شرق: اين اقدام با انتشار دفترچه راهنماي انتخاب رشته آزمون کارشناسيارشد سال 91 مشخص شد. روز گذشته زماني که متقاضيان مجاز به انتخاب رشته شده در آزمون کارشناسيارشد به دفترچه راهنما مراجعه کردند، در بسياري از رشتههاي علوم انساني، علوم پايه و فني مهندسي عبارات «فقط زن» و «فقط مرد» را در مقابل نام رشتهها مشاهده کردند. اقدامي که با حجم بسيار بالاي خود تاکنون بيسابقه بوده است و اولين بار است که دانشگاههاي کشور در اين حجم اقدام به پذيرش جنسيتي دانشجويان ميکنند.
براساس بررسيهاي صورت گرفته شش دانشگاه مادر و دولتي کشور شامل دانشگاههاي صنعتي اصفهان، رازي کرمانشاه، علامهطباطبايي تهران، لرستان، بوعليسيناي همدان و قم در تمامي رشتههاي تحصيلي خود دختران و پسران را به طور مجزا پذيرش ميکنند.
مسالهاي که تا حد بسيار زيادي کيفيت پذيرش در دانشگاههاي دولتي را تحتشعاع قرار ميدهد و دانشجويان را نه براساس ميزان کسب رتبه و نمره بلکه با معيار جنسيتي آنها را جذب ميکنند. براساس آمار سازمان سنجش آموزش کشور از مجموع يکميليون و 17هزار داوطلب شرکتکننده در آزمون کارشناسيارشد سال 91، 509هزار و 317 نفر زن و 507هزار و 169نفر مرد در آزمون ثبتنام کردند و تنها 758هزار و 13 داوطلب در جلسه آزمون حاضر شده و حدود 307هزار داوطلب مجاز به انتخاب رشته شدند. براساس آمارهاي سال گذشته درصد قبولي پسران در زيرگروه فني و مهندسي بيش از دختران و درصد قبولي دختران در زيرگروه علوم انساني بيش از پسران است.
مسالهاي که ثابت ميکند اعمال اين سياست از سوي وزارت علوم و دانشگاههاي دولتي و مادر کشور در زيرگروه علوم انساني به ضرر دختران و در زير گروه فني و مهندسي به ضرر پسران تمام ميشود.
باز هم علامه
از سوي ديگر در زيرگروه علوم انساني تمامي رشتههاي درسي در دانشگاههاي علامهطباطبايي، بوعليسينا همدان، رازي کرمانشاه و دانشگاه قم اقدام به پذيرش جنسيتي ميکنند. دانشگاه علامهطباطبايي به عنوان خط مقدم طرحهاي بحثبرانگيز وزارت علوم در چند سال اخير و اجراي طرحهايي همچون بازنشستگي استادان و تفکيک جنسيتي سهم بالايي در پذيرش جنسيتي در آزمون کارشناسيارشد سال 91 دارد.
سهم تنها دانشگاه علوم انساني کشور از مجموع 146 رشتهاي که قرار است پذيرش جنسيتي شود بيش از 89 رشته است. 89 رشتهاي که در طول چند سال اخير بيش از پسران ميزبان دختران بوده است و در صورت اعمال اين سياست سهم دختران از کرسيهاي کارشناسيارشد دانشگاه علامهطباطبايي را تا حد زيادي کاهش ميدهد. همچنين دانشگاههاي رازي کرمانشاه با 27 رشته، بوعليسيناي همدان با هشت رشته، دانشگاه قم با 14 رشته، دانشگاه لرستان با هشت رشته در علوم انساني گامهاي ديگر در پذيرش جنسيتي دانشجويان برداشتهاند.از ديگر اقدامات دانشگاه علامه براي استقبال از وروديهاي جديد سال 91 ميتوان به حذف کامل رشته مطالعات فرهنگي نيز اشاره کرد.
ديوار کوتاه دختران
با گذشت 72 سال از تاسيس دانشگاه در ايران، تا سال 1377 همواره نسبت پسران راهيافته به دانشگاه از دختران بيشتر بود. پس از آن در سال 77 براي نخستين بار دختران با اختصاص بيش از 52درصد ورودي دانشگاههاي کشور چنين نسبتي را به نفع خود تغيير دادند. تاکنون در چند مرحله مقامات وزارت علوم، سازمان سنجش و برخي از مقامات دولتي خواستار اجراي سهميهبندي جنسيتي براي محدود کردن ورود دختران به دانشگاه شدهاند و در حال حاضر شش دانشگاه دولتي کشور دست به چنين اقدامي زدهاند. اعمال سياستهاي تفکيک جنسيتي که به گفته بسياري از کارشناسان آموزشي کشور منجر به بيعدالتي آموزشي و تحميل شرايط به دانشجويان با رتبههاي بالاست، پيش از اين نيز رگههايي از آن در سيستم آموزش عالي کشور ديده ميشد که با واکنشهايي نيز همراه بود.
در ارديبهشت سال 1382، حسين رحيمي، رييس وقت سازمان سنجش اعلام کرد که در بعضي رشتهها پذيرش داوطلبان دختر به بيش از 70درصد رسيده است و قصد داريم ايجاد محدوديت 50درصدي در پذيرش دختران داشته باشيم که با ايجاد چنين محدوديتي مشکل سربازي داوطلبان پسر جبران خواهد شد. رييس وقت سازمان سنجش در سخنان خود همچنين گفت: «اگر سقف پذيرش جنسي در اين رشتهها لحاظ شود، نه تنها باعث حفظ تعادل در هرم جنسي دانشگاهها ميشود بلکه نوعي توازن جنسي در رشتههاي تحصيلي و تعداد دانشآموختگان دانشگاهها به وجود ميآورد.»پس از آن سهميهبندي جنسيتي در کنکور سال 1383 براي سه رشته پزشکي، دندانپزشکي و داروسازي در نظر گرفته شد اما با مخالفت گسترده نمايندگان مجلس و فعالان جنبش زنان مواجه و سبب شد تا رييسجمهور وقت دستور لغو محدوديت پذيرش دختران در برخي رشتهها از سوي سازمان سنجش را صادر کند.
اين روند با افت و خيزهايي ادامه يافت تا آنکه در بهمنماه 1385 تعدادي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي طرحي را به منظور کاهش ورود دختران به دانشگاههاي کشور به مجلس ارايه کردند. اين گروه از اعضاي مجلس با اشاره به افزايش تعداد ورودي دختران نسبت به پسران که اکنون به 65درصد رسيده است آن را براي کشور «خطرناک» و براي قداست خانواده «نامناسب» توصيف کرده و اعلام کردند که قصد دارند با تصويب اين طرح ورود دختران به دانشگاه را با محدوديتهايي مواجه کنند. در اين ميان نماينده لردگان در مجلس و از حاميان اصلي طرح محدود کردن ورود دختران به دانشگاه درباره علت ارايه اين طرح به مجلس گفت: «وقتي دختران بدون اجازه همسر خود نميتوانند کار کنند و به شهرهاي دور بروند، تخصص آنها به حال مملکت هيچ تاثيري ندارد!»