مردم القاء مي‌كنند، آغاز مي‌شود.
به گفته اين محقق،حال اين پرسش مطرح مي شود،امروزه اين وسايل ارتباط جمعي نوين با اين همه عظمت ونفوذي که در بين اقشار مختلف جامعه دارند،چگونه مي توانند در ترويج فرهنگ آموزه هاي قرآني وديني نقش کليدي داشته باشند.
اين پژوهشگر حوزه فرهنگ، دين و رسانه در اين مقاله يادآور شده است:يكي از معضلات اخلاقي اين رسانه ها ايجاد بستر نامناسب براي اقشار مختلف جامعه است.اين رسانه ها بستر ارزشهايي مانند نماز، حجاب، صداقت، درستي، ايثار، صبوري و احسان را از دست جوانان ما مي گيرد و اين ارزشها براي جوانان ما بحث ثانويه مي شود. حال بايد به توضيح اين پرسشها بپردازيم كه رسانه ها چگونه مي توانند اثر بگذارند و نقش تربيتي مثبت و يا منفي داشته باشند؟ چگونه رفتارهاي اجتماعي خاصي را ايجاد مي كنند؟ و چگونه هويت و باورهاي ديني يا ملي را ضعيف و يا قوي مي كنند؟
كار اصلي برنامه هاي ماهواره اي ايجاد ضعف در باورهاي ديني و ملي است. و هنگامي كه باورهاي ديني و ملي يك جوان ضعيف شد، به حال او فرق نمي كند كه به كجا پناهنده شود و گرايش به اعتياد و فساد و دزدي هيچ يك، از نظر ارزشي براي او معنايي ندارد.رسانه ها نيز براي ارايه دانش و اطلاعات به مخاطب و استفاده كنندگان از آنان، اطلاعات و برنامه هاي خود را با احساس متناسب با ظرفيت و سن اشخاص در مي آميزند تا به مذاق افراد سازگار بوده، سبب ايجاد باورهاي نو و جديد بشوند.
همچنين در بخش ديگري از اين مقاله آمده است:در اين ميان بحث از گسترش فرهنگ نماز در رسانه، بخشي از تبليغ معارف ديني از رسانه يا به نحو دقيق‌تر بخشي از کارکرد رسانه ديني است که بايد بخش‌هاي مختلف برنامه هاي کارکرد رسانه ديني درخصوص مقابله با تهديدهاي جنگ رسانه اي دشمنان اسلام که مي خواهند فرهنگ ارزشهاي ضد اخلاقي وديني را دربين اقشار مختلف جامعه ما پياده کنند،باشد.
درخصوص بحث ترويج فرهنگ نمازکه محور ستون دين و برترين عبادت عارفانه و برجسته‌ترين جلوه فرهنگ عبوديت است كه در گسترش فضائل اخلاقي و زدودن خصائل اخلاقي و ناپسند، نقش اساسي دارد واز بُعد اجتماعي داراي جايگاه ارزنده‌اي است، زيرا روابط و مناسبات انسان‌ها با يکديگر و ماهيت و جهت‌گيري جامعه را مشخص نموده و کيفيت ويژه‌اي به آن مي‌بخشد، لذا اگر انسان رابطه خود را با خداوند، به خوبي تنظيم و تصحيح کرد، موفق به تنظيم و بهبود رابطه‌اش با ساير انسان‌ها خواهد شد. در روايت از امام معصوم عليه‌السلام آمده است که اگر آدمي رابطه خود را با خداوند اصلاح کرد، خداوند رابطه او را با ديگران اصلاح خواهد نمود. از اين عبارت نتيجه مي‌گيريم که چون نماز تجلي رابطه مطلوب خالق و مخلوق است، موجب مطلوبيت روابط اجتماعي مردم با يکديگر خواهد شد.
در ادامه اين مقاله آمده است:کارکرد رسانه ها بايد به گونه‌اي باشد که به تحقق مقدمات باطني نماز بويژه در وقت اذان کمک کند و نه‌تنها آن را مختل نسازد بلکه موجب زمينه‌سازي و برانگيختن روح معنوي و احساس نياز و تعلق به نماز در مخاطبان شود.مثلاً در رسانه تصويري به هنگام پخش قرآن، به جاي نمايش تکراري قاري يا صحنه‌هاي ساختمان و ديوارهاي مساجد و غيره يا به تصويردرآوردن صحنه‌هاي جاذب و جالب از اقشار مختلفي که در حال آماده شدن براي نماز هستند مانند کشاورز کنار زمين، کارگر در کارخانه، کارمند در اداره، راننده در کنار جاده، اهل منزل در خانه، دانش‌آموز و دانشجو در محل تحصيل و حتي عوامل پخش و مجريان تلويزيون در استاديوها و محل پخش برنامه‌ها، جلب و تحريک بسوي نماز صورت گيرد و به هنگام پخش اذان نيز تصوير جذاب همين افراد در حال نماز نمايش شود. بويژه آنکه براي واقعي جلوه‌دادن و تاثيرگذاري بيشتر، در تصويرها ملاحظه صبح و ظهر و شب بشود، به نحوي که تصوير حاکي از همان وقت شبانه‌روز باشد.
