معیارهای مناسب همسرگزینی با نگاه به ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)

پایگاه خبری-تحلیلی فرهنگ و هنر؛ اکرم صوفی: اولین روز از ماه ذی الحجه برابر با سالروز پیوند آسمانی بانو فاطمه زهرا(س) و حضرت علی (ع) است.دراین روز مبارک، حضرت علی (ع) با حضرت فاطمه(س)، پیمان عشق بست و خداوند متعال برترین فرستاده خود را شاهد این ازدواج قرار داد. 

سالروز ازدواج مبارک حضرت فاطمه (س) و حضرت علی (ع) به عنوان روز ازدواج نامگذاری شده است و بسیاری از زوج های جوان ، این روز را به عنوان روز آغازین  زندگی مشترک انتخاب می کنند.

 ازدواج این دو بزرگوار به امر الهی، از امتیازاتی است که پیامبر اعظم(ص)به آن افتخار می کردند. در این پیوند مبارک، فرشتگان آسمان در سرور و شادمانی و بهشتیان به زینت و زیور آراسته شده بودند.

حضرت فاطمه (س)دختر حضرت محمد(ص) و از دوشیزگان ممتاز در زمان خود بود. پدر و مادر ایشان از اصیل ترین و شریف ترین خانواده های اعراب بودند. قبل از خواستگاری امام علی(ع)، عمر و ابوبکر، حضرت فاطمه را از پیامبر خواستگاری نموده بودندو هر دوی آنها پاسخی با این مضمون از پیامبر شنیده بودند که حضرت فاطمه(س) منتظر وحی الهی هستند.

با مرور مراحل خواستگاری تا ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) و طول زندگی مشترکشان  نکات بسیار آموزنده ای وجود دارد که اگر به دیده انصاف و با ذهن جستجوگر در آن غور نماییم ، می توانیم گوهرهای نابی از این دریای بیکران بیابیم.

از نکات مهم در این ازدواج می توان به هم کفو بودن و همتا بودن طرفین ازدواج اشاره کرد. در سندهای مختلف روایی از زبان پیامبر(ص) و معصومین(ع) بارها و بارها به این مساله مهم یعنی هم کفو بودن زن و مرد توصیه و تاکید شده است. چرا که این همتایی علاوه بر آنکه بسیاری از موانع و مشکلات مثل تفاوت جهان بینی،  تفاوت طبقه اجتماعی،تفاوت معیار برای زندگی مشترک و... را مرتفع می کند ، سبب ایجاد بستر هموارتری برای آغاز زندگی مشترک و درک و تعامل سازنده تر در زن و شوهر می شود و در این میان زندگی مشترک با معیارهای صحیح تری آغاز و تداوم می یابد.

مطلب مهم دیگر در این ازدواج آسمانی ،  ساده زیستی در آغاز زندگی مشترک و در تمام مراحل زندگی این دوبزرگوار است.

 نقل است که می گویند : پس از خواستگاری و مراسم عقد، زمان آن رسید که امام علی(ع) برای آغاز زندگی جدید خود با حضرت فاطمه(س) وسایلی را فراهم کند و حضرت علی(ع) در آن زمان شمشیر و زره را به عنوان دارایی خود داشت که توسط آنها در راه خدا جهاد می کرد و شتری که در باغهای مدینه با آن کار می کرد تا از مهمانی انصار بی نیاز باشد. حضرت محمد(ص) قبول کردند که امام علی(ع) زره خود را بفروشد و مبلغ آن را به عنوان بخشی از مهریه حضرت فاطمه(س) در اختیار پیامبر قرار دهد. زره به قیمت چهارصد درهم به فروش رفت. پیامبر مقداری از آن را به بلال داد تا برای یگانه دختر پیامبر عطر خریداری کند، باقیمانده آن را نیزدر اختیار عمار یاسر و گروهی از یایران خود قرار داد تا لوازم منزل برای زندگی حضرت فاطمه(س) خریداری کنند.

 از صورت جهیزیه حضرت زهرا(س)  می توان به وضع زندگی بانوی بزرگوار اسلام به خوبی پی برد. پیامبر اکرم (ص) ازدواج حضرت فاطمه(س) را به ساده ترین و راحت ترین روش ممکن انجام داد . مهریه 500 درهمی فاطمه (علیهاالسلام) هم به همین دلیل تعیین شد. البته روایات مختلفی وجود دارد که علاوه بر این مهریه که جنبه مادی دارد، مهریه های معنوی نیز برای ایشان تعیین شده است. 

مراسم عروسی آنها نیز ساده و پر از صمیمیت بود. پس از تهیه جهیزیه برای حضرت زهرا (س)، پیامبر(ص) خطبه‌ی عقد علی (ع) و فاطمه (س) را در مسجد در حضور مردم خوانده و پیامبر(ص) از علی (ع) خواست سخن بگوید، حضرت علی‌ (ع) به پا خاست و پس از یاد و سپاس خدا به امر او سخن گفت و رضایت خود را از این ازدواج اعلام نمود.

