به گزارش خبرنگار شهر، در ابتداي اين مراسم که اجراي آن را حسن نوفرستي برعهده داشت، ايرج ميرزاعليخاني، طراح گرافيک و دبير نمايشگاه «پوسترهايي از مکتب لهستان» به ارائه توضيحاتي درباره جرقههاي پرداختن به مکتب لهستان و ديگر مکاتب طراحي پوستر جهان در زمان حيات مرتضي مميز و نحوه شکلگيري اين نمايشگاه پس از سفرش به لهستان در سال گذشته پرداخت.
وي در ادامه با تقدير از امير عبدالحسيني، مدير هنرهاي تجسمي و امور موزههاي سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران، به دليل حمايت از برپايي اين نمايشگاه، اظهار داشت: بايد ارزش کساني را که براي هنر کار ميکنند دانست و سپاسگزارشان بود.
عليخاني با تاکيد بر اهميت جنبه آموزشي پوسترهاي به نمايش درآمده گفت: اين نمايشگاه فرصتي براي دانشجويان و هنرجويان رشته گرافيک است و استادان ميتوانند جلساتي از کلاسهايشان را در اين موزه برگزار کنند تا هنرجويان بتوانند آثار تراز اول اين مکتب را در مقياس يک به يک و از نزديک نظارهگر باشند. اين گرافيست همچنين از برپايي نمايشگاههايي از پوسترهاي مکاتب ديگر چون مکتب سوئيس و آلمان خبر داد و در ادامه، لادن رضايي، گرافيست و دبير اجرايي نمايشگاه «پوسترهايي از مکتب لهستان» متن نامه پروفسور پيوتر کونسکه را براي حاضران خواند.
پوستر بزرگترين چالش خلاقه است
کونسکه در اين نامه، پدر اينترنت را نيز يکي از عاملان برپايي اين نمايشگاه دانسته بود؛ چراکه به مدد اينترنت، چنين نمايشگاهي که پيش از اين بايد دهها نفر براي برپايي آن تلاش ميکردند و زماني طولاني را به آن اختصاص مي دادند، با کمترين سختي برگزار ميشود. وي همچنين در اين نامه به تبعات تجاري شدن فضاي شهرها و آشفتگي تصويري در شهر اشاره کرده و گفته بود: پوستر بزرگترين چالش خلاقه و منتقلکننده بيشترين معنا با کمترين امکانات است.
موزه امام علي(ع)؛ محلي براي تبادل فرهنگ و هنر
در ادامه اين مراسم، سيدقاسم ناظمي معاون هنري سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران اظهار داشت: پوستر رسانهاي است که مديريت شهري به شدت به آن نيازمند است و امروز با وجود گسترش رسانههاي مدرن، مديران شهري هنوز نياز به اين هنر ساده و در عين حال عميق را احساس ميکنند.
وي ادامه داد: موزه امام علي(ع) تلاش ميکند محلي براي تبادل فرهنگ و هنر باشد و در سالهاي اخير نيز قدمهاي موثري را در معرفي هنرمندان کشورهاي ديگر به شهروندان تهراني داشته است. اميدواريم با برپايي اين نمايشگاه براي آغاز سال جديد، سال خوبي را در حوزه تبادلات فرهنگي و هنري با کشورهاي ديگر داشته باشيم و همچنين اميدواريم اين تبادلات دوسويه باشد و هنرمندان ايراني نيز در ديگر کشورهاي جهان از جمله لهستان معرفي شوند.
ايران و لهستان از هم دور ولي به هم نزديکند
يوليوش گويوو، سفير لهستان، ديگر سخنران اين مراسم بود. وي با قدرداني از موزه امام علي(ع) براي برپايي اين نمايشگاه، اظهار داشت: خوشحالم که ميتوانيم بهترين شاخه هنري در لهستان را در اين مکان به ايرانيان عرضه کنيم؛ زيرا ايران کشوري است که در آن به هنر پوستر بسيار بها داده ميشود. وي ادامه داد: به نظر من پوستر يک هنر مختصرگوست که در کوتاهترين پيامة مفهومش را بيان ميکند. هنر ايراني نيز دقيقا پيام خود را بهصورت بسيار مختصر بيان ميکند و اين فرصتي عالي است براي اينکه ايرانيان را با هنر پوستر لهستان آشنا کنيم؛ زيرا با وجود مسافت بسيار طولاني ميان ما، بسيار به هم نزديکيم.
