به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، حجت الاسلام و المسلمین سعید فخرزاده، مدیر تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری در مراسم بررسی تخصصی جلد چهاردهم کتاب روز شمار انقلاب اسلامی، حوادث و وقایع مبارزاتی ۴۰-۵۰ ساله را منتج به پیروزی انقلاب اسلامی دانست و توضیح داد: این حوادث و وقایع، انگیزه و هدف مردم ایران بوده است که شاید منتج از صد‌ها سال مبارزه و تجربه مردم ایران که سینه به سینه نقل شده است و در نهایت نتیجه‌اش انقلاب اسلامی است. او شناخت انقلاب اسلامی، ترویج و پایداری از اندیشه‌های آن را از وظیفه‌های اصلی محققین، مورخین و پژوهشگران معاصر کشورمان دانست و توضیح داد: خوشبختانه این اتفاق افتاده است و هرچند که هشت سال دفاع مقدس باعث شد که بدلیل شرایط پیش آمده همه توجهات به سمت حوادث دفاع مقدس باشد، اما جریان تاریخ نگاری انقلاب عملا بعد از پیروزی انقلاب و از اوایل دهه ۷۰ شروع شد و هم اکنون شاهد و ناظر بخشی از کارهای منتشر شده هستیم.
مدیر تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری با تاکید بر اینکه در تاریخ معاصر ایران حادثه‌ای به اهمیت وقوع انقلاب اسلامی وجود ندارد، گفت: پدیده انقلاب اسلامی را نمی‌توان جابجایی قدرت میان حاکمان دانست، حادثه‌ای که سلسله‌ای سقوط کند و جای خود را به قدرتی دیگر بدهد، بلکه تاثیر شگرف این انقلاب بر مناسبات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مردم ایران، در تاریخ ایران بی‌نظیر بوده است.
او در بخشی از سخنان خود به بیان حوادثی از سال‌های پیروزی انقلاب و آمدن حضرت امام خمینی(ره) به کشورمان اشاره کرد و گفت: زمانی که امام قصد سفر به ایران را داشتند از سوی رژیم پهلوی و گروه‌هایی تهدیدهایی انجام می‌شد که هواپیما را در هوا می‌زنیم! و این نگرانی‌ها در اطرافیان امام وجود داشت که نکند هواپیما را منفجر کنند.
حجت الاسلام فخرزاده ادامه داد: در عین حال دولت فرانسه اعلام می‌کند که ما حاضر نیستیم هواپیما در اختیارتان قرار دهیم، زیرا شرکت‌های بیمه حاضر به بیمه این هواپیما نیستند و رقم بیمه را بالا‌تر از مقدار بیمه معمولی و با ضریب خطر می‌خواهند، از طرفی حکومت پهلوی نیز مانع برای سفر امام به ایران ایجاد می‌کرد و به همین دلیل هواپیمای ایرانی در اختیار حضرت امام قرار نمی‌دادند، اما امام هم اصرار به آمدن داشتند، تا روزی که نمایندگی یک شرکت هواپیمایی خاصی با یاران امام مذاکره می‌کند و اعلام می‌کند که تعدادی از خلبان‌ها و کادر پروازی به صورت داوطلبانه حاضر به انجام این پرواز مهم شده‌اند و در نهایت این پرواز انجام می‌شود و منجر به پیروزی انقلاب اسلامی می‌شود.
مدیر تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری در بخشی از صحبت‌های خود در رابطه با شیوه تدوین حوادث گذشته گفت: برای تدوین حوادث گذشته روش‌ها و قالب‌های گوناگونی وجود داشته است، در گذشته خیلی دور اطلاعات به صورت سینه به سینه و روایی نقل می‌شد که هم اکنون خیلی از کتاب‌های تاریخی این حالت را دارد که روایت‌های گوناگون را از افراد مختلف جمع آوری می‌کردند و براساس آن تاریخ را می‌نوشتند و یکی از تاریخ‌های مشهوری که ما داریم همین روایت‌هایی است که در رابطه با حادثه عاشورا به صورت روایی نقل شده است.
