فرهنگ ایرانی اسلامی و لذت‌بخش بودن بازی، مهم‌ترین شاخص‌های کیفیت بازی‌های رایانه‌ای

طالبیان با ارائه آمارهایی اضافه کرد: در ایران ۲۳ میلیون نفر مشغول بازی رایانه‌ای هستند و ۵۳ درصد از آنان بازیکنان مستمر و حرفه‌ای هستند و بیشتر این بازی‌ها روی گوشی‌های هوشمند انجام می‌شود. نوجوانان بیشترین درصد بازیکنان را تشکیل می‌دهند و این آمار تفاوت زیادی با آمارها در سطح جهان ندارد. بازی‌سازها نیز شامل نویسنده‌ها، مهندس‌ها، بازاریاب‌ها، انیماتورها و... هستند. البته صنعت بازی هنوز در ایران صنعت کاملی محسوب نمی‌شود و نمی‌توان شرکت‌های بازی‌سازی را با شرکت‌های دیگر حوزه IT مقایسه کرد. 

وی افزود: در بازی‌های گوشی‌های هوشمند سه مرحله تولید، توزیع و مصرف وجود دارد. شرکت‌هایی این بازی‌ها را تولید می‌کنند، در فروشگاه‌های اپلیکیشن توزیع می‌کنند و به دست مصرف‌کنندگان می‌رسانند. این شرکت‌ها عمدتاً استارت‌آپ‌هایی هستند متشکل از چند فارغ‌التحصیل رشته‌های گوناگون که بیشتر درباره سودآوری فکر می‌کنند. 

 

طالبیان ادامه داد: در این پژوهش شاخص‌های کیفیت از منظر همه ذی‌نفعان مطالعه می‌شود؛ به این معنی که سراغ نهادهای دولتی تصمیم‌گیرنده مانند بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، شورای عالی فضای مجازی و... رفته‌ایم و پرسش‌هایمان را با یک بازی‌ساز خاص یا یک مصرف‌کننده مطرح نکرده‌ایم. 

وی با اشاره به شاخص‌های کیفی بازی‌های رایانه‌ای از منظر گروه‌های مختلف گفت: در این پژوهش ۵۵ شاخص کیفیت از منظر بازیکنان مانند پیش‌بینی‌ناپذیری، داشتن داستان جذاب، ارزان بودن بازی، قابلیت به اشتراک‌گذاری، مشارکت بازیکن در بازی و... را بررسی کرده‌ایم. ۶۰ شاخص نیز از منظر بازی‌سازان بررسی شده است که مکانیک بازی، طراحی رابط کاربری، طراحی هنری، قابلیت استفاده و... برخی از آنها هستند. شاخص‌های کیفی از نظر کارشناسان شامل گزینه‌های اخلاق، ارزش‌های اسلامی، قابلیت‌های روانی، هویت ملی، هویت اجتماعی، پرورش قابلیت‌های ذهنی و شناختی بازیکن و... در مجموع به ۹۹ مورد می‌رسد. در نهایت ۴۹ شاخص نیز از منظر نمایندگان سازمان‌ها و سیاستگذاران این حوزه بررسی شده که زیرساخت‌ها، بازار ایران، بازار جهان، ویژگی‌های هنری، ویژگی‌های زمینه‌ای و ... برخی از آنها هستند و به نوعی شاخص‌های مد نظر آنها، ترکیبی از شاخص‌های سه گروه ذی‌نفع دیگر است. 

 

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات تصریح کرد: در مجموع به ۲۶۳ شاخص کیفیت رسیدیم که آنها را به ترتیب اهمیت و در چهار گروه ذی‌نفع دسته‌بندی کردیم. از منظر کاربرپسندی و بازار و مشخصات فنی، هماهنگی طراحی هنری و کارکردهای فنی، لذت‌بخش بودن بازی و بازخورد دادن فوری به بازیکن سه شاخص کیفیت مهم است. 

وی ادامه داد: در نهایت با تجمیع معیارهای چهار گروه ذی‌نفع، به این نتیجه رسیدیم که بازار و مشخصات فنی اهمیت بالایی دارند و اگر بخواهیم پنج شاخص مورد اجماع را انتخاب کنیم، به رعایت فرهنگ ایرانی اسلامی، لذت‌بخش بودن بازی، هماهنگی طراحی هنری و کارکردهای فنی، کمک بازی به قانون پذیری بازیکن و طراحی پیشرفته بازی می‌رسیم. 

طالبیان در پایان گفت: با استفاده از این شاخص‌های برتر می‌توانیم پیشنهادهایی برای ارتقای کیفیت بازی‌های رایانه‌ای ارائه کنیم تا این بازی‌ها تناسب بیشتری با فرهنگمان داشته باشند. امیدواریم با توجه به پژوهش‌های انجام شده، این اتفاق بیفتد. 

کارگاه‌های آموزشی و نشست‌های تخصصی ارتقای کیفیت از ۱۳ تا ۲۷ دی‌ماه در قالب ۱۷ نشست در مرکز مطالعات فرهنگی شهر تهران، شورای انقلاب فرهنگی و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می‌شود.