-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
دوشنبه ۱۷ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۰۷:۰۷
ساعت : ۰۷:۰۷
به گزارش گروه اجتماعي شهر، کهريزک منطقه‌اي در جنوب تهران است که شهرت چنداني ندارد؛ اما پس از اتفاقات تلخ پرونده بازداشتگاه کهريزک در سال 88، نام اين منطقه به سر زبان‌ها افتاد.
انتقال غير قانوني بازداشتي‌ها به يک بازداشتگاه و مرگ سه تن در کهريزک از جمله حوادثي بود که موجب شد تا رهبر معظم انقلاب نيز دستور مستقيم براي رسيدگي به اين پرونده صادر کنند.
تشکيلات قضايي نيروهاي مسلح با بخش انتظامي برخورد قضايي کرد و روند مربوط به اين بخش در موقع مقتضي رسيدگي شد و احکام صادره نيز به اطلاع عموم رسيد و روزنامه جمهوري اسلامي نيز اطلاعيه مربوط به آن را به چاپ رساند.
در احکام صادره براي متهمان جنايات کهريزک قصاص، زندان، شلاق، جزاي نقدي و ديه به چشم مي‌خورد که به دنبال اين حکم رضايت سه ولي دم اين پرونده مبني بر گذشت از قصاص دو محکوم حادثه نيز اعلام شد؛ هرچند بنا برگفته سخنگوي قوه قضاييه اين رضايت در خصوص محکومين به قصاص بوده است و دادگاه در خصوص افرادي که نسبت به آنها اعلام رضايت شده از جنبه عمومي جرم اقدام به رسيدگي و صدور مجازات خواهد کرد؛ اما اين رضايت ارتباطي با ساير متهمان ندارد و رسيدگي به اتهامات اين افراد دنبال خواهد شد.
تعقيب انتظامي سه قاضي
اما اين تنها دادگاهي نبود که پرونده کهريزک به دنبال خود داشت. آيتالله صادق آملي لاريجاني در شهريور سال 88 پس از تصدي رياست قوه قضاييه هيأتي سه نفره براي پيگيري رخدادهاي پس از انتخابات و کهريزک تشکيل داد.
در همان روزهاي ابتدايي شهريور سردار رجبزاده اعلام کرد که هيچ متهمي بدون حکم قضايي به بازداشتگاه کهريزک منتقل نشده است. به دنبال تحولات جديد در قوه قضاييه، دادستان جديد انتظامي قضات، از پرونده تقاضاي تعقيب انتظامي سه قاضي، درباره حوادث پس از انتخابات و کهريزک در اين دادسرا خبر داد.
ماجراي قاضي مرتضوي و کهريزک
يکي از اين سه قاضي، مرتضوي بود که با توجه به پست‌هايي که پس از آن دريافت کرد بيشتر در رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفت. سال گذشته ماجراي انتصاب سعيد مرتضوي به رياست سازمان تامين اجتماعي موجب استيضاح عبدالرضا شيخ الاسلامي شد.
عبدالرضا شيخ الاسلامي وزير سابق رفاه، کار و تعاون اجتماعي در جلسه روز استيضاح خود اشاره کرد که در حکم ماموريت مرتضوي از قوه قضائيه به قوه مجريه از او به عنوان قاضي معلق ياد شده است. دستگيري مرتضوي روز بعد از جلسه استيضاح، ذهن‌ها را به اين سمت برد که دستگيري او مرتبط با پرونده کهريزک است اما او در ارتباط با نشستي که با فاضل لاريجاني برادر علي لاريجاني داشته، احضار شده بود.
اما غلامحسين محسني اژه‌اي سخنگوي دستگاه قضا در آخرين نشست خبري خود گفته که دادگاه کهريزک و رسيدگي به پرونده قضات معلق فردا هشت اسفند برگزار مي‌شود. سعيد مرتضوي يکي از متهمان اصلي اين پرونده است که در گزارش کميته حقيقت ياب مجلس به نام او اشاره شده است.
حالا برگزاري دادگاه کهريزک و رسيدگي به اتهامات قضات معلق در اين پرونده، انتظاري نزديک به 4 سال را براي خانواده‌هاي متوفيان بازداشتگاه کهريزک به سر مي‌آورد.
