-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
يکشنبه ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۱۲:۰۷
ساعت : ۱۲:۰۷
به گزارش «شهر» به نقل از روابط عمومي سازمان زيباسازي شهر تهران، در اين نشست که از سوي معاونت توسعه و برنامه‌ريزي سازمان زيباسازي و با همکاري جامعه مهندسان شهرسازي و موزه هنرهاي معاصر تهران برگزار شد، دکتر نويد سعيدي رضواني، دکتر جهانشاه پاکزاد و دکتر سيدرضا مرتضايي هر يک در سخناني به نقد و بررسي وضعيت مبلمان شهري و ساماندهي آن و همچنين به کارگيري الگوهاي و تکنيک‌هاي نوين طراحي مبلمان شهري در طراحي شهري پرداختند.
در ابتداي اين نشست علي نوذرپور، رييس جامعه مهندسان شهرساز ايران ضمن پرداختن به ضرورت برگزاري چنين نشستي گفت: مهم‌ترين چالش طراحي مبلمان شهري در کشور ما با توجه به کاربري فراوان و همچنين تنوع آن در فضاهاي شهري عدم توجه مسئولان در سطح کلان، منطقه‌اي و محلي به اين بحث است.
وي با بيان اينکه بيش از 80 نوع مبلمان شهري در ايران داريم که هر کدام آن 12 يا 13 نوع تعريف و کاربرد در فضاهاي شهري دارد، گفت: اگرچه سازمان زيباسازي شهر تهران متولي بحث مبلمان شهري است اما عدم وجود مديريتي يکپارچه در شهرداري و عدم تبعيت شهرداران مناطق از سياست‌هاي اين سازمان باعث ناهماهنگي در انتخاب و نصب مبلمان در فضاي شهر شده است.
رييس جامعه مهندسان شهرساز ايران تأکيد کرد: در اين فرآيند نبايد توليدکنندگان را نيز فراموش کرد که در اين زمينه اطلاع دهي از دستاوردهاي جديد مبلمان شهري و همچنين نحوه جانمايي آن در فضاهايي که آن مبلمان برايش طراحي مي‌شود، از ديگر اقدامات است.
تکنيک‌هاي نوين ساماندهي مبلمان شهري
دکتر جهانشاه پاکزاد، عضو هيئت علمي دانشگاه شهيد بهشتي، سخنران بعدي کارگاه آموزشي بود. او موضوع سخنراني خود را «تکنيک‌هاي نوين ساماندهي مبلمان شهري» در طراحي شهري معرفي کرد و گفت: وضعيت مبلمان شهري امروز ما به شرايطي که دارد بر مي گردد؛ نه به طرحي که طراحان صنعتي علاقه دارند، و نه طرحي که طراحان شهري مي‌خواهند باشد و نه آنکه براي جايي که مبلمان شهري طراحي، نصب، حفظ و نگهداري مي شود.
سيستم مبلمان شهري ما نابسامان است
اين طراح با بيان اينکه سيستم مبلمان شهري ما نابسامان است، تأکيد کرد: در اين نشست مي خواهم به چند سئوال پاسخ دهم؛ نخست اينکه مبلمان شهري چه مي خواهد؟ آنچه مسلم است اينکه تمام عناصر و وسايلي که براي آسايش و انجام راحت رفتارهاي شهروندان در فضاي عمومي تعبيه مي‌شود، در اين تعريف ساده ميگنجد. البته فضاي عمومي در اينجا تنها فضاهاي شهري نيست، بلکه، پارک‌ها، قبرستان‌ها و... از جمله اين فضاها است.
دوم اينکه مسئوليت و طراحي مبلمان شهري با چه کسي است؟ در اينجا نيز فقط اين طراح صنعتي است که چنين وظيفه‌اي دارد و نه کس ديگري و نه طراح شهري. سومين آيتم مورد اشاره من مربوط به طراح شهري است و آن اينکه انتخاب، جانمايي و هماهنگ کردن مبلمان شهري بر عهده طراح شهري است. اين طراح شهري است که بايد مبلمان را از بازار انتخاب کرده، بخرد و ضمن هماهنگ کردن آن با محيط، آن را در زمين جا دهد و در نهايت مورد چهارم وظيفه اي است که بر عهده شهرداري است و آن حفظ و نگهداري مبلمان شهري است.
