بايدها و نبايدهاي تغذيه‌اي در شب يلدا

به گزارش «شهر»، شب اول زمستان و طولاني ترين شب سال در راه است، شبي كه ايرانيان باستان آن را شب زايش خورشيد يا «شب يلدا» نامگذاري كرده اند.


علت اين نامگذاري، آغاز طولاني تر شدن روزها در فرداي شب يلدا با دميدن خورشيد بوده است. ايرانيان باستان بر اين اساس در شب اول زمستان، جشن بزرگي برپا مي كرده اند.


ايرانيان از روزگاران دور تا به امروز اين شب را با آداب و رسومي خاص از جمله بيدار ماندن تا پاسي از شب در كنار خانواده و اقوام، خوردن انواع ميوه از جمله هندوانه و انار، شيريني، تنقلات و انواع آجيل سپري كرده و مي كنند. اين خوردني ها، در نزد ايرانيان باستان نمادي از بركت، تندرستي و شادكامي بوده است.



استخاره از ديوان شعر حافظ شيرازي و نقل انواع داستانهاي كهن نيز از ديگر رسوم اين شب باستاني است كه بخصوص در باور ايرانيان قديم، از ارزشي والا برخوردار بوده است. انگار كه گذران شب يلدا بدون گرفتن فال حافظ و نقل انواع داستان ها، معنايي نداشته است.



اما امروزه اين آداب و رسوم ارزشمند تا اندازه اي از شيوه سنتي خود دوره شده است. به عنوان مثال سپري كردن اين شب در آغوش گرم خانواده و نقل انواع داستانها از جمله شاهنامه خواني در كنار ضيافت مختصري از خوردني هاي ويژه اين شب، جاي خود را به تماشاي برنامه هاي تلويزيون همراه با پر خوري داده است.



يك كارشناس ارشد تغذيه معتقد است كه اصول تغذيه در شب باستاني يلدا بايد به سمت گذشته تغيير يابد؛ در غير اين صورت سلامت افراد در معرض تهديد جدي خواهد بود.



علي اشرف رشيدي كارشناس تغذيه در آستانه شب يلدا گفت: در گذشته، افراد شب يلداي خود را با مصرف به اندازه انواع ميوه بخصوص هندوانه و انار كه از جمله ميوه هاي اين شب هستند، سپري مي كردند و تا حد امكان مصرف انواع آجيل و شيرينيها را به حداقل مي رساندند.



وي ادامه داد: اما امروزه افراد كمتر از ميوه و بيشتر از انواع تنقلات، آجيل ها و شيريني ها استفاده مي كنند و با اين كار سلامت جسماني خود را به مخاطره مي اندازند.



رشيدي با بيان اين كه تنقلات حاوي انرژي و چربي بالايي است، گفت: چربي موجود در اين مواد، هر چند مضر نيست؛ اما از لحاظ خاصيت چاق كنندگي همچون انواع روغن ها عمل مي كند. از اين رو افراد بايد در مصرف اينگونه مواد، نهايت دقت را بكنند و ميزان استفاده از آنها را نه ممنوع، بلكه كاهش دهند.



وي با تاكيد بر پرهيز از پرخوري انواع آجيل، بخصوص آجيل هاي شور، خاطرنشان كرد خوردن اين نوع آجيل ها در افراد سالم بايد محدود شود و براي مبتلايان به بيماري فشار خون هم كه اصولا ممنوع است.



اين كارشناس ارشد تغذيه كرمانشاهي افزود: همچنين در خريد انواع آجيل بايد به تازه بودن آن توجه ويژه اي داشت، چرا كه اگر از تاريخ توليد آجيل بيش از يك سال گذشته باشد، ممكن است اين ماده به سم «آفلاتوكسين» آلوده شده باشد كه براي سلامتي بسياري خطرناك است.



وي در ادامه با بيان اين كه بسياري از خانواده ها عادت دارند از ابتداي شب يلدا تا انتهاي آن با پرخوري، به يك باره حجم زيادي از كالري را وارد بدن خود كنند گفت: افراد بايد از پرخوري بي رويه در شب يلدا خودداري كنند، تا به عوارض گوارشي مبتلا نشوند.


رشيدي تاكيد كرد اگر افراد مي خواهند اين شب را در كنار يكديگر توام با خوردن بگذرانند، حتما بايد شام را سبك صرف كنند و از ميزان برنج و نان در اين وعده غذايي بكاهند.



وي ادامه داد: در شب يلدا، بايد سعي شود به جاي استفاده از تنقلات و شيريني از ميوه ها استفاده شود تا به يك باره حجم كالري در بدن افزايش نيابد.



اين كارشناس ارشد تغذيه با اشاره به مضر بودن استفاده تنقلات شور و ترش و شيريني براي سلامتي بخصوص قبل از خواب، گفت: استفاده از اين مواد غذايي به علت روغن موجود در آنها، عمل هضم را سنگين تر و سخت تر مي كند، لذا توصيه مي شود به جاي استفاده از اين مواد از ميوه براي گذران اوقات شب يلدا استفاده شود.



وي با تاكيد بر رعايت فاصله خورد و خوراك تا خواب، اظهار داشت: بين خوردن تا خواب بايد حداقل سه ساعت فاصله باشد تا معده استراحت كند.



وي در پايان به افراد توصيه كرد به هيچ عنوان از آجيل هاي رنگي، شور و ترش استفاده نكنند و بيشتر از آجيل‌هاي ساده استفاده كنند تا به دستگاه گوارشي آنها آسيبي نرسد.