-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
شنبه ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۱۵:۱۹
ساعت : ۱۵:۱۹
به گزارش خبرنگار شهر، مولف در اين کتاب در دو بخش که در مجموع شامل پنج بهره و 18 فصل هستند، به بررسي خاستگاه هنر در ايران زمين، جايگاه آن در فرهنگ ايراني و همچنين مباني انسان شناسي و زيبايي‌شناسي در هنر ايراني پرداخته است و ادوار هنر ايراني را در سه دوره هنر اخلاقي، هنر حماسي و هنر عرفاني و هنرهاي بزرگ ايراني شامل معماري، نقاشي، موسيقي و شعر را به تفصيل بررسي کرده است.
در بخش نخست که «تمهيد مبادي عام انديشه هنر در فرهنگ ايراني» نام دارد، به برخي از مهم‌ترين مبادي و مطالبي پرداخته شده است که از ديرباز در بن انديشه ايراني نهفته بوده و مي‌توان به واسطه آن‌ها به تحليل و فهم حکمت هنر ايراني و يک تلقي فلسفي از آن راه يافت.
بخش دوم اين کتاب نيز با عنوان «تحليل توصيفي هنر ايراني» بر وجوه حکمت‌آميز و نکات فلسفي نهفته در هنر ايراني تاکيد داشته و به شيوه‌اي توصيفي، حضور مبادي عام و انديشه اشراقي در تاريخ و گونه‌هاي هنر ايراني با روايات کمابيش متشابه را نشان مي‌دهد.
در اين بخش که بيش از دو سوم کتاب را به خود اختصاص داده است، هنر ايراني هنري معنوي و در بن خود ديني معرفي شده و تاريخ آن در سه دوره هنر اخلاقي، هنر حماسي و هنر عرفاني تقسيم شده است.
پس از اين تقسيم‌بندي مولف «پيش‌درآمد فلسفه‌اي براي هنر ايراني» به اين نتيجه مي‌رسد که در طول تاريخ فرهنگ ايراني، چهار گونه هنر مصداق هنر بزرگ ايراني بوده‌‌اند؛ بدين معني که روح ايراني هويت خويش را در اين چهار هنر مي‌جسته و در قالب آن‌ها ظهور کرده و به خود تعين بخشيده است.
خاتمي اين چهار هنر را معماري، نقاشي، موسيقي و شعر دانسته و با استناد به شواهد تاريخي تاکيد مي‌کند که روح ايراني از هنرهاي ديگر بي بهره نبوده و زيبايي را در قالب هنرهاي تزييني و دستي و پيکرتراشي نيز تجربه کرده است.
در فصل اول از بهره نخست بخش نخست که «هنر در فرهنگ ايراني» نام دارد، در زير عنوان « هنر همچون فضيلت» آمده است: «در حکمت باستاني ايران، هنر همچون فضيلت، يک توانايي(ابزار/افزار)ممتاز تلقي شده است. بديهي است که در حکمت‌دوستي (خرت‌دوشکي) باستانيان ايران تمايز نظر از عمل، چنان‌که بعدها معمول شد، متداول نبوده است.از اين‌رو تعبير توانايي به يکسان براي دانايي و آگاهي هم به کار مي‌رود و به همان اندازه هم به کار و عمل اطلاق مي‌شود. هنر فضيلت است چون در تقرب به ساحت متعالي نيکي و نيکويي (زيبايي) و بهره‌مندي از آن، انسان در انجام وظيفه (خويشکاري) توان خويش را به خوبي مصروف مي‌دارد.»
مولف در سراسر کتاب به جايگاه هنر در متون مقدس ايران باستان و کاربرد کلمه «هنر» در معاني مختلف پرداخته و تلقي ايرانيان از هنر در دوره‌هاي مختلف را تشريح کرده است.
«پيش‌درآمد فلسفه‌اي براي هنر ايراني» کتابي 390 صفحه‌اي است که کتابنامه‌اي هشت صفحه‌اي دارد و نمايه آن نيز 6 صفحه را به خود اختصاص داده است. اشاره بر تعداد اين صفحات از آن روست که تاکيدي بر جنبه پژوهشي اين کتاب و جايگاه آن در ميان تاليفات مشابه باشد.
محمود خاتمي، مدرس دانشگاه، پيش از اين کتاب‌هاي متعددي را در حوزه فلسفه و حکمت، نگاشته يا ترجمه کرده است که از آن جمله مي‌توان به عناويني چون «ف‍ي‍زي‍ک و فلسفه» ن‍وش‍ت‍ه ورن‍ر ه‍ي‍زن‍ب‍رگ، «ال‍ف‍ب‍اي ن‍س‍ب‍ي‍ت» تاليف ب‍رت‍ران‍د راس‍ل، «روان‌شناسي فلسفي: درآمدي بر حيات نفس انسان»، «ذهن، آگاهي و خود»، «جهان در انديشه هيدگر»، «جستارهاي صدرايي»، «پ‍دي‍دارش‍ن‍اس‍ي دي‍ن» و «اش‍اره‌اي به زي‍ب‍اش‍ن‍اس‍ي از م‍ن‍ظر پ‍دي‍دارش‍ن‍اس‍ي» اشاره کرد.
از تازه‌ترين کتاب‌هاي منتشر شده توسط موسسه تاليف، ترجمه و نشر آثار هنري(متن) همچنين مي‌توان «تئاتر هند» تاليف رالف يارو با ترجمه نريمان افشاري و «تاريخ زيبايي» تاليف اومبرتو اکو با گزينش و ترجمه هما بينا را نام برد.
«پيش‌درآمد فلسفه‌اي براي هنر ايراني» در شمارگان 1500 نسخه و با قيمت 8500 تومان در فروشگاه‌هاي کتاب در دسترس علاقمندان است.
