به گزارش خبرنگار شهر،عصر جمعه 22 آبان، با حضور بيش از 500 نفر از اهالي موسيقي،«هادي ايازي»معاون فرهنگي اجتماعي شهرداري تهران،«محمدجواد شوشتري» سرپرست سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران و برخي از دست‌اندرکاران شهرداري در کوچه نمازي خيابان مقصودبيگ،نخستين «موزه موسيقي ايران» افتتاح شد.
حضور چهره‌هايي همانند استاد «ابراهيم قنبري‌مهر»،«محمدرضا شجريان»،«حسين دهلوي»،«حسين عليزاده»،«داود گنجه‌اي»،«محمدرضا درويشي»،«محمد سرير»،«هوشنگ کامکار»،«داريوش پيرنياکان»،«مصطفي کمال پورتراب»،«علي اکبر شکارچي»،«فرهاد فخرالديني»،«داريوش طلايي»،«حميدرضا نوربخش» و بسياري از هنرمندان برجسته حوزه موسيقي ايراني جلوه خاصي به مراسم داده بود.
***پيام محيط طباطبايي
در ادامه اين مراسم پيام احمد محيط‌طباطبايي-رييس كميته ملي موزه‌هاي ايران-قرائت شد که طي آن وي از سوي سازمان ايکم اين اتفاق را گامي مثبت و مبارک در جهت حفظ بخشي از ميراث موسيقايي ايران ارزيابي کرده و آن را به جامعه موسيقي تبريک گفته بود.
پس از آن «علي مرادخاني» مدير موزه موسيقي ،بعد از سخنان «سيدعباس سجادي» مجري مراسم،به جايگاه آمد و گزارشي کوتاه از ظرفيت‌هاي موزه به حاضران داد.
***مرادخاني:از سازمان فرهنگي هنري شهرداري بايد تشكر كرد
«علي مرادخاني» نيز به عنوان رئيس موزه موسيقي به ارائه گزارشي از مراحل آماده سازي موزه طي سال هاي گذشته پرداخت و گفت: سال 73 در شرايطي که انواع موزه هاي تخصصي در حال افتتاح بود من به همراه مهندس کاظمي که آن موقع رئيس فرهنگسراي بهمن بود به آقاي بهشتي گفتيم جاي موزه موسيقي در اين ميان خالي به نظر مي رسد. پس از مدتي آقاي بهشتي گفتند ساختماني براي اين کار در نظر گرفته اند و بايد شما وضعيت آن را بررسي کنيد. اين موزه اي که الان مي بينيد سال 73 ساختمان مخروبه اي بود که در اختيار شهرداري منطقه يک قرار داشت و با زحمات بسياري از دوستان بالاخره به نتيجه رسيد.اين ساختمان نسبتا مخروبه در سال 82 به موزه موسيقي تبديل شد و مورد بهره‌برداري قرار گرفت. اما در ابتدا تنها اين موزه را افتتاح كرديم تا اين ساختمان موزه موسيقي بماند. چرا كه در سال 82 وسائل زيادي براي ارائه در قالب موزه نداشتيم، لذا از سال 82 تا اكنون تلاش كرديم تا امكاناتي فراهم شود تا بتوانيم اين موزه را به‌شكل امروزه افتتاح كنيم. عزيزاني که در سازمان فرهنگي هنري شهرداري حضور داشتند و همچنين آقاي قاليباف و آقاي ايازي و شوشتري کمک هاي فراواني براي به نتيجه رسيدن اين پروسه انجام دادند.
مرادخاني در عين حال گفت: البته هنوز هم موزه بسياري از سازهاي هنرمندان را به صورت اماني به نمايش گذاشته است تا امشب شاهد افتتاحيه آن باشيم، لذا اين سازها پس از مراسم افتتاحيه به صاحبان آنها بازگردانده خواهد شد. موزه موسيقي در واقع تازه متولد شده است و ما انتظار داريم كه خود اهالي موسيقي همت‌شان از اين پس براي اين موزه بيشتر شود و آثار و سازهاي خود را از اين پس به موزه اهدا كنند.
وي در ادامه تاکيد کرد: مجموعه هايي از سازهاي اشخاصي چون استاد قنبري مهر ، برادران صفري، محمدرضا شجريان، کلهر، محيط طباطبايي، کلکسيون صوتي مرحوم گلشن ابراهيمي و بسياري ديگر از دوستان در اينجا وجود دارد که بسياري از آنها به صورت قرضي اينجا هستند تا ان شاء الله با کمک مسئولان اينها خريداري شود.
