ساختارشکني سينماي تجربي از نوع ايراني!

به گزارش شهر و به نقل از روابط عمومي مركز گسترش سينماي مستند و تجربي، اعضاي کارگروه تخصصي کميته فيلمسازان همايش «دور از سايه» طي نشستي در ابوموسي، با تاکيد بر نقش نظارتي دولت در بدنه کلان سينما، بر سياستگذاري اجرايي و مديريتي سينما توسط سينماگران تاکيد کردند و از مفهوم و مولفه هاي سينماي تجربي سخن به ميان آوردند. 

* سينما براي رسيدن به بلوغ نيازمند تجربه گري است

محمد درمنش کارگردان سينما و دبير اين کارگروه در بازتعريف سينماي تجربي گفت: سينماي تجربي، سينمايي است که به دنبال اجراي بستر، زبان و نگاهي تازه براي طرح مسائل خود مي گردد و در عين حال تلاش مي کند با جذب مخاطبان خاص خود به معناي واقعي کلام به سينماي آرماني نزديک شود.

وي در ادامه پيرامون خصوصيات سينماي تجربي آرماني خاطرنشان کرد: حمايت از توليد يک اثر نبايد معلول اين مساله قرار گيرد که آن فيلم نخستين ساخته کارگردانش است يا چند دهمين آن، بلکه بايد به اين مهم توجه شود که ساخت آن اثر تا چه اندازه مي تواند به عاملي براي به جلو راندن سينماي ايران تبديل شود.

اين کارگردان افزود: همچنين در بحث توليدات ناب و آرماني سينماي تجربي نبايد از جذب مخاطب به عنوان بخش غيرقابل حذف چرخه اکران و تقويت اقتصادي سينما غافل شد، همچنين نبايد از خاطر دور داشت که جذب مخاطب نيز نبايد به مهمترين اولويت اينگونه سينمايي بدل شود.

درمنش با اشاره به آنکه سوژه هاي خاص براي شفاف سازي سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي بايد براي سينماگران صادق و نه سياه نما تعريف شود تا آنها براي ثبت واقعيت هاي مستند دست به کار توليد آثار سينمايي بزنند، گفت: هر چند امکان اکران و عرضه آنها براي بازه زماني کوتاه مدت مهيا نباشد، اين سوژه ها به خودي خود ظرفيت بالايي براي توليد آثار ناب تجربي در بدنه توليدات سينمايي را دارا هستند.

وي همچنين با تاکيد بر اين مساله که هيچ ترديدي در اين زمينه وجود ندارد که سينما در مفهوم کلان خود براي رسيدن به بلوغ نيازمند تجربه گري است گفت: اما در ابتدا ما بايد در فيلم تجربي به يک قوام و دوام قابل اعتنا برسيم و بعد به سراغ تحقق مسير توسعه سينماي تجربي و سينماي داستاني گام برداريم.

* آثار سينمايي از رنگ هويتي ايراني بي بهره هستند 

حبيب کاوش سينماگر و سخنگوي شوراي صنفي نمايش در اين نشست با بيان آنکه تجربه اندوزي و کار تجربي در سينما را بايد با هوشمندي سياست گذاري کرد، گفت: سينماي تجربي بايد در اختيار خبرگان اين حرفه و استخوان خورد کرده هاي سينما قرار گيرد؛ آنچنانکه در تمام جهان رسم بر اين است ولي ما در اينجا برداشت مان از سينماي تجربه، حمايت از اولين فيلم بلند يک کارگردان جوان است که بدون شک با اين هدفگذاري به نتيجه مطلوب دست پيدا نخواهيم کرد.

وي خاطرنشان کرد: عامل اصلي که باعث به وجود آمدن آسيب شده، دخالت مستقيم دولت در امر سياستگذاري در سينما است، در حالي که دولت وظيفه نظارتي دارد و سينما بايد توسط فعالان اين عرصه برنامه ريزي و هدايت شود.

کاوش با اشاره به گذشت بيش از سي سال از انقلاب اسلامي گفت: متاسفانه سينماي ما دچار عامي گرايي شده است و از اصالت و هويت ايراني فاصله گرفته است، ما حتي امروز يک فيلم نداريم که به واسطه آن انقلاب اسلامي مان را براي جهانيان معرفي کنيم و اين مساله فقر آثار سينمايي در تاريخ معاصر کشورمان نيز به وضوح قابل رصد است.

