-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
دوشنبه ۳۱ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۱۹:۵۳
ساعت : ۱۹:۵۳
مي‌دانيم که تعادل اقتصاد جهاني به نفع کشورهاي با بازار نوظهور در حال به هم خوردن است. کارشناسان در اين زمينه توجه‌ها را به برزيل، روسيه، هند و چين، و اقتصادهاي فعال در سراسر آمريکاي لاتين، اروپا و آسيا جلب مي‌کنند. پاکستان را هم مي‌توان يکي از اين کشورها به حساب آورد.
اما بايد از نگاه ملي به توسعه‌ي اقتصادي يک قدم پيش‌تر رفت و به شکل جزئي‌تري به شهرها به عنوان حاملان رشد اقتصادي نگاه کرد. شهرهاي در اقتصاد جهاني آينده ماخذ ساختارشکني‌هاي اقتصادي و نوآوري‌ها اجتماعي خواهند‌بود. به کراچي مي‌توان به عنوان يک مثال از اين شهرها اشاره کرد.
شاخص‌ترين مساله در زمينه‌ي بهداشت، توانايي دولت‌ها در مقابله با گسترش و تسري مشکلات بهداشتي در ميان شهروندان است. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهاني، بيماري‌هاي واگيردار در پاکستان چهار برابر بيش از ميانگين جهاني آن فراگيرند. به خصوص شيوع بيماري‌هاي قابل انتقال از طريق آب در اين کشور بسيار شايع‌تر از کشورهاي ديگر است. اما هر چه بيشتر پيش مي‌رويم گسترش بيماري‌هاي غيرواگيرداري که بر اثر تغيير سبک زندگي در شهرهاي در حال توسعه به وجود مي‌آيند، با سرعت بسيار زيادي در اين کشور در حال افزايش است.
در اقتصادهاي نوظهور، شهرها به عنوان تسريع‌کننده و منبع توليد ناخالص داخلي محسوب مي‌شوند. با توجه به مسائل مطرح شده در زمينه‌ي تغييرات سلامتي و بهداشتي که بالاتر گفته شد، دولت‌هاي بايد اطمينان پيدا کنند که ابزار لازم براي مقابله با اين مشکلات را در شهرها در اختيار دارند.
در مقياس جهاني مشاهده مي‌کنيم که زيرساخت‌هاي شهرنشيني در حال تغيير سازمان و شکل کره‌ي زمين است: در حال حاضر نيمي از جمعيت جهان شهرنشينند و پيش‌بيني مي‌شود تا سال 2050 اين رقم به هشتاد درصد جمعيت جهان افزايش يابد.
در کنار ديدگاه جهاني، ديدگاه محلي هم اهميت جدي دارد. براي مثال بسياري از کشورهاي آمريکاي لاتين بيش از 70 درصد جمعيت شهرنشين و شهرهاي کوچک و متوسط متعدد دارند. در مقابل در کشوري مانند پاکستان تنها کمي بيش از 30 درصد جمعيت شهرنشين‌اند، که غالب آنها نيز به صورت متمرکز در تعداد محدودي شهر بزرگ زندگي مي‌کنند، که بزرگ‌ترين آنها کراچي است. در چنين موردي ايجاد و توسعه‌ي فضاهاي بهداشتي شهري حتي از ديگر مکان‌ها بيشتر مه مي‌شود. به عبارت ديگر مي‌توان گفت بهداشت شهروندان کراچي بخش بزرگي از وزن رشد اقتصادي ملي پاکستان را به دوش مي‌کشد.
اين مفهوم تعدادي از سوال‌ها را پيش مي‌آورد. «چگونه دولت بايد با اين چالش‌ها کنار بيايد؟» و البته اينکه «چه بايد کرد؟» نکته‌ي اساسي براي پاسخ گفتن به اين سوال اين است که تفاوت در مديريت‌هاي مختلف شهري چگونه است. براي مثال انريکو پنيالوسا، شهردار پيشين بوگوتا (پايتخت کلمبيا)، توضيح مي‌داد که اين شهر با عنوان ويژه‌ي منطقه‌ي پايتخت در مديريت ملي اين کشور شناخته مي‌شد، اين باعث مي‌شد تا وي به عنوان شهردار قدرت‌هاي مديريت بيشتر و کامل‌تري نسبت به شهرهاي ديگر اين کشور داشته‌باشد. وي يکي از اولويت‌هاي اصلي خود را براي مديريت اين شهر، تهيه و خريد زمين براي ايجاد تسهيلات زيرساختي در بلند مدت عنوان مي‌کرد.
من در اين همايش توضيح دادم که مديريت شهري کراچي در واقع متعلق به دولت ايالتي است و گفتم سيزده سازمان و موسسه‌ي مختلف در مديريت شهري کراچي دخالت دارند!
آنچه من از همايش آکسفورد آموختم اين بود که مديريت شهري يک مفهوم اساسي در زمينه‌ي توسعه و بهداشت است. هر آنچه مديريت شهري انجام مي‌دهد اثر مستقيمي در بهداشت و سلامت شهروندان دارد. آموزش، زيرساخت‌هاي حمل و نقل و جاده‌اي و سيستم فاضلاب شهري، هر يک بر سطح بهداشت و سلامت شهروندان اثر مستقيم دارند و مي‌توانند بخشي از فشاري که بر خدمات بهداشتي شهري بردارند تا اين بخش بتواند بيشتر بر راه حل‌هاي پيشگيرانه متمرکز شود.
در يک نگاه وسيع‌تر به بهداشت عمومي، خدمات بهداشتي خود يکي از عواملي هستند که نوآوري‌ها و ابتکارات در آن مي‌تواند زمان رسيدن، شکل و هزينه‌هاي شهر آينده و شيوه‌ي حفظ سلامت ميليون‌ها ميليون شهروند را مشخص کنند.
در پاکستان مي‌بينيم که در حال حاضر سازمان‌هاي مردم نهاد (NGO) يک سيستم انتقال پول اختصاصي ايجاد کرده‌اند تا بتوانند به قشرهاي فقير شهروندان براي تهيه‌ي خدمات اوليه‌ي بهداتشي کمک کنند و در عين حال سامانه‌ي تلفن موبايلي ايجاد شده‌است تا افراد خيّر کمک کننده بتوانند محل استفاده‌ي کمک‌هاي خود را در پروژه‌هاي مختلف پيگيري کنند، اجازه به رشد چنين سامانه‌هايي باعث سازمان‌يافته‌تر شدن اين موسسات و نهادينه شدن آنها و همچنين افزايش افرادي که در طرح‌هاي مشارکت مي‌کنند مي‌شود.
نکته‌ي اساسي همين است. شهرهايي مانند کراچي و کشورهايي مانند پاکستان بايد راه‌هاي مخصوص به خود را براي انجام دادن اين وظايف و حال مشکلات بيابند. مقياس چالش‌هاي پيش‌رو و شکل شهرهايي که در حال به وجود آمدند همه در تاريخ جهان بي‌سابقه هستند و تجربه‌اي براي مديريت چالش‌هاي آن وجود ندارد.
عکس: سيد مصطفي کمال شهردار پيشين کراچي
(منبع:سيتي مه‌يرز)