نگاه ما به مبلمان شهري محدود است
دکتر جهانشاه پاکزاد با بيان اينکه انواع مبلمان شهري داريم در حالي که نگاه ما به مبلمان شهري محدود است، گفت: مبلمان شهري در فضاي شهر متوليان زياد دارد که از خط کشي خيابان گرفته تا کافوها، الفوها اداره برق و پست و... که همه بايد با شهرداري براي نصب آن هماهنگ باشند. تا زماني که هرکسي بخواهد براي خودش کار کند وضعيت همين هست که الان داريم.
الگوسازي مبلمان شهري بر پايه مفاهيم سمانتيکي
دکتر سيدرضا مرتضايي، مدير گروه طراحي صنعتي دانشگاه علم و صنعت ايران نيز در اين نشست با موضوع «الگوسازي مبلمان شهري بر پايه مفاهيم سمانتيکي» سخنراني کرد.
اين استاد دانشگاه با اشاره به الگوهاي تخصصي براي مبلمان شهري، آنها را بازتابي از فرم، شکل، بافت، رنگ، مواد، عملکرد، رفتار و نحوه تعاملي دانست که در اقليم و خرده اقليم، فرهنگ، گوناگوني، انعطاف‌پذيري، مردم واري (يو سي دي) پيش زمينه و پس زمينه، حس وابستگي (رنگ تعلق) خلاقيت و خوانايي معنا پيدا مي‌کند.
مفهوم خوانايي يا سمانتيک شهري
وي سپس به مفهوم خوانايي يا سمانتيک شهري اشاره کرد و گفت: بخشي از خوانايي شهر توسط مبلمان شهري آن است. بنابراين موضوعاتي که باعث ايجاد آشفتگي در فضاي شهري مي‌شوند، موجب ناخوانايي شهر و حتي درپاره‌اي از موارد باعث تصادف در شهر مي‌شوند که در اين رابطه در تهران نيز به نمونه‌هايي مي توان اشاره کرد و از انواع تابلوهايي نام برد که بي‌ارتباط با هم در کنار يکديگر قرار گرفته‌اند.
دکتر مرتضايي در ادامه بحث با ارائه تعريفي از «چارلز جنکز» در کتاب «نشانه‌ها، نمادها و معماري» گفت: «معنا در محيط غيرقابل اجتناب است. حتي براي کساني که آن را انکار و يا محکوم مي‌کنند. هر چيزي را که بتوان ديد يا راجع به آن انديشيد معنايي در بردارد.» با اين بحث ما وارد حوزه سمانتيک مي‌شويم. اين موضوع از اين نظر براي طراحان مهم است که به آنها اجازه مي‌دهد رابطه بين نشانه‌ها و آنچه به آن اشاره مي‌کنند را بفهمند. ما در دنيايي زندگي مي‌کنيم که در اطرافمان سراسر نشانه قرار دارد به گونه‌اي اين نشانه‌ها هر کدام مي‌توانند معاني متفاوت داشته باشند.
شهرها خود «برند» هستند
اين استاد دانشگاه با اشاره به شاخه‌هاي سميوتيک و اينکه اين شاخه‌ها 3 دسته هستند، گفت: سمانتيک شامل مطالعه رابطه بين نشانه‌ها و چيزي است که به آن اشاره مي‌کند. سينکيتر، مطالعه رابطه بين نشانه‌ها و ساختار آن است. پرگمتيکز، رابطه بين نشانه‌ها و تأثيرشان بر آنهايي که از آنها استفاده مي‌کنند.
