کارگاه زيباشناسي و ادراک معماري در شهر برگزار شد

اين کارگاه که در ادامه برگزاري کارگاه هاي تخصصي بين المللي زيباسازي با محوريت تعاريف و تجربه هاي زيباشناسانه معماري هنر و شهر بود؛ در اين گام مباحث کاربردي زيباشناسي و ادراک محيط و فضاي مرتبط با معماري، شهر و مقايسه آن به منظور بهره گيري از تجارب جهاني را مدنظر قرار داشت. اين کارگاه فرصتي را فراهم کرد تا از دريچه اي نو به گسترش دامنه ادراک و شناخت فضا و زيبايي در حوزه هاي تخصصي مرتبط بپردازد.

در اين نشست مسئله «ادراک فضا» توسط يورگ گروتر، داراب ديبا و جهانشاه پاکزاد به بحث و گفت و گو قرار داده شد. در اين مبحث مسئله معماري به عنوان رشته اي از علوم دقيق که جزئي از هنر نيز به شمار مي رود مورد بررسي قرار گرفت و مطرح شد:« هر چند مي توان جنبه هاي عقلاني معماري را سنجد؛ اما جنبه هاي غير عقلاني و احساسي ساخت و ساز را که بيشتر به حوزه زيباشناسي و ادراک فضا مربوط است، نه قابل اندازه گيري و نه قابليت تعريف پذيري دقيق دارد. زيرا تجربه معماري و ادراک آن به ندرت کميت پذير است. چون عوامل ذهني هميشه فراتر از جنبه هاي عيني و قابل اندازه گيري و محاسبه است؛ ولي مخاطب آن را يعني انسان را به عنوان حامل ذهنيت نمي توان يکسان فرض کرد. امروزه عوامل تاثيرپذير جنبي بر ادراک از قبيل وضع جسماني، پيش آگاهي ها، تجربه و.... مشخص است؛ ولي اين عوامل از شخصي به شخصي ديگر چنان متفاوت است که عملا نمي توان فرايند ادراک را در رابطه با حالات و وضعيت هاي مختلف ادراکي تعميم پذير دانست.»

در ادامه اين ميزگرد مطرح شد:« از شرايط بيروني به عنوان عامل سوم در کنار ساختمان به عنوان عينيت و انسان به مثابه ذهنيت بايد نام برد، داده هاي که نه وابسته به ناظر و نه به منظور هستند، ولي تاثير مهمي بر فرآيند ادراک دارند. ايجاد يک نظريه کامل و جامع راجع به زيباشناختي و ادراک فضا به دلايل فوق الذکر امکان پذير نيست. حتي پيش بيني آنچه که چگونه طراحي و ساخته شود، تا يک معماري خوب عرضه شود نيز ميسر نيست. بنابراين با توجه به پيچيدگي فرايند ادراک معماري، بحث و پژوهش در مورد مباني آن فرصتي براي شناخت اين فرآنيد است و از سوي ديگر با گسترش بحث هاي پيرامون محيط و شهر، بررسي ادراک فضا در مقياس هاي مختلف از خرد تا فضاهاي شهري و جمعي نيز از اهميت ويژه اي برخوردار است.»

لازم به يادآوري است در اين نشست دکتر يورگ گروتر سوئيسي، نويسنده کتاب « زيبايي شناسي معماري» که توسط دکتر پاکزاد به فارسي ترجمه شده و يکي از منابع اصلي معماري است در مورد فضا و انسان توضيحاتي ارائه دادند. اين محقق که تحقيقاتي نيز بر زيباشناسي معماري ايراني داشته است هم اکنون استاد دانشگاه علوم کاربردي برن سوئيس است. همچنين دکتر داراب ديبا که مولف کتاب هاي «طبيعت و هنر»، «معماري مساجد کشورهاي اسلامي»، «نگاهي به مهندسي و معماري ايران» و «خانه هاي سنتي اصفهان» به همراه دکتر پاکزاد مولف کتاب هاي «سير انديشه ها در شهر سازي»، «مباني نظري و فرآيند طراحي شهري»، «تاريخ شهر اروپا تا انقلاب صنعتي» و.... در مورد موضوع «فضا و انسان» و همچنين «تاريخ فضا» به بحث و گفتگو نشستند.