به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «حق سکوت» در قالب شصت و پنجمين برنامه خانه فیلم فرهنگسرای فردوس با حضور محمدهادی نائیجی(نویسنده و کارگردان)، حسام محمودی (بازیگر)، رضا مرتضوی(آهنگساز)، محمود دهقاني(طراح چهره پردازي) و مجتبي راعي(ميهمان ويژه) به همراه محمدرضا لطفي مجري و منتقد برگزار شد.
محمدرضا لطفی (مجری – منتقد) در ابتدای این نشست با بیان این که فیلم سینمایی حق سكوت از دو منظر اتفاق و شخصيت قابل بررسي است، گفت: از منظر اتفاق و رويداد، قابل لمس و درک بودن اين فيلم از ویژگی های مثبت آن به شمار می رود. موضوع برگشت خوردن چك و بحران مالي فردي از طبقه متوسط چيزي است كه دايره گسترده اي از مردم را شامل مي شود، در ذات خود بسيار جذاب بوده و در اين فيلم نيز پرداخت خوبي به آن شده است.
وی افزود: از منظر شخصيت وقتي كاركتر ما يك طلبه و روحاني مي شود كمي اما و اگر شكل مي گيرد كه مثلا چرا بايد طرف يك فرد روحاني باشد و اصلا ضرورت روحاني بودن اين شخصيت كجاست؟ اگر در همين فيلم با همين رويدادها يك فرد عادي جايگزين شخصيت طلبه مي شد آيا بيشتر از 10 درصد از قصه عوض مي شد؟ براي همين شايد خيلي مشخص نباشد كه نويسنده و كارگردان قصد داشته از شخصيت ما را وارد اتفاق كند و يا مي خواسته از دل اتفاق و رويداد ما را با كاراكتر روبرو کند.
همان قدر كه حق حرف زدن داريم حق سكوت هم داريم
در ادامه این نشست هادی نائیجی کارگردان فیلم حق سکوت اظهار داشت: نام فيلم من حق السكوت نيست و حق سكوت است. ما همان قدر كه حق حرف زدن داريم حق سكوت هم داريم و اين نام از همين موضوع نشات گرفته است. اين نكته را دوست داشتم بگويم چون همه جا نام فيلم را به اشتباه حق السكوت به معناي باج گرفتن مطرح مي كنند.اما پيرامون بحث مطرح شده بايد بگويم اگر با اين زاويه به فيلم ديده شود حق شماست، اما من در اين فيلم قصد داشتم چالش يك روحاني را به تصوير بكشم كه در شرايطي بحراني كه دچار مشكل مالي شده مجبور مي شود از منبر كه يك حركت مذهبي و دلي است به چشم يك گريزگاه براي كسب درآمد نگاه نكند و براي همين من نه از اتفاق به شخصيت رسيدم و نه از شخصيت به اتفاق رسيدم.
وی ادامه داد: من براي اين فيلم نه از جايي سفارش گرفتم و نه قصد باج دادن داشتم. حتي در ابتدا با سرمايه گذار بخش خصوصي وارد مذاكره شدم كه همه به من گفتند قصه بسيار زيبايي است اما مگر اين قصه اجازه پخش خواهد گرفت؟ و آنقدر گفتند كه ما به سمت سرمايه گذار دولتي رفتيم و حتي در اين جا هم باز دچار سانسور شديم و سكانس پاياني فيلم، صحنه پاياني ما نيست. من اين كار را دلي و بر اساس دغدغه هاي خودم ساختم.
وي همچنين در مورد انتخاب بازيگران فيلم عنوان كرد: هدف ما به اتفاق آقاي رضا ميركريمي تهيه كننده فيلم اين بود كه براي شخصيت اصلي فيلم يك بازيگر قوي و قدرتمند پيدا كنيم.حال چه از ميان بازيگران مطرح و شناخته شده و چه در ميان بازيگران كمتر ديده شده؛ براي ما مهم اين بود كه بازيگر اين نقش بتواند چيزي به فيلمنامه اضافه كند و وقتي كه به حسام محمودي رسيديم همه متفق القول به اين نظر دست پيدا كرديم كه اين فرد همان ميرهاشم فيلم است.براي همين او را انتخاب كرديم.
در بخشی دیگر از این نشست حسام محمودي بازيگر نقش اصلي درباره حضورش در اين فيلم گفت: حق سكوت چهارمين تجربه سينمايي من در عرصه بازيگري به حساب مي آيد و پيش از اين در فيلم خسته نباشيد نقشي كاملا متفاوت را ايفا كرده بودم و بايد اعتراف كنم كه اين فيلمنامه و نقش براي هربازيگري وسوسه برانگيز بود و از آنجايي كه تاكنون بازيگراني نقش روحاني را بازي كرده بودند سعي كردم تا به هر شكل ممكن متفاوت باشم. براي اين كار و رسيدن به اين شخصيت خيلي تلاش كردم و خيلي استرس داشتم، شايد خيلي ها به من بگويند كه شخصيت روحاني اين فيلم چه از لحاظ ظاهري و چه از لحاظ بازي شبيه بهروز شعيبي طلا و مس است، اما من خود فكر مي كنم تفاوت هاي زيادي بين ميرهاشم فيلم حق سكوت با بهروز شعيبي طلا و مس وجود دارد و با تمام استرس و فشاري كه براي ايفاي اين نقش تحمل كردم از نتيجه كار راضي هستم و خوشبختانه الان اگر كاستي هم وجود داشته باشد اين باور را دارم كه در آن زمان و مقطع چيزي بيشتر از اين نمي توانستم براي اين نقش بگذارم.