فخرزاده گفت: پرداختن به موضوع به این صورت بود که یک دوره بزرگ را به عنوان یک دوره تاریخی در نظر می‌گرفتند و در رابطه با آن تدوین صورت می‌گرفت.
او با بیان اینکه هرچه به دوره عصر حاضر نزدیک می‌شویم، شیوه تاریخ نگاری نیز تغییر می‌کند، ادامه داد: توجه به موارد تاریخی براساس اهمیت منابع تاریخ است، لذا جزئیات مورد پذیرش قرار می‌گیرد و ریز‌تر می‌شود و به همین دلیل برخی تاریخ نگاران روایت‌های گوناگون را کنار هم می‌چینند که این مجموعه روایت‌ها می‌شود و برخی مقداری کار می‌کنند و منابع و بحث‌ها را جمع آوری می‌کنند و متنی را آماده می‌کنند که حادثه و واقعه را شرح می‌دهد و در واقع مجموعه‌ای از اسناد و مدارکی است که این اسناد و مدارک را کنار هم قرار می‌دهند که چینش موزاییکی می‌شود و در واقع محقق و پژوهشگر اضافات و روایت‌ها و برداشت‌هایی از خودش را در این متن تاریخی اضافه می‌کند.
او درباره تاریخ تحلیلی گفت: در نگارش تاریخ تحلیلی، محقق و پژوهشگر علاوه بر نقل روایت، تحلیلی هم بر حوادث اضافه می‌کند.
مدیر تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی درباره تاریخ نگاری به شیوه روزشمار نویسی گفت: یک شیوه از تاریخ نگاری هم روزشمار نویسی است، در روزشمار نویسی وارد جزئیات و روز شده‌ایم و به قدری حوادث و وقایع مهم است که یک مقطع و حادثه خاص را که اتفاقی افتاده است را در نظر می‌گیرند و حوادث و وقایع مهم آن روز را که مورخ تشخیص می‌دهد، اطلاعات رصد می‌شود و آن‌هایی که به درد محقق می‌خورد و محقق احساس می‌کند که این اطلاعات به درد می‌خورد و در روند موثر بوده است، احصا می‌کنند و بر اساس روز تنظیم می‌کنند و روزشمار شکل می‌گیرد.
او درباره روز شمار گفت: خوبی روزشمار این است که ما با جزئیات سروکار داریم و این جزئیات به محققین و پژوهشگران کمک می‌کند که بتوانند از طریق این جزئیات برداشت‌ها و استفاده‌های لازم خودشان را داشته باشند.
او توضیح داد: وقتی یک حادثه را مورد بررسی قرار می‌دهیم، منهای اتفاقاتی که پیرامون آن اتفاق افتاده است، شاید به درستی نتوانید در رابطه با آن واقعه تصمیم بگیرد و قضاوت کنید، اما وقتی حوادث پیرامونی را که ترکیبی از اتفاقاتی که پیوند خورده است با این اتفاق خاص ما می‌بیند، شاید فهم آن حادثه و عظمت آن حادثه برای ما بیشتر درک شود.
میرزا باقر علیان‌نژاد، تدوین گر مجلد چهاردهم روز شمار انقلاب اسلامی نیز در مراسم بررسی تخصصی جلد چهاردهم کتاب روز شمار انقلاب اسلامی که در فرهنگسرای مهر برگزار شد، گفت: تحولات گسترده سیاسی ایران در بهمن ماه ۱۳۵۷ به حدی بود که مجلد چهاردهم روزشمار انقلاب اسلامی به چهار روز از بهمن ماه (پنجم تا هشتم) اختصاص یافت.
