جاي خالي پيشكسوتان موسيقي در جشنواره 27

در حقيقت انتقاد از جشنواره مي‌تواند پايه‌اي براي بهتر برگزار شدن جشنواره باشد به شرط آنکه مسئولان موسيقي کشور نيز با پذيرش اين انتقادات به راه‌حلي بينابين برسند. شايد بد نباشد که متوليان هنر براي حل اين مشکل پيش‌قدم شوند و با توجه به قوانين موجود شرايطي را فراهم کنند که گروه‌هاي حرفه‌اي در جشنواره موسيقي فجر حضور داشته باشند تا از اين راه به مخاطبان با سليقه‌هاي مختلف احترام گذاشته شود. جشنواره موسيقي فجر بايد چگونه باشد تا گروه‌هاي متفاوت با سليقه‌هاي مختلف بخواهند و بتوانند در آن شرکت کنند؟ اين سؤال را از اهالي موسيقي پرسيده‌ايم.





داوود گنجه‌اي، هنرمندي است که از ابتدا با جشنواره موسيقي فجر همراه بوده است. او با بيان اينکه هرجشنواره قوانيني دارد، درباره جشنواره موسيقي فجر مي‌گويد:«اگرچه جشنواره موسيقي فجر يک جشنواره دولتي است اما به هر حال همچون ساير جشنواره‌هاي دولتي و غيردولتي قوانيني دارد که شرکت‌کنندگان بايد آنها را رعايت کنند. اين مسئله در همه جشنواره‌هاي خارجي نيز مصداق دارد.




حال ممکن است عده‌اي کار و سليقه‌شان با اين قواعد هماهنگ باشد و ديگري خير. به هر حال اين مسئله هم به موسيقي‌دان مربوط است که بخواهد در جشنواره حضور داشته‌باشد يا خير».



گنجه‌اي با بيان اينکه هنرمندان ما در همين کشور کارشان را شروع کرده و رشد کرده‌اند، مي‌گويد:«هنرمند قريحه‌اي دارد که خداوند در وجود او قرار داده. همچنين هنر هنرمند،‌‌زاده همين فرهنگ است و اين مردم هستند که او را به‌عنوان موسيقي‌دان شناخته و حمايت کرده‌اند. بنابراين هنرمند نبايد مردم را از هنرش محروم کند».




اين هنرمند معتقد است:«من بعد از 50سال معلمي‌کردن به اين نتيجه رسيده‌ام که شرکت نکردن در يک جشنواره ملي موسيقي گرهي از مشکلات موسيقي باز نمي‌کند و فقط به از بين رفتن تدريجي موسيقي منجر مي‌شود. هنرمندان ما بايد حتي اگر مخالفت‌هايي با جشنواره دارند باز هم در آن شرکت کنند تا اين هنر حتي براي مدتي کوتاه مرکز توجه رسانه‌ها و مسئولان موسيقي کشور باشد».




گنجه‌اي مي‌افزايد:«موسيقي‌دانان ما اگر به قوانين جشنواره يا نحوه برگزاري آن اعتراض دارند بايد به‌دنبال راه‌حل باشند. البته مسئولان موسيقي کشور نيز بايد اين امکان را به موسيقي‌دانان بدهند تا آنها بتوانند انتقاداتشان از جشنواره را اعلام کرده و با همکاري هم به‌دنبال راه‌هايي براي بهتر برگزار شدن جشنواره و رضايت مخاطب باشند».




فريد عمران، عضو شوراي سياستگذاري اين دوره از جشنواره است. او که سال‌ها خارج از ايران زندگي کرده معتقد است:«مسئله شرکت در جشنواره موسيقي فجر از 2 منظر قابل بررسي است؛ اول آنکه هنرمند روحي مستقل و آزاد دارد و به‌دليل همين روح آزاد است که نمي‌خواهد از کسي جز خدا فرمان بگيرد چرا که منبع الهام هنرمند خدا و طبيعت است. بنابراين بايد شرايط به‌گونه‌اي باشد که همه هنرمندان با سلايق و علايق مختلف بتوانند در برنامه‌هاي جشنواره حضور داشته باشند و هنرشان را ارائه دهند».وي حرف هايش را اينگونه ادامه مي دهد:«از سوي ديگر هنرمندان نبايد مسائل هنري را با مسائل سياسي ادغام کنند و هميشه بايد به خاطر داشته باشند که مخاطب آنها مردم هستند و هنرمند موظف است که خودش را از سياست دور نگه دارد تا هنرش تحت تأثير اتفاقات سياسي قرار نگيرد».




سال گذشته حسين عليزاده در نشست خبري کنسرت خود در انتقاد از وضعيت موسيقي کشور گفت:«هنرمند در انتخاب رويدادهاي فرهنگي بايد آزادي و اختيار عمل داشته باشد و بتواند با تشخيص خود در جشنواره و يا هر رويداد فرهنگي و موسيقايي شرکت کند؛ ولي متأسفانه در شرايط فعلي چنين نيست و به محض اينکه هنرمندي عدم‌موافقت خود را براي حضور در جشنواره اعلام مي‌کند رسانه‌ها اين کار او را يک حرکت سياسي عنوان مي‌کنند».




اين آهنگساز برجسته کشور همچنين از روند سياسي شدن هنر در جامعه نيز انتقاد کرد و گفت:«به‌نظرمي‌رسد آثاري که در جشنواره حضور دارند اغلب سفارشي هستند و ايده و ديدگاه هنرمند در آنها مطرح نيست. اين درحالي است که هنر موسيقي نبايد در مسيري حرکت کند که سفارش بپذيرد. از همين رو معتقدم که جشنواره موسيقي فجر يک رويداد صرفا هنري نيست». با وجود آنکه عليزاده خود در بيست و ششمين جشنواره بين‌المللي موسيقي فجر شرکت نکرد اما آثار و تفکر او به‌عنوان يکي از اعضاي شوراي سياستگذاري ارکستر ملي به روي صحنه رفت.




عليزاده معتقد است: متأسفانه درحال حاضر از تمام برخوردها، برداشت سياسي مي‌شود و همين کار هنرمند را سخت‌تر مي‌کند. چرا که او در انتخاب قطعات براي کنسرت‌هاي مختلف نيز ناچار است دقت کند تا از اين اجراها برداشت سياسي نشود.




از سوي ديگر سال‌ها پيش سالارعقيلي که زماني خود از فعالان و شرکت‌کنندگان در جشنواره موسيقي فجر، چه به‌عنوان خواننده ارکستر ملي و چه به‌عنوان خواننده مستقل بوده نيز در گفت‌‌و‌گو با مهر اعلام کرد:«حضور استادان در جشنواره موسيقي فجر به معناي صرف کردن اعتبار هنري خود در اين رويداد فرهنگي است اما به‌دليل سطح کيفي جشنواره فجر اغلب اساتيد صاحب‌نام حاضر نيستند اعتبار هنري خود را در اين جشنواره صرف کنند».




شايد به همين دليل است که آخرين حضور سالار عقيلي را بايد در بيست و چهارمين جشنواره بين‌المللي موسيقي فجر جست.


منبع: همشهري