به گفته اين پژوهشگر، حال با توجه به موارد اشاره شده در خصوص تهديها وفرصت هاي وسايل نوين ارتباط جمعي مي توان اينگونه نتيجه گيري کرد که با توجه به اهميت و جايگاه نماز در دين اسلام و همچنين نقش رسانه ها و مطبوعات در گسترش فرهنگ نماز و نماز خواني مسئوليت اين کاربر دوش همگان بيش از گذشته احساس مي شود.چرا که "آرامش خاطر و آسودگي روان از گم‌شده‌هاي مردم در روزگار ما است که همه نيازمند و طالب آن هستند. لهذا توجه دادن به اين امر که فقط ياد خدا او نماز مي‌تواند روح سرگردان انسان را آرام کند و از دغدغه‌هاي مختلف برهاند و خوشي دائمي براي انسان حاصل کند تاثير زيادي خواهد داشت. به‌ويژه اگر اين موضوع با استفاده ازطريق رسانه ها به صورت هنر و در فيلم‌ها به صورت غيرمستقيم ارائه شود و در بيان آن از تحقيقات علمي انجام شده نيز بهره‌گيري شود براي توجه و ايجاد انگيزه به نماز خواندن بسيار مؤثر است.
در اين مقاله آمده است:کساني که عهده‌دارتهيه و ساخت برنامه‌هاي ترويج و تبليغ نماز هستند، به لحاظ اهميت موضوع و روزآمدن کردن برنامه‌ها و اطمينان از تاثيرگذاري و رسيدن به نتيجه بايد در جريان تحقيقات انجام شده در اين خصوص قرار گيرند و از آنها استفاده کنند. بسا علاقه‌منداني به نماز و ارزشهاي ديني باشند که بتوانند کارهاي ارزنده‌اي در اين‌باره انجام دهند، اما به هر دليل با اعلام و فراخوان عمومي اعلام همکاري نکنند. در اين صورت بايد با برسي آثار مؤلفان، محققان، مترجمان، هنرمندان، سازندگان فيلم‌ها، قصه‌نويس‌ها و مانند اينها از طرق مختلف استعدادهاي خوب و توانا شناسايي شوند تا کار تبليغ نماز در کشور از طريق رسانه ها به جرياني همه‌جانبه، موفق و اثرگذار تبديل شود.
در بخش ديگر اين مقاله آمده است:يکي از اقدامات مؤثر رسانه ها در امر نماز، آموزش و توجيه والدين در برخورد با فرزندان خود و واداشتن آنها به اداء نماز است. ضعف شناختي يا مشکلات رفتاري والدين نمازگزار در اين‌باره اثرات سوئي بر گرايش فرزندان به نماز دارد. برخي اطلاعات حاکي از آن است که گاهي خانواده‌ها به جاي جذب فرزندان به نماز با رفتار غلط خود آنها را به نماز بدبين و از آن بي زار مي‌کنند. در اينجا اولاً بايد به والدين آموزش داده شود که بچه‌ها با امر آنها به نماز، نمازخوان نمي‌شوند بلکه در مرتبه نخست رفتار را به همه رفتارهاي والدين و از جمله نماز خواندن جلب مي‌کند. و در مرتبه دوم در شرايط و محيط پر از تعارض موجود فقط با برنامه‌ريزي، دقت، حوصله و محبت مي‌توان فرزندان را به نماز جلب کرد.
همچنين دربرنامه ريزي در برنامه‌هاي مربوط به نماز، نتايج دنيوي آنکه براي بيشتر مخاطبان اهميت زيادي دارد بيان شود ،که نماز فوايد زيادي دارد مانند: آرامسازي و روان درمانگري، افزايش عزت نفس و خودباوري، تحمل کمبودها و از بين بردن احساسات حقارت‌آميز. که هر يک از اينها را مي‌توان دستاوردهاي مهمي براي نمازگزار در زندگي پر از مشکلات امروز دانست.
به گفته اين محقق ،متاسفانه امروز ما شاهد کم توجهي بعضي از رسانه ها در خصوص ترويج فرهنگ آموزه هاي اسلامي و ديني هستيم.ما اکثر موارد در جامعه خودمان شاهد اين هستيم که رسانه ها براي تبليغ اقامه نماز و ديگر فرايض ديني فاقد برنامه مدون مي باشند و اين نقصان يکي از بزرگترين ضعف هاي ما در حوزه مسائل ديني است. متاسفانه رسانه ها برنامه هاي سازماندهي شده و مدوني ندارند تا مسير اين برنامه مدون شده را طي کرده و به هدف قابل توجهي برسند.
سخن آخر اينکه در عصر جهاني شدن، عصر انقلاب ارتباطات و دوران انفجار و ريزش اطلاعات که دشمنان اسلام و بشريت، از ابزار رسانه اي به وفور بهره مي گيرند تا منافع ديگر ملت ها را به نفع خود غارت و مصادره کنند و انسان ها را از دورن پوچ سازند ما مسلمانان بايد از پيشرفته ترين و پيچيده ترين ابزارهاي رسانه اي با همه تنوعي که دارند براي تقويت ايمان مردم خود به ويژه نسل جوان استفاده کنيم.
ما معتقديم نماز ستون دين و دين ستون فرهنگ و فرهنگ ستون جامعه است، جامعه ديني و نظام اسلامي نمي تواند از نماز و ياد خدا غافل باشد از اين منظر نقش رسانه ها اعم از مطبوعات، خبرگزاري ها ؛ صدا و سيما،.... که با فرهنگ عمومي جامعه سر و کار دارند، نقش حياتي و تعيين کننده اي برعهده دارند ونبايد نقش آنها را درجامعه ومحيط زندگيمان ناديده بگيريم.
يادآور مي شود، همايش منطقه‌اي نماز در دانشگاه آزاد اسلامي واحد نيريز، فردا اول اسفند ماه سال جاري با حضور محققان در سالن آمفي تئاتر اين دانشگاه برگزار مي‌شود.