او توضیح داد: در این مجلد به تحولاتی نظیر انعکاس گسترده سخنان، پیام‌ها و دیدگاه‌های امام خمینی و حوادث انقلاب در رسانه‌های داخلی و خارجی، گسترش فعالیت‌های کمیته استقبال از امام در تهران، بسته شدن فرودگاه‌های ایران برای ممانعت از بازگشت امام خمینی به ایران توسط شاپور بختیار به بهانه مشکلات فنی و شرایط جوی نامساعد، تلاش شورای انقلاب اسلامی برای گرفتن استعفای بختیار، ارسال نامه از سوی شاپور بختیار برای امام خمینی و صدور بیانیه و تلاش او برای دیدار با اشیان در نوفل لوشاتو، پیام امام خمینی مبنی برعدم پذیرش بختیار قبل از استعفا از نخست وزیری، شدت گرفتن فعالیت روحانیون و سیاسیون، ادامه تظاهرات مردمی علیه حکومت پهلوی و کشتار مردم در شهرهای تهران، تبریز، سنندج توسط نظامیان، برپایی تظاهرات میلیون در سراسر کشور در روز هفتم بهمن (۲۸ صفر، سالروز رحلت پیامبر (ص))، پیوستن گروهی از نظامیان به مردم و خانواده‌هایشان در تهران و برخی از شهر‌ها، تحصن روحانیون در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها، تسخیر برخی مراکز دیپلماتیک رژیم پهلوی در خارج کشور توسط دانشجویان مبارز، اقدامات آمریکا در مقابله با انقلاب پرداخته شده است. او تحولات گسترده این دوره کوتاه زمانی را حول دو محور «جبهه مبارزه» و «جبهه حکومت» دانست.
تدوینگر مجلد چهارم روزشمار انقلاب اسلامی به رهبری انقلاب اسلامی در حبهه مبارزه تاکید کرد و توضیح داد: امام خمینی در دوره زمانی پنجم تا هشتم بهمن ۱۳۵۷، یک سخنرانی و دو مصاحبه کردند و سه پیام فرستادند، ایشان در این فعالیت‌ها به موضوعات مختلفی پرداختند که در سه جهت رهبری، مقابله با ترفندهای شاپور بختیار و هشدار به آمریکا و غرب متمرکز بود.
میرزا باقر علیان‌نژاد با تاکید بر اینکه با توجه به نزدیک شدن زمان ورود امام خمینی به کشور، مردم بر مخالفت خود با حکومت افزودند، گفت: در حالی که تظاهرات طرفداران قانون اساسی در پنجم بهمن ۱۳۵۷ در تهران تنها چند زخمی داشت، در ششم بهمن تظاهرات طرفداران امام خمینی در تهران به شدت توسط نظامیان سرکوب شد و ده‌ها نفر شهید و مجروح به جای گذاشت و در هفتم بهمن ۱۳۵۷ در تهران و سایر شهرهای کشور، تظاهرات گسترده برپا شد. در این تظاهرات گسترده که در سالروز رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام حسن (ع) ترتیب یافت، مردم خواستار بازگشت امام خمینی به ایران شدند.
او همچنین تاکید کرد: در هفتم بهمن ۱۳۵۷، تبریز نیز شاهد تظاهرات نیم میلیون نفری مردم بود. تدوینگر مجلد چهاردهم روز شمار انقلاب اسلامی درباره تحصن روحانیان در مسجد دانشگاه تهران گفت: برخی از روحانیان که از سراسر کشور برای استقبال از امام خمینی به تهران آمده بودند، در شب هشتم بهمن، در اعتراض به ممانعت شاپور بختیار از ورود امام خمینی به ایران و بسته شدن فرودگاه‌ها، تصمیم به تحصن در مسجد دانشگاه تهران گرفتند که در این تحصن علاوه بر حضور صد‌ها رواحانی مبارز تهران، نمایندگان روحانیون مبارز شهرستان‌ها و عده‌ای از مدرسین حوزه علمیه قم نیز شرکت کردند.
علیان‌نژاد تاکید کرد براساس مستندات موجود تحصن روحانیون در همان روز اول با استقبال برخی مراکز دانشگاهی و اجتماعی ایران از جمله سازمان ملی دانشگاهیان ایران، شورای مرکزی هماهنگی سازمان‌های دولتی و ملی و جامعه اسلامی دانشگاهیان ایران روبه رو شد.
