به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی شهرداری تهران، نشست رونمایی از كتاب «سرگذشت پزشكی در ایران» از نشر افق، عصر روز دوشنبه 2 شهریور، با حضور دكتر احسان رضایی، یاسر مالی، حمیدرضا نمازی و حجت الاسلام محمدرضا زائری در فرهنگسرای ملل برگزار شد.
صندلی‌های دارالفنون به کجا منتقل شد؟
دكتر حمیدرضا نمازی نخستین سخنران این نشست بود كه با یادی از استاد عبدالحسین حائری و نخستین سالگرد دکتر شمس شریعت تربقان گفت: ایشان همیشه تأكید داشت كه باید تاریخچه دانشكده پزشكی دانشگاه تهران را 150 سال بدانیم و نه 80 سال. زیرا صندلی‌های دارالفنون را به این دانشكده منتقل كرده‌اند.
وی ضمن اشاره به پیوند تاریخ و اخلاق افزود: تاریخ و اخلاق و هویت با هم گره خورده‌اند. مردم یک شهر زمانی می‌توانند اخلاقی زندگی كنند كه آن شهر را دوست داشته باشند و برای دوست داشتن یک شهر باید هویت آن را به ساكنانش نشان داد و برای نشان دادن هویت باید تاریخ آن شهر را بیان كرد.
این پژوهشگر حوزه فلسفه و اخلاق پزشكی گفت: مغلق‌گویی و پیچیده‌گویی حوزه سلامت را در بر گرفته است. یكی از راه‌های اعتلای حرفه پزشكی سادگی است. «سرگذشت پزشكی در ایران» ممكن است از حیث محتوا دربرگیرنده همه آنچه در تاریخ ایران بوده، نباشد اما ویژگی منحصر به فرد این كتاب، ساده‌نویسی آن است.
وی با اشاره به این كه پزشكی شغل نیست بلكه حرفه‌ای مبتنی بر نوع‌دوستی است، گفت: هنگامی كه میشل فوكو «پیدایش كلینیک» را نوشت، محتوای كتاب را بر مبنای نظریات خود منسجم كرد. «سرگذشت پزشكی در ایران» كتابی مسأله‌محور نیست، بلكه موضوع‌محور است و می‌تواند سنگ‌بنایی باشد برای كتاب‌های مسأله‌محور.
وی سخنان خود را با بیان این نكته كه ضروری بود كتاب «سرگذشت پزشكی در ایران» نمایه داشته باشد، و به پزشكی معاصر بیش از اینها بپردازد، به پایان برد.
دانستن تاریخچه دانشکده پزشکی هویت‌بخش است
سخنران دوم این نشست، دكتر احسان رضایی بود كه گفت: تاریخ پزشكی معاصر نیازمند توجه و بررسی جداگانه است. چندی پیش در مراسم تهران‌گردی كه با آقای احمد مسجدجامعی در موضوع تاریخ پزشكی تهران داشتیم، از جمجمه‌ای بازدید كردیم كه قدیمی‌ترین جراحی بر آن صورت گرفته بود. این جمجمه در موزه علوم پزشكی تهران قرار دارد و نشان می‌دهد كه شكاف ایجادشده در آن جوش خورده و شخص حداقل یک سال پس از این جراحی زنده مانده است. مسأله‌ای كه در این بازدید موجب هیجان آقای مسجدجامعی شد این بود كه قدمت ساختمان دانشگاه تهران به سال 1313 باز می‌گشت و هنوز به همان شكل باقی مانده است. دانستن تاریخچه این ساختمان و باقی ماندن آن، هویتی ویژه برای پزشكان ایجاد می‌كند.
این روزنامه‌نگار در ادامه افزود: هدف از نوشتن کتاب «سرگذشت پزشکی در ایران» آن بود که به جوانان ایرانی نشان دهیم که ما پیشینه عمیق و قابل افتخاری داریم. کاش در مدارس به ما تاریخ علم را آموزش می‌دادند. این کتاب توجه ویژه‌ای به تاریخ تمدن ایرانی و پیشینه مملکت ما دارد. اگر جوانان ما این مفاخر را بشناسند و برای آنها ارزش قائل شوند، به بزرگان خود بیشتر اهمیت خواهند داد.
خواندن تاریخ مانع از گمگشتی است
دیگر سخنران این نشست، حجت الاسلام محمدرضا زائری بود که درباره رسم خوشایند جمع شدن در کنار یکدیگر گفت: جمع شدن برای یک کتاب به خودی خود ارزشمند و مقدس است. به خصوص در این روزگار که مردم به بهانه‌های مختلف دور هم جمع می‌شوند.
وی با یادی از مرحوم حائری گفت: هربار که خدمت ایشان می‌رسیدم بحث را به تاریخ علم می‌رساندند و درددل می‌کردند که چرا ما درباره تاریخ علم کم کار کرده‌ایم. ایشان فیش‌های زیادی در این باره نوشته بودند. خاطرم هست روزی به عنوان یک طلبه جوان خدمت مرحوم محمدتقی جعفری رسیدیم و از ایشان خواستیم که ما را نصحیت کنند و مرحوم جعفری فرمودند: «کتاب بخوانید».
وی با اشاره به این که ما از تاریخ علم غافلیم گفت: دولت ژاپن بر 2 درس تاریخ و انشا بسیار تمرکز کرده است. ولی ما از این دو غفلت کرده‌ایم. ما همه دست به دست هم داده‌ایم تا تاریخ را کنار بگذاریم. اگر پشت سرمان را خراب کنیم، دیگر مقابل راهمان چیزی باقی نخواهد ماند. امروز جوانان ما از خواندن تاریخ دور هستند. امروز به جای آنکه شنیدن قصه‌های تاریخی و داستان‌های امیرارسلان وقت فرزندان ما را پر کند، جایگزین‌های دیگری پیدا شده است.
وی با اشاره به این که تاریخ به امروز ما گره خورده است، گفت: چون جوان امروز از خواندن تاریخ دور افتاده، با هر گردباد و طوفانی از دست می‌رود در حالی که مطالعه تاریخ می‌تواند مانع چنین گمگشتگی‌هایی شود.
ریشه‌های پزشکی خود را گم کرده‌ایم
دکتر یاسر مالی دیگر سخنران این رونمایی گفت: من هیچ‌گاه یک کتاب تاریخ پزشکی جمع و جور نداشتم که بخواهم موضوعات را سریع و راحت در آن پیدا کنم و پس از آن اگر خواستم به سراغ تحقیقات عمیق‌تر و گسترده‌تر بروم. یکی از اهداف نوشتن «سرگذشت پزشکی در ایران» همین نکته است.
وی افزود: من تا پیش از ورود به دنیای پزشکی درباره سینوهه و بقراط و جالینوس بیش از هر پزشک ایرانی می‌دانستم. شاید بسیاری از ما ندانیم که زردشتی‌ها اولین کسانی بودند که ماسک را ابداع کردند. ما ریشه‌های پزشکی خود را گم کرده‌ایم. از ابن سینا فقط در حد سریالی که برای او ساخته‌اند، می‌دانیم و از رازی حتی کمتر از آن. در حالی که رازی اولین کتاب پزشکی برای بیماران را نوشت و نام آن را «من لایحضره الطبیب» نامید.
حسام قربانعلی، رئیس فرهنگسرای ملل، آخرین سخنران این نشست بود که اظهار امیدواری کرد هر فصل یک کتاب فاخر را در فرهنگسرای ملل برای مخاطبان معرفی کند.
این نشست با رونمایی از کتاب «سرگذشت پزشکی در ایران» به پایان رسید.
