به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در نشست خشونت‌گری در سطح شهر با حضور استادان دانشگاهی و اعضای انجمن جامعه‌شناسی به بحث و بررسی ابعاد مختلف خشونت و عوامل بروز آن در سطح جامعه پرداخته شد.
شیرین احمدنیا عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر گروه جامعه‌شناسی پزشکی انجمن جامعه‌شناسی ایران به توضیحاتی درباره ورود به بحث خشونت در سطح شهر پرداخت.
وی درباره خشونت‌گری در سطح شهر بیان کرد: در ایران ابعاد خشونت تا حد زیادی بالاست و به عنوان یک مسئله تشخیص داده شده است. شهر‌ها با خشونت تداعی می‌شوند، در شرایط انبوه جمعیت انتظار بیشتری برای انواع خشونت وجود دارد. بانک جهانی در سال ۲۰۱۱ گزارشی ارائه کرده که سیاست‌های مربوط به کنترل خشونت در سطح شهر طراح عمده‌ای پیدا کرده که به جای اینکه صرفا برای کنترل و وادار کردن شهروند به رعایت قانون تاکید کنیم، متوجه می‌شویم خیلی از خشونت‌هایی که در سطح شهر اتفاق می‌افتد بنا به عوامل اجتماعی و اقتصادی است. بنابراین برای کاهش خشونت باید به این زیرساخت‌ها توجه کنیم.
برای رفع خشونت باید از شهروندان کمک گرفت
وی در این‌باره ادامه داد: این عوامل خشونت‌زا به چند دسته کلی تقسیم می‌شود. عواملی نظیر وضعیت کار، توزیع فقر، توسعه شهری، آموزش و بهداشت و.... برای مقابله با این مسائل خوب است که به جای نظارت بیرونی از خود شهروندان برای حل آن استفاده شود. در واقع نیروهای اجتماعی و عوامل اجتماعی و ابعاد کیفی در ارتباط با کنترل و نظارت و کاهش خشونت در زندگی شهری طرح می‌شوند.
احمدنیا با اشاره به تاثیرگذاری معماری و طراحی شهری با خشونت افزود: خود شکل گیری قالب شهری می‌تواند با نحوه عملکرد مردم ارتباط داشته باشد. توزیع ثروت و نابرابری مالی یکی از عوامل تشدیدکننده خشونت است. فاصله ایجاد شده بین طبقات و گروه‌های جامعه از عوامل خشونت زاست. بنابراین پرداختن به زیرساخت‌ها بسیار لازم است. همچنین در جوامع شهری که دوام جمعیت کم باشد و مهاجر پذیر باشد، میزان خشونت و جرم و جنایت بالاست. در حقیقت زیرساخت‌های نامناسب شهری نیز از عوامل تشدید کننده خشونت به حساب می‌آید.
خشم اصلیترین احساس انسانی است
در ادامه فرح ترکمان مدیر گروه علمی جامعه‌شناسی احساسات و عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: تقریبا همه انسان‌ها خشم را تجربه کردند و مورد خشم دیگران واقع شدند یا به دیگران خشم را ابراز کرده‌اند. به هرحال خشم به حدی دارای اهمیت است که امروز در جامعه‌شناسی احساسات و در فضای جامعه‌شناسی احساسات بحثی را به نام سلامت احساسات اجتماعی مطرح کرده‌اند.
ترکمان با بیان اینکه خشم یک تجربه منفی است، ادامه داد: در فضای جامعه‌شناسی احساسات با این عنوان مطرح می‌شود که «خشم» احساسات برآمده از فضای فیزیولوژیکی نیست. بلکه احساسات اجتماعی برآمده از شرایط اجتماعی است. به طورکلی خشم یک موقعیت بسیار ناراحت کننده است و موجب ناراحتی می‌شود که می‌تواند به صورت فردی و اجتماعی ابراز شود. خشم براساس رفتار سایرین شکل می‌گیرد. بسیاری از نظریه پردازان جامعه‌شناسی احساسات، خشم را اصلیترین احساس انسان معرفی کردند، علت هم وجود این احساس و تجربه این احساس در طول زندگی اجتماعی بشر است.
