به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران؛ رییس اسبق انجمن جامعه‌شناسی ایران در ابتدای سخنرانی خود از حضور در یک تشکل مردم نهاد و اجتماعی ابراز خرسندی کرد و گفت: روحیه فردگرایی به دلیل فقر نهادهای مدنی کار دست ما و جامعه می‌دهد. نبودن این نهادها باعث فقدان مسئولیت‌های اجتماعی در ما می‌شود. ما هر طور شده باید همدیگر را پیدا کنیم و بهانه‌ای برای دور هم بودن و احساس مسئولیت اجتماعی پیدا کنیم.
این دانشیار بازنشسته علوم اجتماعی دانشگاه تهران، در ادامه سخنانش به تبیین و تعریف پدیده اجتماعی، آسیب اجتماعی و مسائل اجتماعی و تفکیک این مفاهیم از یکدیگر پرداخت و بیان کرد: گاهی پدیده اجتماعی با مسئله اجتماعی اشتباه گرفته می‌شود. در فضای انسانی هیچ پدیده‌ای نیست که اجتماعی نباشد. هر جا که انسان وجود دارد پدیده اجتماعی هم شکل می‌گیرد.
وی سپس آسیب اجتماعی را این‌گونه تبیین کرد: تمام کسانی که درگیر رفتار نابهنجار هستند به دلیل تصمیم‌گیری نادرست و برنامه‌ریزی غلط و سوء مدیریت و تربیت دچار این رفتار شده‌اند و به آسیب اجتماعی مبتلا شده‌اند اما مجرم، کج‌رو یا منحرف نیستند. اینها بیمارانی هستند که به دلیل سوء مدیریت ما به این بیماری دچار شده‌اند.
عضو شورای راهبردی کاهش آسیب‌های اجتماعی شهر تهران در معاونت اجتماعی شهرداری، در تبیین مسئله اجتماعی گفت: مسئله اجتماعی چیست؟ برخی آسیب اجتماعی را با مسئله اجتماعی اشتباه می‌گیرند. سی رایت میلز در تعریف مسئله اجتماعی می‌گوید: زمانی یک آسیب اجتماعی به یک مسئله اجتماعی تبدیل می‌شود که از یک میزانی بالاتر برود. مسئله اجتماعی در روند طبیعی اجتماع اختلال ایجاد می‌کند در صورتی که آسیب اجتماعی اختلالی در روند طبیعی اجتماع ایجاد نمی‌کند.
وی آسیب اجتماعی را یک فرصت دانست و افزود: این آسیب اجتماعی یا مسائل می‌تواند یک فرصت برای همبستگی اجتماعی، تعاون و دور هم جمع شدن باشد. بهانه‌ای باشد برای گرفتن مسئولیت اجتماعی بیشتر تا از طریق همکاری جمعی، روح اجتماعی در مردم قوی‌تر شود. فردیت و ازخودبیگانگی باعث بیماری روحی و آسیب‌های اجتماعی بیشتر می‌شود.
مشاور اجتماعی وزیر مسکن و شهرسازی، در بخش دیگری از سخنانش گفت: هیچ مشکلی بی حکمت نیست و در هر مسئله اجتماعی خیری نهفته است. برخی مواقع، آسیب‌های اجتماعی به قدری زیاد می‌شوند که بی تفاوتی اجتماعی ایجاد می‌کنند به خصوص اگر تبلیغات رسانه‌ای هم حول آن پدیده و آسیب اجتماعی ضعیف باشد. بالعکس گاهی یک پدیده کوچک و کم اهمیت‌تر اجتماعی با هجمه‌ی رسانه‌ای به یک مسئله بزرگ اجتماعی تبدیل می‌شود. پدیده اجتماعی گاهی بدون اینکه آسیب اجتماعی باشد به کمک تبلیغات رسانه‌ای به مسئله اجتماعی تبدیل می‌شود.
وی سپس در پاسخ به این پرسش که «برای چه ما یک پدیده اجتماعی را می‌خواهیم به یک مسئله اجتماعی تبدیل کنیم؟» گفت: برخی می‌گویند تعداد و کمیت آسیب اجتماعی زیاد شده اما نگرش جدید می‌گوید وقتی نگرانی اجتماعی به کنش اجتماعی برای حل آن تبدیل شود مسئله اجتماعی شکل گرفته است. در این نگرش فقط کمیت مدنظر قرار نمی‌گیرد. تا زمانی که جامعه علاقه‌ای برای حل آسیب اجتماعی نداشته باشد و با آن هم زیست شود، آن آسیب به مسئله اجتماعی تبدیل نشده است.
نویسنده کتاب «مسائل اجتماعی ایران» در ادامه سخنانش خاطرنشان کرد: گاهی در یک جامعه آن‌قدر آسیب اجتماعی عادی می‌شود که به یک هنجار تبدیل می‌شود. یعنی تعداد کسانی که مبتلا به آسیب اجتماعی هستند از کسانی که مرتکب آن آسیب اجتماعی نمی‌شوند بیشتر است و آن‌قدر هنجار اجتماعی کم طرفدار می‌شود که شخصی که آن را انجام می‌دهد سعی می‌کند آن را مخفی کند و تظاهر به یک ناهنجاری بکند. وی افزود: پس اگر چیزی نمی‌خواهد حل بشود چرا به آن بگوییم مسئله. در این شرایط دیگر از دست دولت‌ها هم هیچ کاری برنمی آید حتی با پول و زور، چون افراد اجتماع هیچ‌گونه مسئولیتی احساس نمی‌کنند.
نویسنده کتاب «جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران» در پاسخ به این پرسش که «چرا جامعه به این نقطه می‌رسد؟» بیان داشت: فقر مسئولیت اجتماعی ما را به این نقطه می‌رساند و راه حل آن افزایش نگرانی اجتماعی با تقویت NGO ها و نهادهای مدنی است. من همه امور را به امر اجتماعی تقلیل می‌دهم نه به امر سیاسی. به نوعی همه مسائل اجتماعی هستند.
معیدفر در پایان سخنرانی‌اش گفت: در کتاب «نگرشی نو در تحلیل مسائل اجتماعی» نویسنده تأکید دارد مسئله اجتماعی باید یک امر قابل مداخله باشد. اگر چیزی را می‌خواهید تغییر دهید باید آن را به یک امر اجتماعی قابل مداخله تغییرش دهید. آسیب اجتماعی می‌تواند به میزانی که ما را به کسانی وصل کند که احتیاج به ما دارند تبدیل به شهروند کند. یعنی ما به میزانی که احساس مسئولیت کنیم تبدیل به شهروند شده‌ایم. در پایان سخنرانی دکتر سعید معیدفر به پرسش‌های مخاطبان پاسخ داد.