وي در پايان با بيان اينکه شهر نيز يک برند است و خود را معرفي مي کند، در جمع بندي موضوع تأکيد کرد: در حوزه محصولات شهري مفهوم سمانتيکي بايد نتايج زير را در برداشته باشد: اول اين که يک محصول بايد بگويد چيست و چه کاربردي دارد. دوم؛ يک محصول بايد چنان با مخاطبش رابطه برقرار کند که بگويد از آن استفاده کند. و سوم اين که محصول به گونه‌اي بايد بعد از استفاده صحيح به استفاده کننده‌اش بازخورد دهد.
رويکردهاي جديد در ساماندهي تابلوهاي شهري
سخنران سوم نشست، دکتر نويد سعيدي رضواني بود. او بحث «رويکردهاي جديد و ساماندهي تابلوهاي شهري، معيارها، استانداردها و الگوها» را مطرح کرد.
اين استاد دانشگاه، تابلوهاي شهري را مبحث مبلمان شهري قلمداد کرد و گفت: ابتدا بايد تابلو را تعريف کنم و آن را با ساير عناصر محيطي که وظيفه تبليغات دارند، متمايز کنيم؛ تابلو جزيي از مبلمان شهري است که در فضاي عمومي قرار مي‌گيرد و کارکرد اصلي آن انتقال پيام است که از سوي شخص، گروه يا موسسه‌اي به ساير شهروندان به صورت موجز و به وسيله علائم اعم از نوشته يا تصوير پيام مي‌دهد. همچنين از مصالح مقاوم ساخته مي‌شود.
مشارکت شهروندان در تدوين مقررات تابلو بسيار مهم است
نويد سعيدي رضواني با اشاره به اينکه بعد از تعريف، طبقه‌بندي تابلوها نيز مهم است، تأکيد کرد: در زمينه ضوابط و مقررات تابلوها بايد به ويژگي‌هاي تابلو از قبيل ابعاد، نوع، مکان، نور و نورپردازي، مصالح و رنگ علامت توجه کرد که اگر اين موارد رعايت شود مشکل فعلي در عرصه تبليغات محيطي پيش نخواهد آمد.
وي ارتباط و مشارکت شهروندان در تدوين مقررات تابلو را بسيار مهم دانست و با بيان اينکه بخش خصوصي در فرايند مشارکت پذيري شهروندان مي تواند مشکل ايجاد کند، گفت: بايد بدانيم شهروندان از تابلوها چه مي‌خواهند. جالب است در اين زمينه به نظرسنجي که در تهران صورت گرفته توجه کنيد؛ از شهروندان تهراني خواسته شد که مي‌خواهند چه پيامي روي تابلوها نمايش داده شود؟ نخستين مواردي که شهروندان تهراني خواسته‌اند، پاکيزه بودن محيط، بوق نزدن و موادي از اين قبيل بود. رانندگان اما اغلب نگران تلويزيون‌هاي شهري بودند و گفته اند تلويزيون‌هاي شهري حواس ما را پرت مي‌کند و جانمايي آنها خوب نيست.
در تهران روزانه بيش از 18 ميليون تراکت پخش مي‌شود
دکتر رضواني گفت: در تهران روزانه بيش از 18 ميليون تراکت پخش مي‌شود، يعني به ازاي هر واحد مسکوني 9 تراکت! البته اخيراً برخي‌ها کف پياده‌روها را نيز اشغال کرده‌اند و اين ضعف متوجه اين است که متأسفانه ساماندهي تبليغات اعلانات نداريم.
وي با بيان اينکه بايد يکسري معيارها تعريف شوند و مشارکت شهروندان نيز در آن لحاظ شود گفت: توجه به هويت شهر از مهم‌ترين موارد در اين زمينه است، بنابراين توجه به حجم و اندازه تابلو، جلوگيري از زيادگي آن، توجه به ديدگاه بهره‌برداران، نصب تابلوهاي ويژه نابينايان، توجه به ظرفيت تابلوهاي اعلانات براي ساماندهي تبليغات پراکنده و... از مهم‌ترين موارد در توجه به هويت يک در اين زمينه است.
