فرهنگ وسيله اي براي توسعه جامعه/کتابي در نقد سفرهاي استاني

به گزارش شهر، در سي و دومين نشست «زرين قلم» از کتاب هاي «امنيت فرهنگي» و «دموکراسي محلي» با حضور مرتضي طلايي، سعيد شريفي و بدري شاه طالبي( نويسندگان کتاب امنيت فرهنگي)، محمد بوچاني (گردآورنده دموکراسي محلي)، خوشنويس و ياري حصار ( منتقدين) و امير خوراکيان رييس سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران رونمايي شد.

در ابتداي نشست خوشنويس با اشاره به اينکه کتاب «امنيت فرهنگي» اولين کتابي است که به مقوله فرهنگ از زاويه متفاوتي پرداخته، اظهار داشت: در اين کتاب اشکالات فيزيکي مشاهده مي شود از جمله اينکه در شناسنامه کتاب به جاي جلد بايد نسخه نوشته مي شد، نبايد واژه وزيري براي قطع کتاب آورده مي شد.

وي با اشاره به اينکه «امنيت فرهنگي» به چيستي فرهنگ و امنيت فرهنگ مي پردازد و در پايان هم مقوله مديريت فرهنگي را مطرح مي کند، گفت: اين کتاب به خوبي معني «فرهنگ» را ارائه مي دهد، به کارکردهاي فرهنگ در حوزه هاي مختلف جامعه پرداخته و فرهنگ را سرمايه اجتماعي مي داند.

فرهنگ وسيله اي براي توسعه جامعه

خوشنويس ادامه داد: فرهنگ يک وسيله براي توسعه جوامع است و اگر بخواهيم در حوزه هاي اقتصادي، سياسي و اجتماعي توسعه پيدا شود بايد از حوزه فرهنگ شروع کنيم. البته بايد گفت که فرهنگ نه تنها مسير توسعه است بلکه غايت توسعه است.

«امنيت فرهنگي» دانش افزايي مي کند

ياري حصار ديگر منتقد اين جلسه با بيان اينکه فرهنگ يک موضوع سهل و ممتنع است که در جهان رويکردهاي مختلفي نسبت به آن وجود دارد، افزود: در کتاب «امنيت فرهنگي» به چگونگي برخورد با مقوله فرهنگ اشاره شده است. اين پرسش مطرح است که آيا مي توان به مقوله فرهنگ رويکرد امنيتي داشت؟ در اين خصوص هم گروهي با آن مخالف اند و گروهي هم موافق. همچنين در اين کتاب به نوع برخورد فرهنگ اشاره شده مبني بر اينکه با يک محصول و باور فرهنگي بايد رويکرد سرکوبگرانه داشته باشيم يا نه؛ بايد رفتاري را در پيش بگيريم که از طريق آن مقابله هاي فرهنگي مناسبي داشته باشيم.

وي اظهار داشت: تا کنون به مقوله «امنيت فرهنگي» پرداخته نشده است. بنابراين بايد به نويسندگان آن دست مريزاد گفت که اين مباحث را مطرح کردند تا از اين ميان دانش افزايي در حوزه هاي مختلف داشته باشيم.

مرزهاي ما فقط سرحدات ايران نيست
در ادامه اين نشست مرتضي طلايي به عنوان يکي از نويسندگان کتاب «امنيت فرهنگي» با بيان اينکه در خصوص موضوع تهاجم و تعرض به کشورها صرفا نگاه ها به سمت مرزها و کالبد جغرافيايي سوق داده مي شود، گفت: جنگ و تهاجم مي تواند عليه اقتصاد و فرهنگ يک کشور هم باشد. يک کارشناس غربي مي گويد بايد قلب ها را تصاحب و انديشه ها را تسخير کرد.
طلايي به پدافند غيرعامل فرهنگي اشاره کرد و در رابطه با آن گفت: پدافند غيرعامل فرهنگي شامل پيش بيني هايي براي زماني است که کشور مورد تعرض قرار بگيرد تا طبق برنامه بتوان حداقل خسارت ها را متحمل شد.
وي اظهار داشت: در واقع موضوع اصلي اين کتاب اين است که در زمان تهاجم چه بايد کرد؟ و به طور کلي تنها مسيري که مي تواند با جنگ نرم مقابله کند استفاده از مباني فرهنگي و عقيدتي است.
طلايي با اشاره به اينکه دو سوم از محتواي قرآن به به حوزه اخلاق يعني فرهنگ مي پردازد، گفت: تمام روايات ناظر بر مديريت فرهنگ و اخلاق است. بنابراين با استفاده از اين ظرفيت مي توان بهترين دژ در مقابل تهاجم فرهنگي ايجاد کرد و دراين کتاب راه حل براي اين شرايط اشاره مي شود.
طلايي با تاکيد بر اينکه منظورمان اين نيست که فرهنگ را امنيتي کنيم، افزود: بلکه بايد همانطور که مرزها و سرحدات جغرافياي يک کشور مورد تعرض قرار مي گيرد، مرزهاي اخلاقي و فرهنگ هم مي تواند مورد تهاجم قرار گيرد بنابراين همانطور که در حوزه مرزها اطلاع رساني مي شود که بايد همواره آگاه و هشيار باشند، در حوزه فرهنگ هم بايد راهکارهايي انديشيده شود و از فرهنگ خود دفاع کرد.

