نوستالژي پدرسالار درخانه فرهنگ امامزاده يحيي(ع)

به گزارش خبرنگار«شهر»، خاطره گام‌هاي خيس اسدالله خان نقش اول سريال پدرسالار در کوچه هاي آجري باران خورده تازه شد. بعد از گذشتن از كوچه هاي خاطره انگيز سريال پدرسالار به پلاك هفت رسيديم. مكاني كه حالا براي شناخته شدن خيلي هم نيازي براي داشتن پلاک ندارد چرا كه تابلوي بسيار بزرگ «خانه فرهنگ امامزاده يحيي» خودنمايي مي‌کرد.

قدمت اين ساختمان حدود 83 سال است که ابتداي انقلاب آقا جلال از نوادگان قاجار به نام هاي مهرانگيز و بهزاد خريداري مي کند، او هم به يک بازاري مي‌فروشد و سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران نيز با هدف استفاده فرهنگي اقدام به خريداري بنا مي‌کند.

تخريب خانه‌هاي تاريخي و لوكيشن‌ فيلم‌هاي ماندگار

سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران  در اوايل دهه 70 با مرمت و تغيير کاربري لوكيشن سريال به‌يادماندني «پدرسالار» اين مكان را به «خانه فرهنگ محله امام‌زاده يحيي» تبديل كرد. مکاني كه امروزه نوجوانان و جوانان براي شركت در دوره‌هاي مختلف هنري فرهنگي ورزشي به آن مراجعه مي‌كنند.

اين اقدام شهرداري در حالي‌كه خانه‌هاي تاريخي وضعيت نگران‌کننده‌اي دارند نشان از توجه اين نهاد مردمي به ميراث فرهنگي و تاريخ شهر دارد. خانه‌هايي که لوکيشن فيلم‌هاي ماندگار محسوب مي‌شوند و يادآور خاطره و نوستالژي قشر وسيعي از مردم است، نسبت به ديگر خانه‌هاي تاريخي شرايط مناسب تري را تجربه نمي‌کنند. خانه‌هاي تاريخي که لوکيشن فيلم هاي معروفي بوده حتي به ثبت ملي هم نرسيده اند، بعضي هايشان تخريب شده و يا در تملك مالكانشان است از جمله اين خانه ها مي توان به فيلم هاي مادر، دايي جان ناپلئون، قيصر و سمندون اشاره کرد.

خانه پدرسالار نيز از اين مسئله مستثني نيست و از آنجايي‌كه در فهرست آثار ملي ثبت نشده است سازمان ميراث فرهنگي نيز همان زمان بر نحوه مرمت آن نظارت نکرد.

شكوفايي نوستالژي

در حين ورود به خانه، سر و صداهاي بچه هاي كانون و مهد، تجديد خاطره با نوه هاي پدرسالار را از ذهن دور مي‌كند و خاطره رفت و آمد اهالي سريال با حضور اوليا کودکان و كاركنان خانه فرهنگ در هم فرو مي‌روند.

درب كوچك ورودي كه از آن اعضاي كوچكتر سريال رفت وآمد مي‌كردند اكنون به سرويس بهداشتي بچه هاي مهد تبديل شده است. ديگر خاطره نقش هاي پدرسالار به سختي از اين درها عبور خواهند كرد.

اتا‌ق‌هاي آقا جلال و زهره به باشگاه ورزشي بچه هاي خانه فرهنگ همچنين اتاق آقا مصطفي هم به مهد كودك تبديل شده است. ارسي هاي خانه در ضلع شمالي، زينت بخش اتاق مهمان خانه يا شاه نشين بود. هر چند که اکنون شاه نشين اين خانه يعني همان جايي که پدر سالار بر قامت خود ايستاده و به امورات خانه نظارت مي کرد به عنوان نگارخانه استفاده مي شود.

اتاق آينه خانه پدر سالار که از بالا تا پايين آن سفره اي براي جمع شدن همه اعضاي خانواده پهن مي شد، به کلاسهاي آموزشي تبديل شده است و شومينه هاي مطبخ، حمام، شيرواني، اتاق هاي اندروني و بيروني آن نيز به طور کامل تخريب شده است.

خانه پدرسالار با كاربري آموزشي

محمد فرج زاده مدير خانه فرهنگ امامزاده يحيي(ع)  در رابطه با دليل تشكيل خانه فرهنگ با اين نوع كاربري تصريح كرد: مديران شهرداري در ابتداي دهه 70هم‌زمان با تشكيل سازمان فرهنگي و هنري به اين نتيجه رسيدند كه در محلات جنوب شهر و مخصوصا منطقه 12 بايد مراكزي وجود داشته باشد كه كارهاي فرهنگي انجام دهد و اين خانه هم با توجه به اينكه از اهميت معماري و فرهنگي و همين طور تاثيرگذاري آن در تاريخ معاصر مخصوصا انقلاب برخوردار بوده است و با توجه به آسيب شناسي كه انجام شد به همين دليل اين مركز را داير كردند كه كارهاي فرهنگي انجام مي دهد.

حدود سال 72 احساس شده بود كه اگر كارهاي فرهنگي در اين خانه انجام شود مناسب تر است. با توجه به شناخت فرهنگي از افراد منطقه هم بوده است چون كه مردم محله به مسائل هنري گرايش كمتري داشتند و بيشتر مذهبي بودند براي همين به جاي اينكه بر فرض نگارخانه داير كنند به تشكيل كلاس هاي آموزشي در بخش هاي آموزشي و شهروندي مبادرت ورزيدند.

خانه پدرسالار را گالري كنيم

فرج‌زاده خاطر نشان كرد: بر اساس پيشينه فكري مديران آن زمان، شرايط آن مقطع ايجاب مي كرد اين نوع كاربري در پيش گرفته شود اما اکنون به علت اينکه چند تا خانه فرهنگ ديگر در اين مناطق تاسيس شده است با اين وضعيت مي توان براي اينجا يک نوع کاربري مناسب تر از جمله نگارخانه و يا گردشگري فرهنگي تعريف کرد که در اين جهت برنامه اي هم با عنوان برنامه پاتوق گردشگري براي بچه هاي معماري و ساير مردم به سازمان پيشنهاد کرده ايم ولي با توجه به شرايط موجود كه بودجه سازماني و درآمد منطقه بسيار پايين است نمي توانيم در تغيير کاربري اينجا يکباره پيشرفت جهشي داشته باشيم.