اين کارگردان پيشکسوت با تاکيد بر اين مساله که نياز، تجربه را به وجود مي آورد گفت: اگر امروز به جايگاهي رسيده ايم که احساس مي کنيم جنس تجربه گري در سينما بايد بار ديگر تعريف شود، به اين دليل است که تاکنون نسبت به بسياري از نيازهاي اساسي مان نگاهي مقطعي داشته ايم و حالا که با آسيبي به نام هويت رو به رو هستيم به فکر کار بنيادين افتاده ايم.

* سياست اصلي فيلم تجربي تسلط بر روح و جسم مخاطب است 

در ادامه جهانگير الماسي بازيگر پيشکسوت و کارگردان سينما با بيان آنکه مهمترين راه توسعه سينماي تجربي يافتن دريچه هاي تازه براي ارتباط پويا و موثر با مخاطبان اينگونه اثار است، گفت: در جهان معاصر توجه به زيبايي شناسي فيلم تجربي تمامي ساحت هاي زيبايي شناسي را دربر گرفته و از فرم روايت و موضوع که هنوز ما بر آن متمرکز هستيم، فاصله گرفته است.

وي خاطرنشان کرد: تسلط بر روح و جسم مخاطب، سياست اصلي فيلم تجربي است اما تمرکز اغلب فيلمسازان تجربي ما تنها درگير کردن ذهن مخاطب است و به ابعاد روحي و رواني اثر خود بي توجه هستند.

حسن آقاکريمي نيز با انتقاد از گردش مالي سينماي ايران که حتي يک دهم آموزشگاه هاي کنکور در کشور را نيز شامل نمي شود گفت: سينما پديده اي منفک از ساير شقوق فرهنگي جامعه نيست و اگر ما خواستار توسعه سينماي تجربي و ساير گونه هاي آن هستيم، بايد ابتدا به توسعه فرهنگي در کشور در مفهوم کلان آن متمرکز شويم.

وي گفت: مسير توسعه سينماي تجربي با نظريه پردازي هموار نمي شود بلکه بايد با مقتضيات و بضاعت سينماي جمهوري اسلامي ايران به ترسيم چشم اندازها و افق هاي پيش رو بپردازيم تا دستيابي به خواست ها و نيات امکان پذير باشد.

* ساختارشکني در سينماي تجربي بايد مختص فرهنگ ايراني باشد 

احمد کاوري ديگر کارگردان حاضر در اين نشست نيز گفت: جنس تجربه گري با اقتصاد نامطلوب سينماگران محقق نخواهد شد و امروز مهمترين هدف سينماگران تنها ماندن در اين فضا و جريانات توليد به هر شکل ممکن است، در حالي که نفس تجربه گري به ذهني آزاد، باز و لبريز از مطالعه نيازمند است.

وي خاطرنشان کرد: با تمام وجود اعتقاد دارم که راه برون رفت از بن بست گرفتار شده در بدنه سينماي داستاني تمسک به سينماي تجربي است، اما ارتقاي فيلمسازان مهمترين شرط توليد آثار فاخر در اين زمينه است که امروزه کمتر چنين ايده آل هايي را در آثار کارگردانان تجربي کشور شاهد هستيم.

پناه برخدا رضايي نيز با بيان آنکه هويت و بازگشت به اصل مضامين آميخته با فرهنگ ايراني رمز موفقيت در بدنه توليدات تجربي و داستاني در عرصه سينماي کشور است، گفت: سينماي ايران نيازمند يک تعريف کلان منطبق با اصالت فرهنگ بومي است و در صورت تحقق اين مهم مي توانيم به تربيت سينماگراني دست بزنيم که هويت تجربه گري ايراني را در آثار خود مورد کنکاش قرار دهند.

وي يادآورد شد: ساختار شکني مهمترين رکن دستيابي به شکل صحيحي از سينماي تجربي است، اما شکل ساختارشکنانه ما نيز بايد منحصر و مختص فرهنگ خودمان باشد، نه آنکه تقليدي از مولفه هاي سينماي تجربي غرب را در آثار ايراني شاهد باشيم.