شهرام جباری‌زادگان
كارشناس ارشد ترافيك
نیمه شب یک‌شنبه بزرگراه تهران – قم، شاهد تصادف وحشتناکی بود که نتیجه آن کشته شدن 44 نفر در میان شعله‌های آتش ناشی از شدت این تصادف بود. پلیس راه، ترکیدن لاستیک و نقص فنی در سیستم برق را علت اولیه تصادف مرگبار دو دستگاه اتوبوس اعلام کرد.
دو اتوبوسی که یکی از آنها از قم به تهران حرکت می‌کرده و پس از برخورد به گاردریل وسط بزرگراه و تخریب آن با اتوبوس دیگری در جهت مخالف به صورت شاخ به شاخ برخورد می‌کند و هردو وسیله نقلیه آتش می‌گیرند.
همانطور که در بررسی‌های ابتدایی این تصادف مشخص شده، نقص فنی عامل ایجاد حادثه مذکور بوده است. بسیاری از وسایل نقلیه‌ای که در جاده‌ها و شهرهای کشور در حال تردد می‌باشند، دارای نقص فنی بوده و هنگامی که خودرو دارای نقص فنی، وسیله‌ای جمعی به نام اتوبوس باشد که در هر سفر چهل و چند مسافر را جا به جا می‌کند، اهمیت موضوع بسیار بیشتر می‌شود.
نکته قابل تامل این است که به رغم بروز اینگونه حوادث ناگوار که هر روز و هر هفته در جاده‌ها و شهرهای کشور شاهد آن هستیم و نقص فنی خودرو یکی از مهم‌ترین عوامل بروز این حوادث محسوب می‌شود، همچنان شاهد بی‌توجهی و کم‌توجهی دستگاه‌های تصمیم‌گیر و مجریان قانون به موضوع مهمی به نام «معاینه فنی» هستیم.
موضوعی که در حمل‌ونقل درون شهری در حال فراموش شدن است و در حمل‌ونقل برون‌شهری نیز مدت‌هاست به بوته فراموشی سپرده شده است.
سوال اینجاست که تا کی باید مردم ما که چاره‌ای جز سوار شدن بر اتوبوس‌های به ظاهر خوش آب و رنگ اما عمدتاً غیر استاندارد و فاقد معاینه فنی را ندارند، کف جاده‌ها کشته شده و در آتش ندانم‌کاری برخی مسئولان آنچنان بسوزند که جسم بی‌جان آنها حتی قابل شناسایی نباشد و نیز چه کسی باید پاسخگوی «امیرحسین»، کودک 6 ساله یزدی باشد که چند سال قبل پدر خود را از دست داده بود و در این حادثه مادر خود را - که تنها سرپرست این کودک بود- نیز از دست داد، باشد؟
با توجه به نتایج بررسی‌های حوادث قبلی جاده‌ای در کشور، از همین حالا نتایج بررسی‌های تشکیل کمیته ویژه‌ای که به منظور رسیدگی به این حادثه تلخ تشکیل شده، قابل پیش‌بینی است.
احتمالاً عامل انسانی به همراه نقص وسیله نقلیه همراه با اشکال معبر، از جمله دلایلی است که معمولاً به عنوان علل تامه تصادفات شناخته می‌شود در صورتی که معاینه فنی و سلامت وسیله نقلیه از نظر موتوری، موضوع بسیار مهمی است که علت اصلی بسیاری از تصادفات است اما در بسیاری از این بررسی‌ها مورد غفلت قرار گرفته و در نتایج بررسی کمتر به آن توجه می‌شود.
امید است این فاجعه بزرگ انسانی که نه تنها ده‌ها خانواده داغدار که عزیزان خود را در آن از دست دادند، بلکه مردم سراسر کشور را نیز همچون «امیرحسین» سوگوار کرد، در آستانه سال جدید تحصیلی و نواخته شدن زنگ مدارس، زنگ هشداری باشد تا موضوع معاینه فنی از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط کشور مورد توجه ویژه قرار گیرد.
وضعیت افتضاح ناوگان اتوبسرانی بین شهری سالهاست که منتظر چنین فاجعه ای بوده!!
حال خیلی جالب است که مسئولان مربوطه به جای قبول سهل انگاری در نظارت بر این ناوگان، نقص فنی را عامل این فاجعه نامیده اند!!!!
باز جای شکر بسیار دارد که مسافران را علت این فاجعه ندانسته اند!!!