او توضیح داد: با تداوم تحصن روحانیون در مسجد دانشگاه تهران، محدوده دانشگاه و خیابان‌های اطراف محور و مرکز تظاهرات و تجمعات اعتراض آمیز مردم علیه عوامل رژیم شاه شد و مردم گروه گروه در دسته‌های بزرگ تظاهرکننده به دانشگاه تهران وارد شده از اقدامات روحانیون پشتیبانی می‌کردند و حتی در شهرستان‌ها نیز تظاهرات گسترده‌ای در حمایت از تحصن روحانیون شکل گرفت. شکل گیری کمیته استقبال از امام خمینی با توجه به نزدیک شدن زمان ورود امام خمینی به تهران و همچنین شورای انقلاب اسلامی، پیوستن نظامیان به انقلاب اسلامی و گسترش انقلاب در خارج از کشور از جمله اقداماتی بود که در این برهه زمانی (۵-۸) بهمن ماه ۱۳۵۷ به انجام رسید.
در این نشست تخصصی میرزا باقر علیان‌نژاد عملکرد جبهه حکومتی در این برهه زمانی را در شاخه‌هایی از جمله باقی ماندن شاه در مغرب، درخواست شاپور بختیار مبنی بر تعویق سفر امام خمینی به ایران، عملکرد نظامیان، طرفداران قانون اساسی و کشورهای غربی و اسرائیل دانست.
او توضیح داد: آمریکایی‌ها غیر مستقیم در حمایت از بختیار دست به اقداماتی زدند که یکی از اقدامات آن‌ها توزیع اعلامیه‌های حمایت از بختیار بود.
وی همچنین به پیش بینی اسرائیل به سقوط رژیم شاه اشاره کرد و گفت: اسرائیل که سقوط رژیم شاه را پیش بینی کرده بود، در این روز‌ها سعی داشت با ناامن جلوه دادن ایران برای یهودیان، آنان را به خروج از ایران و رفتن به اسرائیل ترغیب کند. آنان در تلاش بودند دفر مرکزی مهاجرت برای انتقال یهودیان از ایران تاسیس کنند.
شایان ذکر است در این مراسم خواهر شهید فیروز بیرامی، از شهدای سال‌های انقلاب اسلامی حضور داشت که پس از بیان خاطره‌ای از این شهید گرانقدر انقلاب اسلامی، از سوی مدیریت فرهنگی هنری منطقه ۱۹ تقدیر شد.
درباره کتاب روز شمار انقلاب اسلامی، قابل ذکر است، این اثر به همت دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است. تحولات گسترده سیاسی ایران در بهمن‌ماه ۱۳۵۷ به حدی بود که مجلد چهاردهم روز شمار انقلاب اسلامی به چهار روز از بهمن‌ماه (پنجم تا هشتم) اختصاص یافته است.
در این جلد به تحولاتی نظیر انعکاس گسترده سخنان، پیام‌ها و دیدگاه‌های امام خمینی (ره) و حوادث انقلاب در رسانه‌های داخلی و خارجی، گسترش فعالیت‌های کمیته استقبال از امام در تهران، بسته‌شدن فرودگاه‌های ایران برای ممانعت از بازگشت حضرت امام خمینی به ایران توسط شاپور بختیار به بهانه مشکلات فنی و شرایط جوی نامساعد، کشتار مردم در شهرهای تهران، تبریز و سنندج توسط نظامیان، اقدامات آمریکا در مقابله با انقلاب و برخی موارد دیگرپرداخته شده است.
از ویژگی‌های بارز این کتاب تصاویر رجال دولتی، مبارزان سیاسی، تظاهرات مردمی، و بریده جراید است.
گفتنی است، جلد چهاردهم «روزشمار انقلاب اسلامی» در ۳۹۱ صفحه و قطع وزیری از سوی سوره مهر به بازار کتاب عرضه شده است.
