به گزارش "شهر"، مجموعه تاريخي گورستان ظهير الدوله كه از دوران قاجار به يادگار مانده، آرامگاه هنرمنداني مانند رهي معيري، روح‌الله خالقي، و محمدتقي بهار، ابوالحسن صبا، داريوش رفيعي، نورعلي برومند، قمرالملوک وزيري، فروغ فرخزاد، حسين تهراني و... است. اين ارامگاه اكنون در يكي از كوچه پس كوچه هاي خيابان دربند، به مكاني براي گردهمايي ادب دوستان تبديل شده است .
ظهير الدوله، كه اين گورستان را به نام او منصوب كرده اند از درويشان عهد ناصري است كه اين مكان را براي برگزاري نشست هاي درويشان پايه گذاري كرد.
سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران اين آرامگاه را در سال 1378 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رساند. علي خان ملقب به صفي عليشاه (لقب طريقتي وي) ابن ظهيرالدوله بزرگ از رجال عهد ناصر الدين شاه و عارف معروف در جعفر آباد شميران به دنيا آمد.
وي در سن 16 سالگي به دامادي ناصرالدين شاه در آمد و سپس وزير تشريفات شد. مدتي نيز حكومت تهران را داشت. در سال 1303 ه . ق در مسلك مريدان صفي عليشاه درآمد. پس از فوت صفي عليشاه در 26 ذيقعده 1316 ه.ق جانشين او شد. ظهير الدوله موسس انجمن اخوت و از طرفداران مشروطه و آزاديخواه بود و به همين سبب به دستور محمد عليشاه به هنگام بمباران مجلس منزل و خانقاه او را نيز به توپ بستند و اثاثيه گرانبهاي آنها را به اين گورستان كه امروزه باغ يا سر قبر ظهير الدوله و در بعضي متون از آن به عنوان صفائيه ذكر شده است بردند.
در حال حاضر وضعيت بهداشت و حفظ محيط زيست اين اثر تاريخي با گذشت 10 سال از ثبت آن به عنوان آثار ملي با بي توجهي مسئولان روبروست و نمي‌توان از چنين فضايي و با در نظر گرفتن امكانات محدود جهت پاسخگويي به علاقه مندان انتظار جذب توريسم و گردشگر داشت چرا كه بازديد گروه هاي علاقه مند به شعر و ادب كه در قالب گروه هاي كوچك و روزهاي مجاز بازديد (شب‌هاي جمعه) در قبرستان ظهيرالدوله حضور مي يابند با دشوراي هاي زيادي مواجه است .
محمد بيرقي،معاون حفظ و احياي آثار تاريخي استان تهران در گفت و گو با خبر نگار شهر، مواز ي كاري و نبود متولي مشخص را دليل اصلي نا مناسب بودن وضعيت گورستان ظهيرالدوله مي داند.
بيرقي در اين باره مي گويد: : از آنجايي كه اين اثر تاريخي در محدوده شهر قرار گرفته، ساماندهي و مراقبت از حريم تاريخي و جلوگيري از ساخت و سازهاي غيرمجاز در آن به طور قانوني بر عهده شهرداري است و ميراث فرهنگي نهاد اجرايي نبوده و تنها مي‌تواند به عنوان مشاور و كارشناس هشدارهاي لازم درباره نگهداري اثر را اعلام كند.
مولايي، معاون خدمات شهري منطقه يك شهرداري تهران نيز در باره وجود زباله در گورستان و عدم رسيدگي به نظافت و بازسازي بافت تاريخي آن به «شهر» گفته بود: آرامگاه ظهيرالدوله متعلق به بخش خصوصي بوده و ورود نيروهاي خدماتي شهرداري به آن براي نظافت برخلاف قوانين است و نظافت آن بر عهده ساكنان آن عمارت است.
محمد بيرقي درباره عدم انجام طرح‌هاي ساماندهي پيشنهاد شده از طرف شهرداري و پيگيري نكردن سازمان ميراث فرهنگي در بازسازي اين اثر تاريخي گفت: با وجود اينكه گورستان ظهيرالدوله به عنوان يك اثر تاريخي ثبت ملي شده اما هنوز تولي گري آنجا در اختيار هيات امنا و مالك خصوصي است كه اجازه دخالت به شهرداري و ميراث فرهنگي نمي‌دهد و اين كار ممكن است اين اثر ملي را به مخاطره بيندازد.
از گفته هاي مسئولان اينگونه پيداست كه مالكيت خصوصي بر حفظ ميراث ملي و فرهنگي ارجحيت پيدا كرده و با وجود اينكه اين اثر سالهاست به ثبت ملي رسيده اما هنوز متوليان اصلي آن از پذيرفتن مسئوليت نگهداري و بازسازي اين اثر تاريخي شانه خالي مي كنند و اينكه در اختيار بودن اين بناي تاريخي در دست هيئت امنايي كه شايستگي آنها براي نگهداري اين اثر احراز نشده دليلي براي بي توجهي به ميراث گرانقدر تاريخي كه متعلق به تمام نسل ها بوده و نه يك گروه مشخص، عنوان مي‌شود.