در ادامه اين نشست محمود دهقاني طراح چهره پردازي فيلم توضيح داد: شيوه كار من اساسا به شكلي است كه دوست ندارم خيلي دركار ديده شوم و تمايل زيادي به دست زدن در چهره بازيگر ندارم، در كنار اين موضوع در اين فيلم هم به هرحال مختصات چهره يك روحاني كاملا مشخص است و شما چيز خاصي نه مي تواني كم و نه زياد كني. در اين بين دو حالت بوجود مي آيد و آن اين كه يا شما انگيزه كاري را از دست بدهي و بگويي چون مختصات چهره روحاني معلوم است پس خيلي ساده بدون خلاقيت سركار برو و كارت را انجام بده و يا اين كه اتفاقا بگويي حالا با تمام اين محدوديت ها چه كاري مي تواني انجام بدهي كه خلاقيت ات بروز كند. من در اين بين و در اين پروژه راه دوم را انتخاب كردم و با خود گفتم هم سليقه ام را يعني ديده نشدن حفظ مي كنم و هم در همين شرايط سعي مي كنم به ذهن و قوه خلاقيتم فشار بياورم كه نتيجه اش همين چيزي است كه شما مي بينيد.
وی افزود: ما براي اين كار به اتفاق كارگردان تست هاي مختلفي زديم از كم كردن حجم ريش تا پوش دادن ريش. از بي رمق بودن رنگ رخساره تا خيلي چيزهاي ديگر به مانند گذاشتن دماغ براي يكي از طلبه ها در فيلم كه به سليقه خودم طوري كار شد كه به چشم نيايد و ديده نشود، اما ما در اين طرف كار خود را كرديم و همه چيز را حساب شده پيش برديم.
همچنين رضا مرتضوي آهنگساز فيلم نيز در اين جلسه گفت: پر واضح است كه در سير مراحل پست پرداكشن آخرين نفر آهنگساز است كه متريال به دستش مي رسد و ما با توجه به زمان كمي كه داشتيم و دوستان در آبان ماه كار را كليد زدند من خيلي بعيد مي دانستم كه فيلم به جشنواره برسد و تقريبا در ذهن خودم به اين نتيجه رسيده بودم كه چون كار نخواهد رسيد با خيال راحت روي موسيقي آن كار مي كنم،اما خب فيلم رسيد و من چنان در فشار تايمي قرار گرفتم كه از زماني كه فيلم به دست من رسيد دقيقا 72 ساعت بعد موسيقي را ساختم و تحويل دادم و خيلي مواقع من روي صحنه ها راف كات با آقاي ناييجي بحث مي كردم كه فلان جا موسيقي مي خواهد يا نه.البته الان اصلا از نتيجه كار ناراضي نيستم و اگر شش ماه هم زمان داشتم باز هم همين را مي ساختم.من در كار موسيقي معتقدم كه اگر صحنه دارد كار خود را مي كند نيازي نيست تا موسيقي را به زور به آن سنجاق كنيم و موسيقي فيلم هم عنصري است در خدمت فيلم و نبايد تبديل به بخشي مستقل در فيلم شود و در كليت اثر جلو بزند و يا عقب بماند. اما چيزي كه در اين بين مهم مي شود پيدا كردن كاركتر سازها با شخصيت هاي يك فيلم است كه اگر اين گام درست برداشته شود ديگر چيز زياد سختي باقي نمي ماند.
حق سکوت تصویر ضد کلیشه‌ای دارد
در پايان اين نشست نيز مجتبي راعي كارگردان مطرح سينماي ايران كه به عنوان ميهمان ويژه در اين جلسه حضور داشت پيرامون فيلم حق سكوت گفت: اين فيلم به عنوان يك فيلم اول اثر قابل قبولي است. فيلمي است كه يك تصوير ضد كليشه اي دارد و مخاطب با چيزي كه هميشه از روحانيت و طلبه تصور داشته فرق مي كند. اما اينكه بگوييم چقدر مخاطب مي تواند اين تصوير ضد كليشه اي را بپذيرد و باور كند، چيزي نيست كه بتوان با قاطعيت پاسخ داد و بايد ديد در اكران اين اتفاق مي افتد يا خير. متاسفانه سيستم اكران در كشور ما قوانين خاص خود را دارد و اين نشات گرفته از محدوديت سالن است، اينكه بگوييم حق سكوت فيلم پر فروشي مي شود خير چنين نيست و به زعم من اينكه ناييجي توانسته با يك اثر آبرومند وارد عرصه و حيطه كارگرداني شود بسيار خوب و قابل تقدير است. اما براي اين كه بخواهد در سينما بماند و كارهاي بعدي هم بسازد با اين شيب به مشكل خواهد خورد.
در پایان این مراسم با اهدای لوح تقدیر و هدایا از عوامل فیلم تقدیر شد.
سلسله نشست های نقد و بررسی فیلم «سکانس» هر دو هفته یکبار (دوشنبه ها) ساعت 18 در فرهنگسرای فردوس واقع در فلکه دوم صادقیه، بلوار فردوس، بعد از چهارراه مخابرات برگزار می شود.