در مرور روایتهایی که از این پیوند آسمانی بیان شده است در می یابیم مراسم ازدواج یگانه دخت نبی و امیرالمونین علی (ع) ،در نهایت سادگی و در حد وسع داماد مراسم برگزار شد.

ذکر خدا و دوری از هر گونه معصیت و گناه در آغاز و طول زندگی مشترک ، زینت و آرایش عروس در حد وسع عروس نیز از جمله نکات مهم دیگر آغاز زندگی مشترک این دو الگوی برجسته و شاخص انسانی است که می تواند برای ما نیز حتی در زمان کنونی ، الگو و معیار باشد.

مطلب حائز اهمیت و مهم دیگر در زندگانی مشترک بانو فاطمه زهرا(س) و حضرت علی (ع) ، نحوه رفتار و گفتار ایشان با یکدیگر و در خانواده است.

اطاعت کردن از شوهر ،احترام به شوهر،خانه‌داری و خدمت شوهر کردن،قناعت ورزیدن و از همسر تقاضا نکردن،کمک کردن به شوهر در کارهای دنیا و آخرت و . . .  از جمله ویژگیهای رفتاری حضرت فاطمه (س) در مواجه با همسر و در زندگی مشترکش بود که می تواند برای همه بانوان(مسلمان و غیر مسلمان) الگویی کامل و بر مبنای صحیح رفتاری باشد.

 اما تنها این فاطمه (س) نبود که همسر داری شایسته ای می کرد ،بلکه همسرداری حضرت علی علیه‌السلام نیز سرشار از درس هایی است که می تواند برای آقایان بهترین الگو باشد.

توجه به مسایل عاطفی همسر و ارضای آن،کمک  و یاری به همسر (در تمامی شئون زندگی مشترک از کارهای خانه گرفته تا تربیت فرزندان و . . . )،  توجه به شان و جایگاه همسر و مادر فرزندان و رعایت احترام متقابل ایشان ، مشورت در امور مختلف زندگی و حتی مسایل کاری و اجتماعی ، و . . . از جمله مواردی است که در سیره رفتاری امیرالمومنین علی (ع) در قامت یک همسر می بینیم.

این دو بزرگوار در مشکلات و سختی ها در کنار یکدیگر بودند و رضای خداوند را در زندگی بر همه چیز ترجیح می دادند .هرچند عمر زندگی مشترکشان کوتاه بود اما سرشار از عشق و علاقه و صمیمیت و فداکاری بوده و می تواند تا آخر تاریخ یک الگوی کامل باشد. 

با کنار هم گذاشتن سخنان رهبر معظم انقلاب به راحتی می توان به یک نقشه راه دقیق برای انجام ازدواج جوانان رسید. ایشان وظایف پدر و مادر در امر ازدواج جوانان را، رعایت سلیقه دختر و پسر، آسان کردن امکانات ازدواج، دخالت نکردن در جزئیات زندگی جوانان و ... می دانند و معتقدند سن ازدواج باید در جوانی و در آغاز احساس نیاز به داشتن همسر باشد.کم بودن مهریه و جهیزیه مورد تاکید معظم له است.

تقوا، عفاف و همتایی از لحاظ ایمان معیارهای مهم برگزیدن همسر هستند و ایشان برای مسائل مالی وظیفه مسئولان را حل مشکل مسکن، اشتغال و سربازی و برای والدین مشروط نبودن ازدواج به داشتن خان ملکی و شغل می دانند.

مقام معظم رهبری در سخنرانی‌ها و مناسبت‌های مختلف با نگاه به معیارها و مختصات ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) همواره به آسیب‌شناسی مشکلات فراروی جوانان برای ازدواج پرداخته‌اند.

ایشان در یکی از سخنرانیهایشان هشت سنت غلط ازدواج را مهریه سنگین،جهیزیه سنگین،تجملات زیاد،اسراف، خرید از مکان های معروف به گرانی،هتل ها و سالن ای پرخرج،لباس عروس گران قیمت و به رخ کشیدن ثروت ها می دانند.

رهبری در سخنرانیهای خود در خصوص مساله ازدواج ، همواره تاکید بر فرهنگسازی آسان کردن شرایط ازدواج جوانان داشته و می فرمایند: "من به همه‌ی مردم در سراسر کشور توصیه می‌کنم که ازدواج‌ها را آسان کنند. بعضی‌ها ازدواج را مشکل می‌کنند. مهریه‌های گران و جهیزیه‌های سنگین ازدواج را مشکل می‌کند... خانواده‌ی پسرها توقع جهیزیه‌های سنگین بکنند. خانواده‌ی دخترها برای چشم هم‌چشمی دیگران جهیزیه‌ها را و تشریفات را و مجالس عقد و عروسی را رنگین‌تر بکنند. چرا؟ اثر این را می‌دانید چیست؟ اثر این کارها این است که دخترها و پسرها بدون ازدواج در خانه‌ها می‌مانند، کسی جرات نمی‌کند به ازدواج نزدیک شود."