مرادخاني همچنين تصريح کرد: موزه از چند بخش تشکيل شده که ما سعي داريم آن را به استانداردهاي جهاني نزديک کنيم و براي اين کار از مسئولان شهرداري همياري مي طلبيم. از جمله بخش هاي موزه موسيقي مجموعه سازهاي بادي، سازهاي زهي، سازهاي موسيقي ملي، کتابخانه تخصصي، کارگاه ساز سازي، گالري نمايشگاه هاي ادواري و بخش سازهاي نواحي ايران است.
وي از تمامي افرادي كه در بازگشايي موزه و ارائه سازهايشان براي افتتاحيه موزه همكاري داشته‌اند، تشكر كرد و افزود: اگر چه ما به نوعي وابسته به شهرداري هستيم اما با اين وجود هويت مستقل داريم و هيات امناي ما از بزرگاني مانند آقايان سرير، عسگرپور، پيرنياكان و غيره تشكيل شده‌اند. بنده بر اين باورم كه بايد مسائل موزه را به خود خانواده موسيقي سپرد تا آنطور كه شايسته است در اين زمينه تلاش و همكاري كنند.
***حافظي:بهتر است هنرمندان آثارشان را به موزه انتقال دهند
در ادامه اين مراسم ،فريدون حافظي نيز خاطره اي از مرحوم گلشن ابراهيمي نقل کرد و گفت: يادم هست روزي که گلشن ابراهيمي کلکسيون فرهنگ صوتي ايران را به سازمان فرهنگي هنري شهرداري مي‌داد،گفت:حافظي جان! گويي که جانم مي رود. من نيز خطاب به او گفتم سخت است اما چنين کاري براي حفظ خود اين کلکسيون بهتر است و من اميدوارم دوستاني که کلکسيون هاي ارزشمند و منحصر به فردي از موسيقي ما دارند آنها را به موزه هديه کنند تا ماندگاري آنها تضمين شود.
وي گفت:آثاري که به فرزندان و ورثه هنرمندان مي رسد معمولا پراکنده شده و از بين مي رود و بهتر است هنرمندان اين آثار را به موزه انتقال دهند.
در اين هنگام مجري برنامه بلافاصله گفت:استاد حافظي قول مي دهند تا تار معروف دست موسي خان و ساخت يحياي خود را همين فردا به موزه اهدا کنند!
***استاد قنبري مهر:چار احساسي هستم كه نمي‌توانم آن را بيان كنم
با تشويق مكرر حضار استاد ابراهيم قنبري‌مهر- سازنده پيشكسوت سازهاي ايراني - در سخناني مطرح كرد: هنگامي كه محبت دوستان را مي‌بينم، دچار احساسي مي‌شوم كه نمي‌توانم آن را بيان كنم واقعا در برابر اين همه لطف احساس شرمندگي مي‌كنم و فكر مي‌كنم كه محبت همين دوستان است كه مرا تا به امروز در قيد حيات نگاه داشته است.
***درويشي:اميدوارم اينجا گورستان ساز نشود!
در ادامه برنامه محمدرضا درويشي نيز به عنوان مسئول گردآوري سازهاي نواحي ايران پشت تريبون قرار گرفت و گفت: بهتر است پيش از هر چيز يادي کنم از پرويز مشکاتيان که جايش اينجا خالي است.
اودر ادامه گفت :آنچه امروز در موزه شاهد آن خواهيد بود بيشتر به سازها اختصاص دارد. براي راه اندازي ساير بخش ها نياز به زمان و حمايت بيشتري وجود دارد. امروز بعد از گذشت بيش از 13 سال از آغاز به ساخت موزه موسيقي، تنها 30 درصد از انواع سازهايي که در ايران وجود دارد در اين موزه جمع آوري شده است؛ البته گرد آوري همين مقدار ساز نيز اتفاق فرخنده اي است و بايد تلاش کرد تا اين موزه تبديل به گلستان سازها شود. اما اگر مديران نگاه درستي نسبت به اين موضوع نداشته باشند و توجهات لازم به آن صورت نگيرد همين ساختمان مي تواند به گورستان سازها تبديل شود.