«امنيت فرهنگي» به مقوله فرهنگ رويکرد انسجام گونه دارد

سعيد شريفي از نويسندگان «امنيت فرهنگي» با بيان اينکه نگاه مان به فرهنگ در اين کتاب نگاه امنيتي نيست، گفت: در اين کتاب رويکرد مهندسي گونه به فرهنگ داريم و پذيرفتيم که فرهنگ داراي مرز است.

وي گفت: يکي از ابعاد امنيت مقابله با تهاجم و ابعاد ديگر آن معرفي خود است که در اين کتاب به آن پرداخته شده.

شريفي افزود: «امنيت فرهنگي» به مقوله فرهنگ رويکرد انسجام گونه دارد و کارکرد ديگر فرهنگ قدرت انطباق دهي است که مي تواند افراد را با شرايط و محيط خود وفق بدهد. در اين کتاب به اين مساله پرداخته شده که آيا خود فرهنگ مي تواند ماهيت انطباق و انسجام داشته باشد؟ ما در اين کتاب فرهنگ را در حوزه هاي اقتصاد، اجتماع، دين و ... بررسي کرديم، در نهايت به جمع بندي هايي در مقوله هاي هويت، جهاني شدن، دين و ... رسيديم و پيشنهادهايي هم براي مسايل مطروحه ارايه کرديم.

کتابي که سفرهاي استاني را نقد کرد
محمد بوچاني مولف کتاب «دموکراسي محلي» در رابطه با محور گفتگو هاي کتاب گفت: در دوره اي به خاطر جنگ و مسايل سياسي متعدد ديگر موضوع شوراها به خوبي جا نيفتاد و در مقاطع بعدي هم کارآيي مناسبي نداشت که اين نتايج مغاير با مقوله توسعه است.

 
بوچاني با اشاره به اينکه دموکراسي محلي به معناي بسيج اجتماعي است، گفت: در زمان جنگ براي پيشيبرد برنامه ها و کارها از همه محل ها استفاده شد و در حال حاضر هم قوه مجريه بايد در اين حوزه عزم جدي داشته باشد.

 
وي با بيان اينکه کار محلي در کشور فراموش شده است افزود: شوراها حقوقي دارند لذا کارکرد شوراها براي جامعه ما مطابق ديدگاه قانون اساسي براي رشد جامعه مفيد است و به طور کلي بايد کار مردم را به خود مردم واگذار کرد.

 
بوچاني در پايان اظهار داشت: اگر نگاه دقيقي به مساله سرمايه هاي موجود در جامعه داشته باشيم بدون تعارف بايد بگوييم دولت نهم و دهم به سرمايه هاي اجتماعي بي توجه بوده است. وقتي براي کوچکترين افتتاح پروژه حضور هيات دولت نياز باشد درواقع ما ظرفيت هاي موجود در مناطق مختلف را ناديده مي گيريم. مي توان گفت کتاب «دموکراسي محلي» به طور کلي سفرهاي استاني را نقد مي کند به دليل اينکه اين اقدام به فروپاشي سرمايه هاي اجتماعي کشور منجر شد.  

بر اساس اين گزارش، سي و دومين نشست زرين قلم با رونمايي از کتاب هاي «امنيت فرهنگي» و «دموکراسي محلي»، اهداي لوح يادبود و تنديس زرين قلم فرهنگسراي رسانه از سوي رياست سازمان فرهنگي هنري به مولفين کتاب ها و امضاي يادبود کتاب زرين قلم پايان يافت.

در اينباره بخوانيد:

خوراکيان: حوزه مطالعه با چالش هاي جدي روبه رو است

گزارش تصويري سي و دومين نشست زرين قلم