به نسل جوان اميدوارم
در ادامه اين مراسم آيدين آغداشلو نقاش، گرافيست، منتقد و مدرس هنر، با ارائه توضيحاتي درباره دورههاي مختلف مکتب پوستر لهستان، گفت: من از پوسترهاي لهستان بهويژه از آثار دوره 1940 به بعد، که در اوج سانسور و فشار و اعمال نفوذ کارگزاران دولتي خلق شده است، آموختم که محدوديتها نميتواند هنرمند تراز اول را متوقف کند.
اين نقاش در ادامه به حضور ديرپاي هنر گوتيک در هنر لهستان و ديگر کشورهاي حوزه بالکان اشاره کرد و تاثير زيربنايي المانهاي گوتيک در پوستر لهستان را يکي از عوامل درخشش اين هنر دانشت.
آغداشلو همچنين با تاکيد بر توجه به «من» هنرمند، تبديل شدن اين «من» قضاوتکننده و نه خودخواه را به «ما»، در صورتي که «من»هاي تشکيلدهنده آن درست کار کرده باشند و تکنيک نيز به ياري آنها بيايد، در تبديل شدن آن هنر به يک جريان تاثيرگذار، راهگشا دانست.
وي افزود: اما متاسفانه در ايران با وجود ذهنهاي بسيار درخشان و استعدادهاي بينظير، همچنان با تکنابغه و تکهنرمند و مواجهيم و در «ما» شدن هنرمندان ايراني از جمله گرافيستهاي ايراني با مشکل مواجهيم؛ با اين حال من به نسل جوان اميدوارم.
چرا پوستر در ايران مکان نصب ندارد؟
در ادامه اين مراسم، ابراهيم حقيقي گرافيست، به غمي که در نامه پيوتر کونسکه بود اشاره کرد و گفت: با بزرگ شدن شهرها و تصاوير بيلبوردي، پوستر در حال از دست دادن جايگاه و اهميت خود است و کم کم وارد موزهها ميشود.
وي با تاکيد بر اينکه در زمان مرحوم مميز، مکاتب ديگري چون مکتب سوئيس، آلمان و نيويورک نيز مورد توجه هنرمندان ايراني بودهاند، گفت: البته آزادي رفتار هنرمند در مکتب لهستان، به مذاق هنرمند ايراني خوشتر آمده و به اين دليل ما ايرانيان به مکتب لهستان علاقه بيشتري نشان ميدهيم.
حقيقي افزود: امروز پوستر عملکرد سابق را ندارد و در حال عبور از دوراني هستيم که من نام آن را «دوره پوسترهاي در گوشي» گذاشتهام؛ زيرا ديگر نياز نيست پوستر جيغ بزند و خود را به رهگذران نشان دهد. امروز بيلبوردها اين وظيفه را بر عهده دارند و شاهد عملکرد کاملا تجاري آنها هستيم و ميدانيم که دغدغه فرهنگ ندارند. امروز هنرمنداني که از راه طراحي گرافيک ارتزاق ميکنند، گهگاه با شرکت در يک بينال يا جشنواره، دغدغههاي فرهنگيشان را در پوستر ميگنجانن و اينگونه دينشان را به هنر و فرهنگ ادا ميکنند.
اين گرافيست همچنين گفت: متاسفانه پوستر در ايران مکان نصب ندارد و اينکه چرا با اينکه سالهاست انجمن گرافيک اين بحث را مطرح کرده، شهرداري به اين موضوع نميپردازد، جاي سوال دارد. متاسفانه ما در ايران فرهنگ ارتباط از طريق پوستر را از دست دادهايم و من بر خلاف آقاي آغداشلو، براي زندهنگهداشتن پوستر در آينده، کمي نااميدم.
در اين مراسم قباد شيوا، امراله فرهادي، محمدعلي سپانلو، علي خسروي و جمعي از هنرمندان گرافيست نيز حضور داشتند.