مدیر گروه علمی جامعه‌شناسی احساسات، خشم را برآمده از موقعیت‌های اجتماعی بشر ارزیابی کرد و افزود: خانواده یکی از مکان‌هایی است که فرد برای آرامش وارد آن می‌شود. اما فضای خانواده بسیار مسئله است که احساس خشم می‌تواند درآن شکل بگیرد. احساس خشم در فضای خانواده براساس عوامل عدم امکان تقسیم میزان زمان معین خود با دیگران، توقعات نا‌به جا، عدم توجه به حضوردیگران، تقسیم کارهای غیر متعارف و نابرابر، وظایف مربوط به پدر و مادر بودن، عیب جویی کردن در فضای خانواده از فضاهای به وجود آورنده خشم هستند.
وی با اشاره به اینکه فضای همسایگی نیز موثر در ایجاد خشم است، گفت: مشکلات همسایگی اعم از سروصدا، خراب کردن وسایل عمومی و... از این عوامل است. اما مهم‌ترین بحث کیفیت روابط در محیط و باف همسایه است. در محیط همسایگی تبعیض نژادی و قومی مطرح است. در فضاهایی که بافت همسایگی از نژادهای مختلف است، بسیار مسئله است که تجربه خشم در آنجا انجام شود. زیرا باور‌ها، نگرش‌ها و فرهنگ‌ها عامل‌های مهمی است که افراد بتوانند کنار هم زندگی کنند.
ایران و عراق خشمگین‌ترین کشور‌ها
مهرداد عربستانی نایب رئیس انجمن انسان‌شناسی ایران و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به صحبت‌های فرح ترکمان، به یک نظرسنجی اشاره کرد و گفت: طبق گزارشی که موسسه گالوپ در سال ۲۰۱۵ منتشر کرده، ایران و عراق جزو کشورهایی هستند که بیشترین تجربه خشم را در دنیا دارند. البته انتقاداتی بر این نظرسنجی وارد شده است اما نمی‌توان این نتیجه را به طور کلی نادیده گرفت. سوال مورد نظر در این نظر سنجی این بوده است: در روز گذشته چقدر از طول روز خشم را تجربه کرده‌اید؟
وی در این باره ادامه داد: اما باید برای رفع این مسئله چه کرد؟ به نظرمن باید ایستاد و تحمل کرد. خیلی از برنامه ریزی‌ها که همکاران در بخش‌های اجرایی انجام می‌دهند متاسفانه آنطور که باید اثربخش عمل نکرده است. در واقع مسئله اول فهم و تبیین این پدیده است. یافتن راه‌ها و نقاط کلیدی که مداخله در آن می‌تواند تغییر بزرگ ایجاد کند. بعد از آن هم توجه به توانایی‌های لازم است. وظیفه‌ای به هرسازمان محول شود که توان اجرایی آن را داشته باشد.
عربستانی خشم را به عنوان یک هیجان و تجربه روان‌شناختی معرفی کرد و افزود: پرخاشگری زمانی است که احساس خشم به سمت مقابله با دیگری سوق داده شود. بعد هم خشونت زمانی به وجود می‌آید که پرخاشگری با آسیب رسانی همراه شود. در واقع خشونت به انواع فیزیکی، کلامی و خاموش تقسیم می‌شود. خشم را باید مثل یک دال بررسی کرد و اینکه نشانه‌ای است که ما را به سمت امور دیگر هدایت می‌کند. به طور کلی هیچ جامعه‌ای بدون خشم نیست. اما چیزی که باید به آن توجه کرد تکرر خشم، فرکانس و افزایش نسبی آن است. که باید برای رفع آن به دنبال دلیل گشت.
