به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، محسن حسام‌مظاهری عصر روز گذشته در نشست نقد و بررسی کتاب «بنی‌هندل» درباره نحوه نگارش داستان‌های کتاب گفت: از سال 87 در قالبی یک پژوهش گفت‌وگوهای مسافران تاکسی‌ها را بدون اینکه متوجه شوند، ضبط می‌کنم و آنچه مخاطبان در «بنی‌هندل» و کتاب قبلی‌ام «مامور سیگاری خدا» می‌خوانند، داستان و زاییده خیال من نیست، بلکه متن گفت‌وگوهایی است که من ویرایش و تنظیم کرده‌ام.
یک کتاب پژوهشی
وی ادامه داد: ممکن است برخی مخاطبان این کتاب را به عنوان مجموعه داستان خوانده باشند، در حالی که اثری پژوهشی است و اگر هم گفت‌وگوها جذاب شده به دلیل جذابیت گفت‌وگوهای روزمره مردم است. اگر شخصی داستان‌نویس و پژوهشگر باشد می‌تواند از این گفت‌وگوها الهام بگیرد.
در ادامه نشست، حسام‌مظاهری مقدمه کتاب «مامور سیگاری خدا» را برای حاضران خواند و سپس با تاکید بر اینکه تاکسی یک محیط شفاف و صریح است، گفت: متناسب با شرایط اجتماعی و سیاسی کشور، میزان گفت‌وگوها در تاکسی هم کم و زیاد می‌شود. در تاکسی می‌توان نبض جامعه را گرفت و وقتی در مدت زمان مشخصی سوار تاکسی می‌شوم و می‌بینم مردم کمتر با هم حرف می‌زنند، زنگ خطر را احساس می‌کنم.
این نویسنده افزود: کتاب «بنی‌هندل» دچار ملاحظات ممیزی و با حذف منتشر شد. پیش از انتشار این اثر، داستان‌هایی با موضوع‌های سیاسی از گفت‌وگوهای مردم در تاکسی آورده بودم. شاید «بنی‌هندل» باعث شود به راحتی از کنار حرف‌های همشهری‌هایمان نگذریم و همچنین اگر کسی پژوهشگر باشد، می‌تواند به عنوان پروژه مردم‌نگاری از روابط انسان‌ها در تاکسی استفاده کند.
وی با بیان اینکه کوشیده در نگارش «بنی‌هندل» برداشت‌های ذهنی‌اش را کنار بگذارد و موضوع‌های متنوع را دستمایه کار خود قرار دهد، گفت: اگر 100 سال دیگر کسی بخواهد برگردد و ببیند در تهران گذشته مردم چگونه حرف می‌زدند، می‌تواند به اینگونه آثار رجوع کند. در حال حاضر متاسفانه آثاری که بیانگر روابط و زندگی انسان‌ها در دوره‌های گذشته باشد نداریم و اغلب آثار مربوط به دربار و زندگی حاکمان است.
برانگیختن حس مخاطبان
ابوالفضل درخشنده نویسنده و منتقد ادبی حاضر در نشست نقد و بررسی «بنی‌هندل» هم با بیان اینکه انسان‌ها بر اساس حس اولیه‌شان به نشانه‌های بیرونی واکنش نشان می‌دهند، گفت: خیلی از موضوع‌هایی که در زندگی عادی و در مواجهه با دیگر شهروندان به ما مربوط نمی‌شود، توسط نویسنده به مخاطب ربط پیدا می‌کند. باید مخاطب خود را بشناسیم و بر اساس شناخت از مخاطب چیزهایی را بنویسیم که حس مخاطب را برانگیزد.
مظاهری در پاسخ به درخشنده گفت: به دلیل اینکه انگیزه من پژوهشی بوده، دنبال برانگیختن احساس مخاطب نبودم بلکه بیشتر تلاش کردم وقایع را ثبت کنم. درخشنده در ادامه با اشاره به استقبال نکردن مخاطبان از برخی خاطره‌های رزمندگان دفاع مقدس تصریح کرد: وظیفه پژوهشگر جمع‌آوری خاطرات است اما نویسندگان این خاطره‌ها را تبدیل به آثار ادبی و جذاب می‌کنند.
در ادامه نشست، مظاهری در پاسخ به یکی از مخاطبان درباره معنی «بنی‌هندل» گفت: این اصطلاحی است که بسیاری از راننده‌های خودروهای سنگین به یکدیگر می‌گویند.
یکی از بانوان حاضر در سالن هم که خود را معلم بازنشسته معرفی کرد، گفت: «بنی‌هندل» به من آموخت که تنها من مشکل ندارم و حتی انسان‌هایی که تصور می‌کنم خوشبخت هستند هم برای خود غم‌هایی دارند.
این بانوی فرهنگی افزود: کتاب چند شهر را مد نظر قرار داده و به تهران اکتفا نکرده و گویش‌ها را همانطور که بوده‌اند در داستان آورده است. البته انتقادی هم به آقای مظاهری دارم؛ اینکه به نظر می‌آید نویسنده موضوع‌های سیاسی را سانسور کرده و در کتاب نیاورده است. در کشورهای اروپایی نمی‌توان در تاکسی و مترو به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کرد و از این لحاظ باید قدر ایران را بدانیم.
در نخستین نشست نونشر نیمه شهریورماه با موضوع نقد و بررسی کتاب «سبک زندگی؛ نگاهی به زندگی دینی مسلمانان ایرانی» نوشته حجت‌الاسلام محمدرضا زائری در فرهنگسرای سرو برگزار شده بود.