در ادامه نگاهي مي‌اندازيم به مهمترين رخدادهاي 4 سال کهريزک
حجت‌الاسلام و المسلمين محسني‌اژه‌اي درباره حوادث تلخ روزهاي انتخابات 88 مي‌گويد: خبرهايي به رهبر انقلاب رسيده بود كه در كهريزك شرايط نامساعد است كه آقا دستور دادند بسته شود. اما اين تمام ماجرا نبود. قبل از آن هم كه آقا متوجه شدند وضع كهريزك مناسب نيست، دستور دادند كه ديگر به آنجا زنداني نبريد. حتي ظاهراً از ايشان پرسيده بودند- با واسطه شنيدم- كه ممكن است فلان بازداشتگاه‌مان جا نداشته باشد، گفتند اگر جا نداريد، آزاد كنيد. افرادي كه شما در خيابان مي‌گيريد حتي به نظر شما متهم يا مجرم هستند، ولي اگر قرار است جايي ببريد كه نامناسب باشد، آزاد كنيد. يا به ايشان گفته بودند كه فلان بازداشتگاه گفته كه جا نداريم، رهبري گفتند كه آنجا نبريد، بروند خانه‌شان. از طرف ديگر اولين شخصي هم كه براي تخلفات قضيه‌ي كهريزك گفتند بايد جدي پيگيري شود، باز شخص خود آقا بودند.
روزشمار کهريزک در سال 1388 :
18 تير
نيروي انتظامي 145 تن از کساني را که مقابل دانشگاه تهران تجمع کرده بودند، دستگير و آنها را با دستور مقام قضايي راهي کهريزک کرد.
22 تير
رهبر معظم انقلاب 22 تيرماه دستور تعطيلي کهريزک را صادر و به دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي دستور پيگيري موضوع را دادند.
23 تير
بازداشتشدگاني که در کهريزک نگهداري مي‌شدند، به اوين منتقل شدند؛ فوت سه تن از اين افراد شامل محسن روح‌الاميني، جوادي‌فر و کامراني در همين روز و فرداي آن رخ داد. رئيس مجلس شوراي اسلامي براي پيگيري وضعيت بازداشتشدگان کميته‌اي متشکل از نمايندگان تشکيل داد.
3 مرداد
رئيس بازداشتگاه کهريزک در نامه‌اي به دادستان تهران شيوع مننژيت و ابتلاي برخي از بازداشتشدگان به اين بيماري را اعلام کرد.
15 مرداد
نيروي انتظامي در اطلاعيهاي اعلام کرد: «کهريزک محل تأديب اراذل و اوباش با شرايط سختگيرانه بود و نبايد دستگيرشدگان 81 تير به آنجا منتقل مي‌شدند.»
17 مرداد
پدر «محمد کامراني» نامه‌اي به آيتالله شاهرودي رئيس وقت قوه قضاييه ارسال و از وي ميخواهد تا در روزهاي پاياني حضورش در اين سمت شکواييه آنان را درباره کهريزک به سرانجام برساند.
25 مرداد
پزشکي قانوني در اطلاعيهاي ادعاي فوت سه تن از بازداشتشدگان بر اثر ابتلا به مننژيت را رد و اعلام کرد که علت مرگ محسن روح‌الاميني ناشي از استرس فيزيکي، شرايط بد نگهداري و ورود ضربات متعدد بوده است.
آغاز شهريور
آيتالله صادق آملي لاريجاني رئيس جديد قوه قضاييه هيأتي سه نفره براي پيگيري رخدادهاي پس از انتخابات و کهريزک تشکيل داد. روزهاي ابتدايي شهريور سردار رجبزاده اعلام کرد که هيچ متهمي بدون حکم قضايي به بازداشتگاه کهريزک منتقل نشده است. به دنبال تحولات جديد در قوه قضاييه، دادستان جديد انتظامي قضات، از پرونده تقاضاي تعقيب انتظامي سه قاضي، درباره حوادث پس از انتخابات و کهريزک در اين دادسرا خبر داد.
اواخر شهريور
اواخر شهريور رئيس سازمان قضايي نيروهاي مسلح اعلام کرد: «چهل نفر در پرونده کهريزک شکايت کردند؛ تحقيقات از هفت نفر از مأموران انتظامي که در اين پرونده نقش داشتند، ادامه دارد.» در آخرين روز تابستان از سوي معاون اول قوه قضاييه اعلام شد که مسئوليت رسيدگي به پرونده کهريزک به دادسراي قضايي نيروهاي مسلح واگذار شده است.
7 مهر
اعلام شد که 401 پرونده قضايي در خصوص کهريزک در دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي تشکيل شده است.
8 مهر
فرمانده ناجا از بازداشت ده نفر از نيروهاي پليس در ارتباط با کهريزک، از سوي سازمان قضايي نيروهاي مسلح خبر داد.
آذر
روزهاي پايان آذر ماه مرتضوي که از دادستاني تهران کنار گذاشته شده بود، رئيس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز شد.
سازمان قضايي نيروهاي مسلح در اطلاعيه اي از صدور کيفرخواست عليه دوازده متهم و فرستادن پرونده به دادگاه خبر داد؛ اين سازمان قتل سه نفر در اين بازداشتگاه را قتل عمد تشخيص داد.
20دي ماه
گزارش کميته ويژه مجلس براي رسيدگي به رخدادهاي پس از انتخابات در صحن علني مجلس خوانده شد که واکنش دادستان سابق تهران را برانگيخت.