اين محقق و پژوهشگر موسيقي در ادامه افزود: شايد اين سئوال براي بسياري از دوستان پيش بيايد که چرا بايد براي ساز تا اين حد ارزش قائل شد؟ شايد تاكنون بيشتر از سازها به‌عنوان وسائلي براي لهوولعب ياد شده باشد و مردم هم به همين دليل به درك درستي از ساز نرسيده باشند.ساز به جز جنبه نوازندگي اش جنبه‌هاي ديگري نيز دارد که از آن جمله مي‌توان به مسئله ريشه يابي فرهنگي و سمبل بودن آن اشاره کرد. همچنين سازها نشانه‌هايي هستند براي درک بهتر سير فرهنگي، رشد فنآوري و پيشرفت جوامع مختلف. امروزه حتي خود جامعه موسيقي ايران هم بدون توجه به نظر نهادهاي ناظر با نمونه‌هاي متعددي از آنچه كه به عنوان موسيقي پخش مي‌شود مخالف است. براي ما اين مهم است كه ساز چه مي‌نوازد و به همين دليل بنده معتقدم كه بايد به اين موضوع توجه بيشتري داشته باشيم.
او ادامه داد: در تمام دنيا سازها نشاني براي شناخت ارتباط مابين فرهنگ‌ها هستند و يكي از مهم‌ترين نشانه‌هاي كشف فرهنگ، ساز است. علاوه براين ساز نشانه‌اي براي تشخيص سطح رشد فني مردمان ادوار مختلف است و در كنار تمام اين موارد بايد گفت كه اكثر سازها سمبل و نماد موضوعي خاص نيز محسوب مي‌شوند، لذا پشت هريك از اين سازها سمبل‌ها و اعتقادات متعددي نهفته است.
درويشي در پايان صحبت‌هايش هم به ذكر اسامي افرادي كه دربازگشايي موزه موسيقي فعاليت و همكاري داشته‌اند پرداخت و اظهار اميدواري كرد: با ارائه حجم بيشتري از سازها به موزه، متخصصان بتوانند به طبقه‌بندي سازها بپردازند.
در اين بخش از برنامه شيرمحمد اسپندار(دونلي نواز برجسته بلوچ) با گروه خود به اجراي بخش هايي از موسيقي سيستان و بلوچستان پرداخت.
***شجريان:من در برابر استاد قنبري‌مهر،ترقه‌اي هستم دربرابر توپچي!
«محمدرضا شجريان» ـ رييس شوراي عالي موسيقي ـ نيز به عنوان سخنران ديگر اين برنامه پشت تريبون قرار گرفت و با نقل خاطره اي از ارتباط خود با استاد قنبري مهر از جايگاه والاي اين استاد ساز ساري قدرداني کرد.
شجريان در ادامه صحبت هايش گفت: استاد قنبري‌مهر به دليل منش بزرگوارانه‌اي كه دارند خيلي كم درباره خود صحبت مي‌كنند، اما بنده زماني افتخار شاگردي ايشان را داشته‌ام و بايد بگويم كه اين چراغ را او در دل من زنده كرده است. بنده مدتي مزاحم اين مرد بزرگوار بودم و مطالب بسياري از او ياد گرفته‌ام، اما همين حجم هم تنها يك درصد از چيزهايي است كه او گفته بود.
شجريان افزود: اخيرا هنگامي كه ديدم ديگر كسي به طور جدي ساز و ساز جديد نمي‌سازد تصميم گرفتم كه يك‌بار ديگر به ساخت ساز بپردازم تا ديگران هم شروع كنند. بالاخره يك يا چند ساز جديد ساخته شود تا اركستر‌هاي ما هم كمي متنوع‌تر شود.
رييس شوراي عالي خانه موسيقي در ادامه به حضور چندين سازش در موزه موسيقي اشاره كرد و گفت:آنچه من امروز به عنوان ساز ساخته ام درصدي ناچيز،از آن چيزي است که استاد نزد استاد قنبري مهر آموخته ام. اين‌که امروز سازهاي من را در کنار سازهاي استاد قنبري‌مهر به نمايش گذاشته اند، خجالت مي‌کشم چرا که اعتقاد دارم اين کار مانند ترقه در کردن نزد توپچي است. اگر با اين وجود اين سازها را ارائه كرده‌ام دليلش آن است كه مي‌خواسته‌ام كاري براي موسيقي كرده باشيم. اين صحبت من از روي خودنمايي نيست و تنها دوست داشته‌ام كه كاري كرده باشيم و اكنون هم جادارد از تمامي افرادي كه در راه‌اندازي مجدد اين موزه همكاري داشته‌اند تشكر كنم.
شجريان همچنين گفت: در فضايي که من مي ديدم هيچ ساز سازي، ساز جديدي نمي سازد تصميم گرفتم کاري کنم تا اين دوستان حداقل سر لج بيفتند و کاري کنند.
