شهر موعود

*سيد محمدهادي ايازي

در همه آيين‌ها و اديان، صورت آرماني از جامعه‌اي وعده داده شده است که کم و کاست جامعه‌ها در وضع موجود را ندارد. براي رسيدن به وضع موعود، آمدن انساني کامل با امکانات و توان مثالي ضرورت دارد و همه اديان در انتظار چنين منجي‌اي به‌سر مي‌برند.

بنابراين وجود چنين اشتراک عام در ذهنيت تاريخي و جهاني انسان‌ها خود دليلي بر وجود واقعيتي است که ظهور آن را انسان‌ها در انتظارند. منابع ديني و آموزه‌هاي شيعي ما به‌صورت بسيار روشن و استوار و با دقيق‌ترين نشانه‌ها از موعود منتظر خبر داده‌اند و در هيچ‌يک از اديان و فرق ديگر به اين وضوح و دقت اين امر مورد مداقه و تشريح قرار نگرفته است. ارائه مشخصات فردي، نسب و تبار، افکار و آرا، سير تاريخي وقايع و حوادث احتمالي قبل از وقوع فرج و از همه مهم‌تر داشتن برنامه مشخص براي بعد از ظهور از جمله بخشي از خصوصيات و ويژگي‌هاي رسالتي موعود در انديشه شيعه است که به نام مهدي موعود(عج) ناميده مي‌شود و در اديان ديگر به اين وضوح و تشخص وجود ندارد.

2ـ عدالت، عصاره و گمشده تفکر اجتماعي بشريت در طول تاريخ بوده که تصوير و تصور آرمانشهر شايد از اين نياز برخاسته و نشأت گرفته است. هرگاه انسان از نظام‌هاي سياسي انساني خسته و نااميد شده خود را به ايجاد آن جامعه برين و آرماني در گذر از وضع موجود به وضع موعود اميدوار کرده است. مروري بر احاديث و مأثورات وارده در مورد جامعه آرماني مهدي موعود(عج) راهنماي بسيار مناسبي است براي مديران جامعه که نه‌درحد آرماني بلکه در حد امکان در تمهيد و آماده‌سازي آن جامعه تلاش کنند.پس مي‌توان چنين دريافت که انسان‌ها در عين اينکه بايد بکوشند تا حکومت آرماني خود را پديد آورند، هرگز نخواهند توانست قبل از ظهور منجي (رهبر معصوم)، حکومتي بدون عيب و خطا و سراسر عدل و انصاف پديد آورند.

اما اين گفته نبايد دستاويزي شود تا مستضعفان و ستمديدگان، گامي به سوي اصلاح وضع خود و در واقع، زمينه‌چيني براي ظهور منجي برندارند و در نتيجه اجازه دهند که جباران و زورگويان، هر بلايي که مي‌خواهند بر سر مردم بياورند؛ بلکه ما مي‌توانيم با تشکيل حکومتي که در آن عدالت ديني به اجرا در بيايد، زمينه ظهور آن حضرت را فراهم کنيم و بايد مطمئن باشيم که خداوند نيز در اين راه کمک‌مان خواهد کرد. مقام معظم رهبري نيز در آخرين سخنراني خود به همين نکته مهم اشاره کردند و فرمودند: «فرد منتظر يعني کسي که به وضع موجود راضي نباشد.»

3- مشخصات شهر موعود، آيينه تمام نماي آرزوهاي تاريخي انسان‌ها در طول تاريخ است. همانطور که در بند فوق اشاره شد و به تعبير مولوي «آب دريا را اگر نتوان کشيد / هم به قدر تشنگي بايد چشيد» مي‌توان معيارهاي شهر موعود يا آرمانشهر مهدوي را بنابر روايات رسيده به‌صورت خلاصه اينگونه برشمرد:

- تحقق و اجراي احکام الهي اسلامي

- استقرار عدالت در همه ابعاد

- ايجاد امنيت براي همه آحاد مردم

- افزايش علم و دانش

- وفور نعمت و ثروت بدون تکاثر و زراندوزي

- تحکيم روابط خانوادگي و احترام متقابل

- گسترش عفاف و پاکدامني و رفع فحشا و فساد

- گسترش اخلاق در عمل و از بين رفتن رفتارهاي ضد‌اخلاق

- تحقق رفاه همگاني

- افزايش مهر و محبت و عطوفت در ميان مردم و رخت بر بستن جنگ و نزاع

- آماده‌سازي‌ و ايجاد انگيزه جهت مشارکت مومنان در اداره جامعه

- ايجاد کانون سالم گذراندن اوقات فراغت

- عمل به واجبات و مستحبات

- رونق گرفتن حضور مردم در مساجد و نماز جماعت

- ايجاد خيابان‌هاي تميز و نظيف

- جلوگيري از اسراف و تبذير

- آنچه از نيکويي و شيريني در عالم است به مصداق «آنچه آن خسرو کند شيرين بود» رخ خواهد داد. همه اين معيارها که آرزوي انسان‌هاست در حکومت مهدوي در حد اعلاي ممکن و ممکن‌ترين حد آن ظهور و تجلي خواهد يافت و اين به آن معناست که ما به‌عنوان مديران جامعه اسلامي آن الگوها و شاخصه‌ها را بايد مبناي برنامه‌هاي خويش قرار دهيم. اين از برکات وجود آن نازنين در پرده غيبت است که براي ما طرح کامل يک شهر اسلامي و البته انساني را پايه‌ريزي و ارائه کرده است. بنابراين مديريت فرهنگي جامعه در اجراي برنامه‌ها هيچگونه دغدغه‌اي از لحاظ چشم‌انداز و تدوين اهداف ندارد و برنامه‌هاي حضرت بقيه‌الله الاعظم حضرت ولي عصر (ارواحنافدا) براي ايجاد شهر موعود، نصب العين و راهنماي عمل ما خواهد بود. مديريت شهري با اعتقاد و باور به مديريت کارآمد ديني در راستاي ايجاد شهر موعود مهدوي گام برمي‌دارد و اين گام‌ها هر چند کوتاه و اندک، اميد است که مرضي خداوند و مهدي موعودش قرار گيرد. ان‌شاءالله

* معاون اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران