به گزارش خبرنگار «شهر»، محل دائمي نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران، يکي از بحثهايي است که بهار هر سال داغ ميشود و با گرمي هوا، به سردي ميگرايد و معضل نبود آن هر بار، دامنگير ناشران، مولفان، کتابخوانان و حتي رانندگان ميشود.
داستان از کجا شروع شد
نخستين دوره نمايشگاه کتاب تهران در سال 1366 و در محل دائمي نمايشگاههاي بينالمللي تهران برگزار شد و ظاهرا اين محل تا سال 85 ظرفيت برگزاري چنين نمايشگاهي را داشت؛ اما به دليل ترافيک شديد و مشکلات متعدد ناشي از آن، از سال 86 به مصلاي امام حميني(ره) منتقل شد.
در آستانه برگزاري نمايشگاه بيست و چهارم، ريسس جمهور وعده بررسي محلي دائمي براي نمايشگاه کتاب را داد و با وجود اينکه پروژه «شهر آفتاب» از سالها پيش تصويب شده بود، پس از يک روز از طرح تعيين محل دائمي نمايشگاه کتاب، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، چيتگر را محل جديد نمايشگاه اعلام کرد.
پس از آن، پيشنهاد برپايي نمايشگاه در چيتگر به رئيسجمهوري داده شد. اين در حالي بود که محمدهادي ايازي در بازديدي که در سال 90 از نمايشگاه 24 داشت، گفت خبر برپايي نمايشگاه در چيتگر را از رسانهها شنيده و اظهار تعجب کرد که پيشنهاددهندگان اين محل، کدام بخش از چيتگر را مناسب ساخت نمايشگاه دانستهاند. به گفته ايازي براي چنين کاري بايد درختان اين پارک جنگلي قطع ميشد.
وي در همان بازديد گفته بود ما در شهرداري کلنگ ساخت «شهر آفتاب» را در نزديکي حرم مطهر امام (ره) زدهايم که روند اجرايي و ساخت خود را طي ميکند و قرار است سال 92 نمايشگاه کتاب در آن برگزار شود. مگر چند مکان قرار است به نمايشگاه کتاب اختصاص يابد؟
بحث انتقال نمايشگاه بينالمللي به «شهر آفتاب» در زمان شهردار سابق مطرح شد و دليل آن مشکلات ترافيکي محدوده بزرگراه چمران بود. زمان احداث اين پروژه دو سال بود و بودجه آن 800 ميليارد تومان برآورد شده بود.
گزينهاي به نام «باغ کتاب تهران»
سرانجام بحثها بر سر انتخاب محل دائمي براي اين بزرگترين رويداد فرهنگي کشور، به اينجا رسيد که از ميان گزينههاي متعدد امتحان شده و امتحان نشده، مناسبترين گزينه «باغ کتاب تهران» شناخته شد. ولي در ديماه 90، بهمن دري در نشست مطبوعاتي خود اعلام کرد که نمايشگاه کتاب در باغ کتاب برگزار نخواهد شد.
ايازي نيز در اسفندماه سال گذشته گفت بدون شک باغ کتاب تهران در آينده نزديک به يکي از قطبهاي گردشگري پايتخت تبديل خواهد شد که قابليت ميزباني نمايشگاه کتاب تهران را نيز دارا است.
باغ کتاب تهران، که از زمان شهرداري محمود احمدينژاد در تهران کلنگ خورده، اکنون نزديک به 70 درصد پيش رفته است و با توجه به اينکه آخرين مراحل آماده سازي را پشتسر ميگذارد، به نظر ميآيد علاوه بر موقعيت مکاني و طراحي استانداردي که دارد، زودتر از ساير گزينههاي مورد نظر براي محل دائمي نمايشگاه کتاب تهران، به بهره برداري خواهد رسيد.
باغ کتاب تهران 32 هزار متر مربع فضاي مسقف دارد و فضاهاي نمايشگاهي آن بر اساس استانداردهاي جهاني نمايشگاه کتاب ساخته شده است. اين مجموعه فضايي متشکل از بخشهاي متنوع فرهنگي است که ميتواند براي يک خانواده قابليت صرف زمان در يک روز کامل را داشته باشد.
شام خام شهرسازي يا عصرانه آماده شهرداري؟
ولي امسال باز هم در سومين جلسه شوراي سياستگذاري بيست و پنجمين نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران، مکان برگزاري اين نمايشگاه، مصلاي بزرگ امام خميني(ره) اعلام شد، مکاني که در سالهاي گذشته نشان داده به هيچ عنوان مناسب برپايي نمايشگاهي با اين حجم مخاطب نيست. همچنين وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي با همراهي وزير راه و شهرسازي، روز جمعه 18 فروردين، از مصلاي امام خميني (ره) بازديد کرده و مباحثي را در زمينه بخشهاي ساخته نشده مصلي مطرح كردند تا وجود مصالح ساختماني و قسمتهاي در دست ساخت مصلي، مشكلاتي را براي بازديدكنندگان نمايشگاه به وجود نياورد!
باغ کتاب تهران؛ استاندارد و قابل تبديل
در حاليکه باغ کتاب تهران، 32 هزار متر مربع فضاي مسقف دارد و به گفته محمدهادي ايازي، معاون امور فرهنگي و اجتماعي شهرداري تهران، «فضاهاي نمايشگاهي باغ کتاب تهران بر اساس تقسيمبنديهاي استاندارد نمايشگاه کتاب در دنيا تعريف شدهاند و در اين پروژه شرايطي اعمال شده که به صورتي بسيار ساده و بدون مشکل، مثلا شش فضاي نمايشگاهي به يک نمايشگاه تبديل شود و يا بتوان از ترکيب اين فضاها چند نمايشگاه متفاوت به صورت همزمان را برگزار کرد. فضاهاي نمايشگاهي باغ کتاب اين قابليت را هم دارند که همه آنها به صورت يکجا براي برگزاري يک نمايشگاه بسيار بزرگ مورد بهره برداري قرار گيرد.»
با اين حال وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در بازديد روز 18 فروردين از مصلا، درباره تعيين محلي مشخص براي برگزاري نمايشگاه كتاب تهران گفته است: «بررسيهايي صورت گرفته تا مکاني ديگر براي نمايشگاه کتاب در نظر گرفته شود و در اين ارتباط باغ کتاب پيشنهاد شد اما بررسيهاي همکارانم نشان ميدهد که اين فضا براي نمايشگاههاي تخصصي کتاب مناسب است و پاسخگوي نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران و نيازهاي آن نيست.»
يک گزينه کاغذي!
وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي گزينهاي تازهاي را در اين بازديد مطرح کرده است. به گفته حسيني «آخرين گزينهاي که براي محل دائمي نمايشگاه کتاب نهايي شده، مجتمع امام خميني (ره) در شمال رسالت است كه مهندس نيكزاد اعلام همكاري كرده است تا اين مكان از روز اول با كاربري نمايشگاه كتاب ساخته شود و در آينده بتواند مشكلات اين زمينه را برطرف كند.»
200 هزار متر مربع براي کتاب
سيدمهدي جعفري، مدير روابط عمومي بيستوپنجمين نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران، درباره اين مجتمع به «شهر» گفت: برپايي نمايشگاه کتاب در مصلا، 120 هزار متر مربع بار نمايشگاهي ميگيرد و فضا اشغال ميکند؛ اين در صورتي است که نياز نمايشگاه به فضا بيش از اينهاست و مجتمع امام خميني(ره) که پاسخگوي اين نياز 200 هزار متر مربعي خواهد بود، در ضلع شمالي بزرگراه رسالت و روبروي مصلاي امام خميني(ره) واقع است.
به گفته وي کلنگ اين مجموعه هنوز نخورده است؛ ولي وزارت شهرسازي، اعلام آمادگي کرده که در اين زمينه همکاريهاي لازم را با وزارت ارشاد داشته باشد.
کلنگي که هنوز در هواست
جعفري همچنين گفت: در صورتيکه هماهنگيهاي لازم صورت گيرد، احتمال کلنگ خوردن اين مجموعه در روزهاي برپايي نمايشگاه کتاب بيستوپنجم وجود دارد. همچنين گفتهها و وعدههاي همکاري حاکي از آن است که اين مجتمع ميتواند در شهريورماه سال 92 آماده بهرهبرداري شود.
و اين به معناي دست کم دو سال فاصله است تا مجتمع امام خميني(ره) به مرحله فعلي باغ کتاب تهران يا شهر آفتاب برسد، و پيامد آن، هزينههاي سنگيني است که هر سال براي غرفهسازي و کابلکشي و ساخت سازههاي موقت به غرفهداران تحميل ميشود و ارائه يارانه وزارت ارشاد براي نمايشگاه هم چندان دردي از آنان دوا نميکند.
باغ کتاب؟ باشد براي نمايشگاههاي تخصصي!
جعفري درباره همکاري وزارت ارشاد با شهرداري در حوزه انتخاب محل برپايي نمايشگاه نيز گفت: ما به شهرداري اعلام همکاري کردهايم که براي نمايشگاههاي تخصصي، از باغ کتاب تهران استفاده کنيم؛ ولي پروژه شهر آفتاب نيز موقعيتي شبيه به مجتمع امام خميني(ره) دارد و به همين دليل، کارشناسان ما با بازديدهاي ميداني و بررسيهاي دقيق، تشخيص دادهاند که اين دو مکان مناسب برپايي نمايشگاه بينالمللي کتاب نيست.