پايان سال 88
تا پايان سال 1388، شش جلسه از دادگاه رسيدگي به پرونده متهمان بازداشتگاه كهريزك برگزار شد كه در اين جلسات، كيفرخواست صادره عليه دوازده متهم پرونده قرائت و اتهامات وارده به آنان تفهيم شد و اولياء دم مرحوم روح الاميني، پدر مرحوم كامراني و مرحوم جوادي فر و وكلاي آنان شكايت خود را مطرح و ساير شكات و وكلاي آنان نيز تفصيلاً مطالب خود را بيان كردند و ادامه جلسات به سال آينده موکول شد.
روند صدور حکم براي مجرمان
- در روند رسيدگي به پرونده، با تدبير دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي و پرداخت خسارت و دلجويي از شاکيان در نهايت تعداد 51 نفر از آنان، رضايت خود را اعلام مي‌نمايند.
- تحقيقات به عمل آمده نشان مي‌دهد که بازداشتگاه کهريزک از شرايط نامناسبي به لحاظ زيستي، بهداشتي و تغذيه برخوردار بوده و شکات نيز بدون رسيدگي‌هاي لازم پزشکي در کنار برخي افراد سابقه‌دار و شرور نگهداري مي‌شدند و به دليل ظرفيت محدود بازداشتگاه، تعداد زيادي از دستگيرشدگان در فضايي محدود و وضعيتي سخت ايام بازداشت خود را سپري کرده‌اند. در مجموع بازداشتگاه کهريزک فاقد استانداردهاي لازم براي نگهداري متهمين بوده و برخوردهاي ناهنجار و تنبيهات بدني مامورين نيز اين شرايط بد را تشديد کرده است.
- پس از تحقيقات اوليه، عوامل دخيل در پرونده به عنوان متهم به دادسراي نظامي احضار و از آنان بازجويي به عمل آمده و تا پايان تحقيقات در مجموع 22 نفر از رده‌ها و قسمت‌هاي مختلف نيروي انتظامي و افراد مرتبط به عنوان متهم تحت تعقيب قرار گرفته‌اند.
- دادسراي نظامي تهران در نهايت پس از تحقيقات جامع با توجه به گواهي شهود، مدارک و اسناد موجود، اظهارات شکات و مطلعين، معاينه محل وقوع جرم، استعلامات متعدد از مراجع ذيربط، نظريات پزشکي قانوني در خصوص چگونگي و ميزان جراحات و صدمات وارده به شاکيان و علل فوت متوفيان، مواجهه حضوري و ساير قرائن موجود در مجموع 12 نفر از متهمان را مجرم شناخته و در خصوص آنان کيفر خواست صادر و نسبت به ساير متهمان حسب مورد قرار منع پيگرد و موقوفي تعقيب صادر نموده است.
پس از پايان رسيدگي، دادگاه بر اساس تحقيقات انجام شده، نظريات پزشکي قانوني و ساير مستندات موجود در پرونده، دو نفر از متهمان را به اتهام ايراد ضرب و جرح عمدي منتهي به قتل مرحومان امير جوادي‌فر، محسن روح‌الاميني و محمد کامراني علاوه بر حبس، انفصال موقت از خدمت، جزاي نقدي، شلاق تعزيري و پرداخت ديه، به قصاص نفس و 9 متهم ديگر را حسب اتهامات منتسب به آنان، به تحمل حبس، پرداخت ديه، جزاي نقدي، انفصال موقت از خدمت و شلاق تعزيري محکوم نموده و يکي از متهمان نيز به دليل عدم احراز جرم، از اتهامات وارده تبرئه شده است. حکم صادره غيرقطعي است و پس از طي مراحل قانوني به مرحله اجرا درخواهد آمد.
هم‌چنين 20 مهر 1389 سخنگوي قوه قضاييه نيز در پاسخ به پرسشي در خصوص وضعيت پرونده کهريزک با توجه به اعلام رضايت سه ولي دم اين پرونده مبني بر گذشت از قصاص دو محکوم حادثه، گفت: رضايت اولياي دم به دادگاه نظامي اعلام شده، منتهي اين رضايت در خصوص محکومين به قصاص بوده است. طبعا دادگاه در خصوص افرادي که نسبت به آنها اعلام رضايت شده از جنبه عمومي جرم اقدام به رسيدگي و صدور مجازات خواهد کرد؛ اما اين رضايت ارتباطي با ساير متهمان ندارد و رسيدگي به اتهامات اين افراد دنبال خواهد شد».
با وجود خاتمه دادگاه درباره متهمان فوق، پرونده تخلفات سه قاضي در حادثه کهريزک همچنان باز است و بنا به اعلام قوه قضاييه دادگاه اين سه قاضي قرار است فردا هشتم اسفند 91 برگزار شود.
