به گزارش خبرنگار «شهر» بيست وششمين نشست «زرين قلم»، دوشنبه 5تيرماه91 با رونمايي از کتاب «هاروارد مک دونالد» سفرنامه آمريکاي سيد مجيد حسيني با حضور دکترحسين پاينده (استاد دانشگاه)، فاضل نظري (رئيس حوزه هنري استان تهران)، دکتر وحيد حسيني (استاد دانشگاه) در فرهنگسراي رسانه برگزار شد.
سفرنامه نويسي در ايران ضعيف است
در ابتداي نشست دکتر حسين پاينده با بيان اين موضوع که سنت سفرنامه نويسي در کشور ما ضعيف است گفت: اين کتاب به اين دليل که درباره آمريکا است توجه زيادي را متوجه خود کرده است.
وي با تاکيد بر اينکه کتاب هاروارد مک دونالد کتابي روايي است گفت: هنگامي که تصميم به نوشتن سفرنامه داريم، دست به انتخاب شخصيت، مکان، زمان و زاويه ديدي ميزنيم که درمورد اين کتاب نيز اين موضوع صادق است.
وي افزود: اين کتاب هم از چهارچوب گفتماني خودش نميتواند خارج باشد و روابط قدرت را در خودش نداشته باشد.
دکتر پاينده در بخشي از سخنان خود گفت: به نظر ميرسد گفتمان کتاب برآمده از حال و هواي رخدادهاي تاريخي است که در کشور ما رخ داده است.
تاريخ محض نداريم
دکتر پاينده با بيان اين نکته که امروزه هر نوع نوشتاري را روايت ميناميم گفت: تاريخ محض نداريم و هر کتاب تاريخ نيز يک روايت است. جهان مجموعهاي از دادههاي خام است و هر تاريخ نويسي يک رمان نويس است. شخصيت، مکان، زمان و اتفاقات را انتخاب ميکند و روايت ميکند.
«هاروارد مک دونالد» روايي است
وي افزود: کتاب هاروارد مک دونالد هم يک روايت است. در ابتداي کتاب راوي مدعي شده است که ميخواهد هر آنچه را که ديده است به نگارش در بياورد و به ديگر سفرنامهها مانند سفرنامه جلال اشاره ميکند که ايدئولوژيها نويسنده در سفرنامه تاثير گذار بوده است. اما ما چون جهان را روايي ميفهميم اين کتاب نيز نتوانسته از روايت خارج شود و زاويه ديد دارد.
دکتر پاينده با اشاره به آغاز کتاب که با معرفي شهر نيويورک آغاز ميشود گفت: تشبيه نيويورک به اژدها در ابتداي کتاب و فضايي که نويسنده از زندگي در اين شهر توصيف ميکند. نيويورک را شهري حيواني، و مردمي که به دنبال اقساط و درگيريهايشان هستند نشان ميدهد. اشاره به دارودستههاي نيويورکي که نام فيلم خشن است خشونت را منتقل ميکند.
دوربين فقط واقعيت را ثبت نميکند
دکتر پاينده در بخشي ديگر از سخنان خود با اشاره به اينکه کتاب شامل تصويرهايي نيز هست گفت: ما با دوربين نيز روايتگري ميکنيم. در گذشته بيان ميشد که دوربين فقط واقعيت را ثبت ميکند اما نظريههاي جديد ميگويند که هيچ دوربيني نميتواند فقط واقعيت را ثبت کند و ما با نحوه برداشت عکس داريم گفتمانها و روايتهاي مختلف را نشان ميدهيم. وي افزود: در کتابهاي سفرنامه روايتگري تصويري متداول است اما اين کتاب تصويرهاي بيشتري دارد. بايد توجه داشته باشيم هيچ عکس از زاويه ديد عاري نيست. از نگاه نويسنده در تصويرها شهري بيروح و مرگ زده که زندگي در آن جريان ندارد را مشاهده ميکنيم.
