به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، «منقش» هنری قرآنی است که با مقوا و رنگ سعی دارد، زیبایی‌هایی را تصویر کند که تا به امروز آن را مشاهده نکرده‌ایم. در این هنر که بسیار ارزان‌قیمت است، می‌توان جملاتی از قرآن را انتخاب کرد و در قالب یک کاری زیبا و هنری در منازل و دیگر اماکن عمومی مورد استفاده قرار داد. این هنر که چند سالی بیشتر از پیدایش آن نمی‌گذرد توسط استاد صمد جعفری نخجوانی خلق شده است.
استاد نخجوانی تا به امروز چند نمایشگاه از هنر منقش برپا کرده است تا بتواند به واسطه آنها این هنر را در بین جوانان اشاعه دهد. جدیدترین آن نیز مربوط به نمایشگاه می‌شود که این روزها در مجتمع فرهنگی هنری نور برپاست. مدیریت فرهنگی هنری منطقه ۵ با اقدامات حمایتی خود سعی دارد به هنرهایی چون منقش که با قرآن پیوند خورده‌اند توجه کند تا این امکان فراهم آید که این هنر بهتر برای جوانان معرفی شود. گزارش زیر توصیفی مختصر از این نمایشگاه است.
رنگ و کاغذ وقتی به درستی در هم آمیخته می‌شوند زیبایی خاصی را ایجاد می‌کند، تنها کافی است که با کمی ذوق و خلاقیت از این عرصه بهره برد تا کارهای زیبای هنری خلق شود. استاد صمد جعفری نخجوانی این کار را کرده است و با ذوق خاص خود هنری زیبا با عنوان منقش را خلق کرده. وی درباره هنر خود این‌گونه توضیح می‌دهد که علاقه من به هنر بر می‌گردد به دوران جوانی، چون از آن زمان همیشه در پی هنر بودم، اما متأسفانه به دلیل مشغله بسیاری که داشتم کمتر فرصت می‌شد که به روی هنر تمرکز کنم، اما بعد از بازنشستگی این فرصت پیش آمد تا در عرصه هنر فعال شوم.
وی افزود: من آیات و کلمات قرآنی را به روی مقوای نازک طراحی می‌کنم و سپس آن را بریده و با رنگ‌آمیزی متناسب با معنا در کنار هم قرار می‌دهم، وقتی این کار با حوصله و دقت انجام شود، حاصل کار بسیار مطلوب خواهد بود. نام «منقش» را هم از جمله «مجموعه نکات قرآنی شاخص» وام گرفته‌ام، زیرا اول هر کدام‌یک از آن چهار کلمه را اگر کنار هم بگذاریم کلمه منقش به وجود خواهد آمد.
نخجوانی ادامه داد: این هنر اولین بار در سال ۹۱ توسط شبکه سهند آذربایجان به مردم معرفی شد و در همان سال نیز نمایشگاهی از هنر منقش برپا شد. همچنین در همان سال در تهران نمایشگاهی برگزار شد. در سال ۹۲ نیز نمایشگاهی مجدداً در تبریز برگزار کردم، اما متأسفانه در سال ۹۳ به دلیل بیماری نتوانستم نمایشگاهی برگزار کنم. سال گذشته با برگزاری نمایشگاهی در فرهنگسرای فردوس و امسال نیز در مجتمع فرهنگی هنری نور در خدمت علاقه‌مندان و هنر دوستان هستم.
منقش، هنری قرآنی است
وی هدف خود را از خلق این هنر چنین توصیف کرد: هدف من در هنر منقش، اشاعه فرهنگ و تفکر قرآنی در بین جوانان است. این خواسته را هم سعی دارم با زبان هنر بیان کنم. مطلب دیگر این‌که برخی مواقع یکسری کلمات کلیدی در قرآن وجود دارد که ما آن را بارها شنیده‌ایم، اما شاید به یادمان نماند، اما توجه این هنر به آن کلمات باعث می‌شود این هنر در ذهن تماشاگر نقش بندد و به نوعی به روی آن کلمه یا جمله تدبر کند.
این هنرمند درباره جایگاه رنگ در هنر منقش هم چنین توضیح داد: استفاده از رنگ در هنر منقش کاملاً آگاهانه انجام شده است. بدین طریق که وقتی کلمه یا جمله‌ای از آیه قرآن را که در آن از رحمت و مهربانی سخن گفته شده، از رنگ‌های شاد و روشن استفاده می‌کند و در جایی دیگر که آیه نگاهی خشمگین به موضوع دارد از رنگ قرمز استفاده می‌کنم. از این نوع بهره‌گیری در کارم بسیار سود برده‌ام.
وی در پاسخ به این که آیا وی این هنر را به کسی آموخته است، گفت: من غیر از خانواده‌ام که تا حدودی با این هنر آشنایی دارند، کارورزانی نیز دارم که مشغول فراگیری این هنر هستند، اما تمام هدف من این است که زمانی فرا رسد که این هنر علاقه‌مندان بسیار داشته باشد. هنری که به واسطه ارزان و زیبا بودن می‌تواند به راحتی زینت‌بخش منازل باشد.
هنر قرآنی نیازمند حمایت است
این استاد منقش در پایان سخنان خود تصریح کرد: هنر قرآنی نیازمند حمایت است، چون تا ما نتوانیم این هنرها را به جوانان معرفی کنیم، قادر نخواهیم بود جذابیت کار خود را عرضه کنیم. برای همین اگر دولت و مراکز دولتی به هنرهای قرآنی یاری رسانند، هم هنرمند متعهد تربیت خواهند شد و هم این‌که به رشد کیفی هنرهای ارزشی کمک می‌شود.
پس از سخنان استاد نخجوانی فرصتی پیش آمد تا یکی از بازدیدکنندگان این نمایشگاه نیز گفت‌وگویی داشته باشیم تا وی نظرات خود را درباره این هنر بگوید. علی سحردل، ۳۴ ساله درباره این نمایشگاه چنین اظهار کرد: من خود سال‌هاست که نقاشی می‌کنم، حتی در حوزه نقاشی قهوه‌خانه‌ای که ارتباط نزدیکی با موضوعات دینی دارد هم آشنایی دارم، اما این هنر که امروز با آن آشنا شده‌ام مرا تحت تأثیر خود قرار داد، زیرا می‌بینم که رنگ به خوبی در کنار معنا قرار گرفته است.
وی تاکید کرد: کشور ما سرشار از هنرهایی چون منقش است، تنها باید به آنها توجه کرد تا قادر باشیم آنها را شناسایی کنیم. مطلب دیگری که باید به آن توجه داشت این است که حمایت از هنر قرآنی باید به صورت عینی در جامعه وجود داشته باشد در چنین شرایطی شاهد رونق هنر قرآنی خواهیم بود.
وی در انتهای این گزارش تاکید کرد: تبلیغات هم نقش مهمی در رونق هنر قرآنی دارد. برای نمونه من خود هیچ آشنایی با هنر منقش نداشتم و به طور اتفاقی به نمایشگاه سر زدم، اما مطمئناً به دوستان خود بازدید از این نمایشگاه را سفارش خواهم کرد. با این توضیح سفارش می‌کنم که تبلیغات محیطی چنین نمایشگاهی را بیشتر کنند تا شاهد اعتلای هنر قرآنی باشیم.