***فخرالديني:سالن كنسرت بسازيد
فرهاد فخرالديني نيز با اصرار مجري برنامه براي دقايقي پشت تريبون قرار گرفت و گفت: افتتاح موزه موسيقي کار بسيار خوبي است ولي صد حيف که بسيار دير اتفاق افتاد. من هرچه فکر مي کنم هيچ تصويري که از آقاي خالقي ضبط شده باشد به ياد ندارم. ما هنرمندان بسيار بزرگي را بدون ضبط تصويري از دست داده ايم. به هر حال ارزش و اعتبار هر مملکتي به داشتن هنرمندان بزرگ است.
او ادامه داد: بنده از نزديك مي‌ديدم كه آقاي خالقي چگونه با اركستر كار مي‌كند. اما اكنون حتي يك فيلم هم از اين تمرين‌ها نداريم و لازم بوده كه اين موزه مدت‌ها پيش از اين تشكيل شود تا به جمع‌آوري آثار بزرگان بپردازد و موجب شود برخي فيلم‌ها گرفته شود، چرا كه ارزش هر ملتي به داشتن فرهنگ و هنر است، ملت‌هاي مختلف همواره به فرهنگ و هنرهاي خود باليده‌اند.
وي همچنين گفت: من همين جا از مسئولان شهرداري که دستي در ساختمان سازي دارند درخواست مي کنم که در زمينه ساختن سالن کنسرت نيز حرکتي انجام دهند. ما هنوز براي تهران با حدود 15 ميليون جمعيت يک سالن استاندارد کنسرت نداريم.
***ايازي:در عباس آباد سالن كنسرت مي‌سازيم
رئيس موزه موسيقي نيز در پاسخ به اين درخواست فخرالديني گفت: از قول آقاي ايازي مي گويم که در حال حاضر يک سالن کنسرت با ظرفيت پنج هزار و 700 نفر در تپه هاي عباس آباد در حال احداث است. اين خبر را هم بايد به شما بدهم که يک استوديو پيشرفته نيز هم اکنون در همين موزه در حال احداث است.
***حاشيه و آن‌هايي كه آمدند
در مراسم شب گذشته همايون خرم، داريوش پيرنياكان، محمد سرير، كيوان ساكت، ميلاد كياي، مجيد درخشاني، سهيل محمودي، عبدالحسين مختاباد، محمدمهدي عسگرپور و جمعي از هنرمندان و اساتيد موسيقي ايران حضور داشتند و در نهايت پس از صحبت‌هاي سخنرانان جلسه افتتاحيه حاضران اين مراسم در دو گروه به بازديد از موزه موسيقي ايران پرداختند.
گفتني است: درحال حاضر موزه موسيقي در بخش‌هاي مختلفي مانند سالن نمايش سازها، گنجينه موزه، آرشيو صوتي و تصويري، سالن اجرا و استوديوي ضبط موسيقي (در دست ساخت)، كتابخانه خصوصي، كارگاه نمايش مراحل ساخت‌وساز، انبار ويژه نگهداري بهينه سازها، مخزن محصولات مكتوب، كافي‌شاپ و بخش سمعي و بصري فعال است.
در پايان برنامه ضمن بازديد حضار از بخش‌هاي متنوع موزه،مسئولان شهرداري و سازمان فرهنگي و هنري با چند تن از هنرمندان در باره راههاي ارتقاء سطح فرهنگي و هنري در حوزه شهري به تبادل نظر پرداختند.
لازم به ذكر است؛ در اين موزه سالن‌هاي نمايش ساز،در انواع مختلف وجود دارد و کتابخانه تخصصي موزه، استوديو ضبط موسيقي ، کارگاه نمايش مراحل ساخت ساز،غرفه فروش محصولات فرهنگي،کافي‌شاپ و گنجينه موزه به عنوان ديگر بخش‌هاي اين موزه است.
همچنين آرشيو صوتي و تصويري زنده‌ياد گلشن ابراهيمي هم در اين مجموعه وجود دارد. آرشيوي که به اعتقاد اهالي موسيقي ، غني‌ترين آرشيو موسيقي ايراني است و در آن بالغ بر 12هزار ساعت موسيقي و مشتمل بر 4167 عدد نوار ريل،4442 عدد نوار کاست و 1826 ساعت توضيحات موسيقايي و دو هزار قطعه عکس را شامل مي‌شود.