نويسنده حرفش را در کتاب ميگويد
دکتر مجيد حسيني نويسنده هاروارد مک دونالد در ادامه با سپاس از دکتر پاينده و حضار گفت: حرفي براي گفتن ندارم. نويسنده حرفش را در کتابش گفته است و اکنون خواننده است که بايد نظر بدهد.
وي افزود: سعي من در اين سفرنامه اين بوده است که بفهمم ميشود رفت يا ماند. من هم مانند ديگر افراد اين پرسش را از خودم ميپرسم که مهاجرت کنم يا خير. نميدانم پاسخ مثبت دادم يا نه. در خيلي شوق ميبينم که بروند و در خيليها شوق ميبينم که نمانند من سعي کردم صادقانه بنويسم. نويسنده هاروارد مکدونالد افزود: نکته دومي که در اين کتاب دنبال کردم اين است که جرات کنم بنويسم. تجربه زندگي همه ما مهم است. اين اولين خط قرمز بوده است که جرات کنم بنويسم و بودن من، سفر من مهم است. اين سفر 10 روز طول کشيده است اين 10 روز مهم است. زندگي تک تک ما مهم است.
اساتيد براي مردم بنويسند
وي افزود: نگاهي وجود دارد که اگر اساتيد دانشگاه براي مردم بنويسند، بد است و روزنامهنگار و داستان نويس و رمان نويس بايد براي مردم بنويسند. در اولين برخوردم با اساتيد دانشگاه به من گفته شد در شان تو نيست کتابي خالي از نظريهها و تحليلها که براي افراد آکادميک است بنويسيد. اما بايد توجه داشت ارتباط دانشگاه با مردم مهم است. من در اين کتاب تمام تلاشم را کردم که نظريهها را بيان نکنم. حرفهاي دانشگاهي زماني به درد ميخورد که براي مردم باشد.
32 سال است درباره موجودي سخن ميگوييم که آن را نميشناسيم
وي در ادامه افزود: نکته سوم اينکه جرات کردم در مورد آمريکا بنويسم که بسيار سخت است. با انتشار اين کتاب عدهاي به من گفتند که ليبرال مزاج هستم، عدهاي گفتند خشک مذهبي هستم. عدهاي گفتند کتاب بر عليه آمريکا است عدهاي گفتند از آمريکا دفاع کرده است. اما جدا از اين صحبتها بايد بدانيم آمريکا مساله ما است نه از منظر سياست بلکه شناخت فرهنگي. 32 سال است که در مورد موجودي سخن ميگوييم که درست آن را نميشناسيم چه مثبت چه منفي.
ما جانبدارانهايم
وي در پايان سخنان خود گفت: ميخواستم روي جلد اين کتاب بنويسم اين کتابي است بسيار جانبدارانه از خود. ما جانبدارانهايم. بايد گفت:« ما هستيم و طرف هستمان را هستيم». از همان لحظهاي که در آغاز کتاب به بيطرفي اشاره کردم ميدانستم که بيطرف نيستم. ميخواستم به مخاطب بگويم که جانب دارم و مخاطب هم جانبدار است. در پايان پيشنهاد ميکنم همه ما بنويسيم و شجاعت نوشتن داشته باشيم. با اين خودمان را قبول داشتن و دوست داشتن ميتوانيم بقيه را هم دوست داشته باشيم و جامعهاي عاري از برچسبها داشته باشيم.
هاروارد مک دونالد چيست؟
کتاب «هاروارد مک دونالد» سفرنامه آمريکاي سيد مجيد حسيني است که نويسنده درآن با زباني ساده و روان مانند يك عكاس، 43 مركز مهم آمريكا را براي خوانندگانش روايت ميكند. کتاب «هاروارد مک دونالد» به همت نشر افق در بيست وپنجمين نمايشگاه بين المللي کتاب منتشر شد و در اختيار علاقمندان قرار گرفت.