هدف کشف استعدادها در محلات است/ فرهنگسراها به ياري سراهاي فرهنگ بشتابند

اسرافيل شيرچي در گفت‌وگو با خبرنگار شهر درباره جشنواره شمسه گفت: امسال دومين دوره جشنواره شمسه برگزار مي‌شود و اين جشنواره فرصت خوبي براي افزايش کيفيت مباني فرهنگ و هنر در سطح محلات شهر تهران است. حتي مي‌توان اين جشنواره را در ديگر شهرها نيز برگزار کرد. هر چند ممکن است در حال حاضر دستاوردهاي اين کار چندان ملموس نباشد؛ اما قطعا تا ده سال ديگر ثمره اين کار را مي‌بينيم.

وي ادامه داد: مديريت شهرداري بايد در اين عرصه جدي¬تر باشد. به هر حال تعدادي از محلات تازه تاسيس‌اند و کار بيشتري را مي‌طلبند و بعضي از محلات قديمي مانند پامنار و هفت چنار نيز خودشان تابلوي فرهنگي دارند. بايد کارهايي انجام داد تا بچه‌ها با تاريخچه محله¬هايشان آشنا شوند.

هدف شمسه کشف استعدادهاي خلاق در محلات است

شيرچي درباره برنامه‌ريزي براي اين جشنواره اظهار داشت: من تجربه‌هاي متعددي در زمينه برگزاري نمايشگاه ها و مسائل فرهنگي مرتبط با گوشه و کنار دنيا دارم. همين تجربيات سبب شده به نوع خاصي از برنامه ريزي در زمينه برگزاري اين جشنواره توجه کنيم. ضمن اين که بايد تعريف شمسه يعني شهروند، محله، سرمايه اجتماعي و هويت هم در اين برنامه در نظر گرفته مي‌شد.
وي افزود: يکي از برنامه‌هاي اصلي ما در اين جشنواره، برگزاري کارگاه‌هاي خوشنويسي در محلات مختلف تهران است. همچنين کشف استعدادهاي خلاق در محلات در سنين مختلف، کشف استادان و هنرمندان محلات از ديگر برنامه‌هاي جشنواره است.

به دنبال هنردرماني هستيم

دبير جشنواره خوشنويسي شمسه گفت: مي‌خواهيم بچه‌هاي معاصر، خانم‌هاي خانه‌دار، دانشجويان و حتي بازنشسته‌ها را به پاي ميز و صندلي‌هاي نستعليق، قلم، مرکب و خط بياوريم و آن‌ها را با هارموني‌هاي زيباي خط آشنا کنيم. در اين کارگاه ها يکي شعرهاي حافظ و مولانا را مي‌نويسد، ديگري آيه‌اي از قرآن. خط بسيار زيبا و پر از منحني ما، روح و روان آدم ها را درمان مي‌کند.

شمسه چراغ معنويت و هنر محلات را روشن نگاه مي‌دارد

وي درباره کشف هنرمندان ناشناس در محله‌ها اظهار داشت: ما هنرمندان ناشناسي در سطح شهر داريم. اين هنرمندان غالبا طبع متواضعي دارند، به همين دليل کارهايشان لاي پوشه‌ها مي‌ماند و هيچ‌گاه عرضه نمي‌شود. در جشنواره شمسه برنامه‌هايي براي مطرح کردن اين هنرمندان در فرهنگسراها داريم. آن‌ها مي‌توانند در زمينه آموزش‌دهي به علاقمندان، کمک حال فرهنگسراها باشند.

شيرچي توضيح داد: برگزاري نمايشگاه‌هاي خط در محلات نيز سبب افزايش تعلق ساکنان محله، به فضاي فرهنگي و معنوي محله مي‌شود. با اين برنامه ها چراغ معنويت و هنر محلات را روشن نگه مي‌داريم. اگر اين برنامه‌ها استمرار داشته باشند، در آينده نزديک منجر به کسب معارف مي‌شود.

اجراي ضعيف جشنواره تاثير معکوس دارد

وي تاکيد کرد: مسئولان برگزاري شمسه نبايد به اين جشنواره به چشم يک همايش نگاه کنند. اجراي نيمه‌تمام يا ضعيف اين برنامه‌ها مي‌تواند اثر عکس داشته باشد. حتي مي تواند سبب دلزدگي و دور شدن بچه‌ها از فضاي هنري شود.

دبير جشنواره خوشنويسي شمسه درباره تاثيرات هنر بر روح و روان انسان گفت: در حال حاضر امکانات محدودي داريم و بايد بر اساس همين امکانات حرکت کنيم. اگر کار گسترده‌تر شود، مي‌توانيم هنردرماني را هم در محلات رواج دهيم. هنر روح جامعه را متعالي مي‌کند.

سنجش مادي هنر سبب رشد آن مي‌شود

شيرچي با اشاره به لزوم حمايت از هنرمندان اظهار داشت: اگر شرايط مادي اجازه دهد، شهرداري مي‌تواند مجموعه‌هاي نفيسي را که در خانه‌هاي مردم هست خريداري کرده و در يک موزه نگهداري کند. نقاشي‌هاي قهوه‌‌خانه‌اي دوره قاجار يا دوره صفوي موجود در خانه‌هاي مردم، معمولا در شرايط مناسبي نگهداري نمي‌شوند. معتقدم بايد مسائل معنوي را با معيارهاي مادي هم سنجيد. اين سنجش سبب رشد فضاي هنري مي‌شود.

