حسین پارسایی، کارگردان و مدیر تئاتری در گفتوگو با رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با بیان اینکه همه تئاترها میتواند با تفکر دینی شکل بگیرند، اظهار داشت: اگر از منظر اندیشه دینی آثار نمایشی را مورد واکاوی قرار دهیم آثاری که متاثر از آموزههای اخلاقی و دینی ما هستند اثر دینی محسوب میشوند. به دیگر سخن تئاتر دینی در معنای عام خود یعنی هر نوع آفرینشی که متاثر از تفکر دینی باشد.
وی افزود: گاهی مراد و منظور از تئاتر دینی اثری است برگرفته از رویکردهای مذهبی و تاریخی از جمله واقعه کربلا که فراتر از مرز و بوم ما رفته و تبدیل به یک فرهنگ جهانی شده است. اساسا تئاتر دینی به مفاهیمی میپردازد که به ظرفیتهای جدی در مخاطبین عام جامعه نگاه دارد و نیازهای فکری را که جامعه میطلبد و دوست دارد در دستاوردهای فرهنگی و هنری ببیند، مورد توجه قرار میدهد.
پارسایی که یکی از اعضای هیات انتخاب بخش صحنهای نخستین سوگواره «خمسه» بود، با بیان اینکه این سوگواره به دنبال پر کردن یک خلاء فرهنگی است، ادامه داد: سوگواره «خمسه» با یک برنامه ریزی مناسب نه تنها دِین خود را به موضوع ادا میکند بلکه عدهای از هنرمندان و علاقهمند به تجربه در این حوزه را نیز دور هم جمع میکند.
پارسایی ادامه داد: گونههای مختلف نمایشی و سلایق کارگردانی در تئاتر ما وجود دارد اما فارغ از شکل و ایده اجرایی، مفاهیمی وجود دارند که نیاز روحی جامعه امروز ما هستند از جمله مفاهیم عاشورایی، آموزه های دینی و اخلاقی که به عنوان بخشی از زندگی ما جاری و ساری است.
کارگردان «بانوی آب و آیینه» اظهار داشت: در تئاتر دینی نمیتوان شعار داد زیرا در رفتارهای عمومی ما در جامعه صورت عینی مییابد. میشود گفت رسالت تئاتر دینی و خاستگاه مردمی آن همین نگاه توحیدی است که میل انسان را به رستگاری نشان میدهد و مرحله کمال را در جامعه انسانی به نمایش میگذارد. اساسا هنر تئاتر میبایست چنین روحیهای را در جامعه نهادینه کند.
حسین پارسایی با بیان اینکه در همه جوامع توجه به آرمانها، اصول و مبانی نظری آن جامعه، تئاتر ارزشمند تلقی میشود گفت: متاسفانه در کشور ما این تئاتر اکنون در جایگاه شایسته خود قرار ندارد. تئاتری که ما اکنون با رویدادهای هنری چون سوگواره «خمسه» در حال تمرین و تجربه آن هستیم و انتظار داریم در آینده پژواک آن به تئاتر ایدهآل برسد و همسو با جامعه آرمانی خود باشد نیاز به رسیدگی دارد.
کارگردان «سردار مهر و ماه» اضافه کرد: زمانی که تئاتر دینی را از بدنه تئاتر جدا میکنیم آن را آسیب پذیر کردهایم. توده مردم ما علاقهمند هستند حوزه مفاهیم اخلاقی، دینی و انسانی را در شکلی خلاقانه ببینند. برخورد هنرمندانه با چنین مفاهیمی قادر است تئاتر دینی ما را نه تنها احیا بلکه به عنوان یکی از ضرورتهای هنری و فرهنگی جامعه بپروراند. تئاتر دینی باید قائم به تحلیل باشد و مخاطب خود را به تفسیر وادار کند و ما برای رسیدن به این جایگاه فاصله زیادی داریم.
پارسیایی در ارزیابی نقش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در برگزاری جشنوارههای هنری و عمران و بازسازی مراکز و مجموعه های نمایشی اظهار داشت: کارنامه شهرداری در فعالیتهای سخت افزاری و نرم افزاری هنری چه در زمینه افتتاح پردیسهای سینمایی و مجموعههای نمایشی و چه توجه و تاکید بر فعالیتهای فرهنگی، درخشان است و نشان از یک ذوق فرهنگی در مدیریت شهری دارد. اجرای نمایشها در فرهنگسراها، سرای محلهها و در شکلی بزرگتر در سطح شهر، مشوق نسل جوان است. البته علاوه بر تقدیر و سپاس باید گفت از طرفی هم این انتظار با توجه به سبقه ای که شهرداری ها در همه جای دنیا به عنوان پشتوانه و حامی فرهنگ و هنر دارند، انتظار به جایی است.
پارسایی درباره جایگزینی طرح اجرای یک هفتهای نمایشها در طول سوگواره به جای دو اجرا در جشنوارههای مشابه، بیان داشت: به نظرم ایده بسیار خوبی است. جشنواره تا جایی خوب است که بتواند گروهی را شکل دهد، ایدهای به نگارش درآید، تمرین شود و به نمایش دربیاید. از این جا به بعد همه امید این گروه اجراست آن هم نه با شتاب و گریزی که در این جشنوارهها به دلیل محدودیت زمانی و مکانی وجود دارد که ناخودآگاه این هیجانات کیفیت آثار را دستخوش تغییر قرار میدهد. افزایش تعداد اجراها کیفیت آثار هنری را بالا می برد و باعث میشود تا مخاطبان بیشتری نیز تولیدات هنری را ببینند و همه چیز به دیدن نمایش ها توسط خود گروه های نمایشی خلاصه نمی شود، در چنین طرحی مردم هم در این رویداد فرهنگی – هنری حضور می یابند و ای کاش همه جشنواره ها اجراهای عمومی و نقد و بررسی آثار را مد نظر داشتند.
وی در خصوص نقش پژوهش در اعتلای هنر دینی، خاطرنشان کرد: اساسا پژوهش در کشور ما مظلوم واقع شده مخصوصا در حوزه نمایش و تئاتر. اعتقاد من همواره بر این بوده است که ما برای یک حرکت هنری، فرهنگی و نه تنها علمی نیاز به پژوهش داریم.
دومين سوگواره نمایشی و آیینهای مذهبی «خمسه»، همزمان با ايام محرم و صفر (آبان و آذر) سال جاری در تهران و در بخشهاي تئاتر صحنهای، تئاتر ميداني و خیابانی، تعزیه، آئينهاي مذهبي و عكس برگزار خواهد شد.