وي افزود: همه دبيران تخصصي جشنواره شمسه، در حوزه تخصصصي‌شان افراد مطرح و شناسنامه‌داري هستند. بايد همه به هم کمک کنيم تا براي آيندگان کارهاي خوبي انجام دهيم. اگر ما امروز در زمينه فرهنگ و هنر مشکلاتي داريم، به اين دليل است که گذشتگان ما در اين زمينه کم‌کاري کرده‌اند.

دبير جشنواره خوشنويسي شمسه درباره مسابقات جشنواره خوشنويسي شمسه توضيح داد: مسابقات خوشنويسي در شاخه‌هاي نستعليق، شکسته نستعليق، نسخ، ثلث و نقاشي‌خط برگزار مي‌شود. خط‌نقاشي کاري خلاقانه است و هنرمند مي‌تواند خلاقيت به خرج دهد و آزادانه کار مدرن انجام دهد. ممکن است کسي در اين رشته با سنگ، آجر يا طلا کتيبه‌اي درست کند؛ اما در بخش کلاسيک خط، هنرمند بايد چارچوب‌ها را رعايت کند.

بايد فضاي فرهنگي محلات را فعال نگاه داريم

شيرچي درباره وظايف شهرداري گفت: شهرداري دو کار مهم انجام مي‌دهد. يکي شهرسازي است که در سطح جامعه انجام مي‌شود. يکي هم کار فرهنگي است که بر عمق جامعه اثر مي‌گذارد. کارهايي که شهرداري در صد سال گذشته در زمينه شهرسازي انجام داده، اکنون تبديل به زيربناي معماري معاصر شده است. معماري شهر بر مسائل فرهنگي تاثير مي‌گذارد و مباني فرهنگي ما در يک معماري تخريبي هيچ معنايي ندارند.

وي ادامه داد: بايد شهروندان را در فضاهاي فرهنگي هنري جمع کنيم. بايد فضاي فرهنگي محلات را فعال نگه داريم. حتي نوع رنگ‌هايي که در خانه‌ها استفاده مي‌شود و طراحي داخلي فضاي خانه هم نوعي هنر است. همين موارد کوچک مي‌تواند بهانه‌اي باشد براي برگزاري کارگاه‌هاي آموزشي و جمع کردن افراد محل در يک مکان فرهنگي.

تعلقات محلي، حاميان مادي و فرهنگي را مي‌پروراند

دبير جشنواره خوشنويسي شمسه همچنين گفت: شهرداري بايد بيشتر و مشخص‌تر به فضاي فرهنگ و هنر توجه داشته باشد. اگر تعلقات محلي افراد را باور داشته باشيم، حتي مي‌توانيم از ميان آن‌ها اسپانسرهاي فرهنگي و مادي جذب کنيم.

وي ادامه داد: اگر شهرداري برگزارکنندگان شمسه را باور کند، شمسه مي‌تواند گره‌گشاي اين مسئله باشد. ما به دنبال حکم کارمندي نيستيم؛ بلکه براي بهبود وضعيت فرهنگي و هنري محلات، نياز به حکم فرهنگي داريم و حتي مي‌توانيم اين طرح را در تمام ايران اجرا کنيم.

بزرگ‌ترين استاد تجربه است

شيرچي اظهار داشت: جوان نوجو و نوخيز که علاقمند به فرهنگ و هنر به‌ويژه خوشنويسي است، بايد تعصب را دور بيندازد. او بايد عوامل و ابزار هنر خوشنويسي را تهيه کند و راهنمايي گرفتن از استادان خوب که در دسترس هستند به او کمک مي‌کند يک رسم‌الخط خوب و مناسب را براي يادگيري انتخاب کند.

وي تاکيد کرد‌: بزرگ‌ترين استاد تجربه است. ديدن آثار قديمي و کارهاي خوب معاصر را به هنرآموزان توصيه مي‌کنم. مجموعه‌اي از آثار هنري ارزشمند در کتابخانه‌ها، کتاب‌فروشي‌ها و موزه‌ها مثل موزه رضا عباسي هست که بايد آن‌ها را ببينند. ديدن کتاب‌هاي خطي قديمي دوره قاجار و صفويه، هنرجويان را براي انجام يک کار معنوي آماده مي‌کند. در نهايت با انجام همه اين کارها اگر فرد خطاط خوبي هم نشد، حداقل خط را مي‌شناسد و عوامل تاثيرگذار بر زيبايي خط را مي‌آموزد.

دبير جشنواره خوشنويسي شمسه افزود: معتقدم اولين کار يک جوينده هنر اين است که ‌يک گام به سمت اصل و ريشه هنر بردارد. بعد از اين گام، عواملي مثل ادوات و ابزارهاي هنر، تمرين و ممارست از روي خط استاد و مشورت با استاداني که خلاقيت و زيبايي خط را خوب مي‌شناسند، مي‌تواند براي جوان نوپايي که مي‌خواهد هنر نياکانمان را بياموزد، راهگشا باشد.

اسرافيل شيرچي، در سال 1341 در بابل متولد شد. وي که از 14 سالگي با خوشنويسي آشنا شده، فارغ‌التحصيل رشته نقاشي از دانشکده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران است و از انجمن خوشنويسان ايران، گواهينامه استادي دارد. شيرچي در حال حاضر مدرس انجمن خوشنويسان ايران است و علاقه‌اش به نقاشي سبب شده به دنبال خلق آثار تلفيقي خط و نقاشي باشد.