ماه صفر را چگونه آغاز و بگذارنیم؟

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی فرهنگ و هنر؛ صفر دومین ماه قمری پس از محرم است. در دوران جاهلیت آن را ناجز می‌نامیدند. دو دلیل برای نامگذاری این ماه ذکر شده است: نخست صفر از ریشه «صفر» به معنی تهی و خالی است. مردم دوران جاهلیت پس از تمام شدن ماه محرم که از ماههای حرام بود ، به جنگ روی می‌آوردند و خانه‌ها خالی می‌ماند و بدین سبب این ماه را صفر نامگذاری کرده اند.

دلیل دوم برای نامگذاری صفر این که از صُفْرَة به معنای زردی گرفته شده، زیرا زمان انتخاب نام با فصل پاییز و زرد شدن برگ درختان مقارن بوده است.

در روایات بسیاری داریم که ماه صفر بجهت مصایبی که بر اهل بیت (علیهم السلام) وارد آمده ماه سنگین و نحسی است و توصیه و تاکید بسیاری از پیامبر(ص) ، ائمه معصومین (ع) و بزرگان دینی نقل شده است که این ماه را با صدقه آغاز کنید.

شیخ عباس قمی صاحب کتاب مفاتیح الجنان در باب «اعمال ماه صفر» آورده است: آگاه باش که این ماه معروف به نُحوست و بدیمنی است و برای رفع نُحوست و بدیمنی چیزی بهتر از صدقه دادن و خواندن دعاها و استعاذات وارده نیست و اگر کسی بخواهد از بلاهای نازله این ماه، محفوظ بماند، چنان‌که محدّث فیض و غیر او فرموده‌اند؛ هر روز «ده مرتبه» دعای «یَا شَدِیدَ الْقُوىٰ» را بخواند.

علامه مجلسی هم در چهل کتاب خود، روز ۲۸ ماه صفر را به دلیل وقوع رحلت پیامبر اکرم(ص) دارای نحوست ذکر می کند.

ماه صفر از نگاه مسلمانان

شیعیان إثنی عشری و محبان اهل بیت علیهم السّلام، ماه صفر را از ایام سوگواری سال می‌دانند. زیرا در ابتدای این ماه خانواده امام حسین علیه السّلام و بازماندگان واقعه کربلا را به صورت اسیری وارد شام نمودند و آنان را در فشار روحی و روانی و مورد تحقیر و توهین قرار دادند، به طوری که یکی از فرزندان خردسال امام حسین علیه السّلام، به نام رقیه (س)، بر اثر این سختی‌های طاقت فرسا، در دمشق به لقاءاللّه پیوست. هم چنین، بیستم این ماه، اربعین شهادت امام حسین علیه السّلام و یارانش در کربلا است.

بنا به روایت علمای شیعه و برخی از علمای اهل سنت، در 28 صفر، رحلت جانگداز رسول گرامی اسلام حضرت محمد صلّی اللّه علیه و آله و شهادت سبط پیامبر، حضرت امام حسن مجتبی علیه السّلام و در آخر این ماه، شهادت ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا علیه السّلام واقع شده است. بدین جهت، شیعیان این ماه را همانند ماه محرم، به سوگواری می‌پردازند. در بسیاری از مراسم‌ها و محافل مذهبی، دو ماه محرم و صفر را پشت سر هم گرامی می‌دارند و در آن‌ها به عزاداری مشغول می‌باشند.

ولیکن، اکثر مورخان اهل سنت، رحلت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله را در ماه ربیع الاول می‌دانند. بدین جهت برای این ماه برنامه ویژه ای ندارند.

برخی اعمال وارده در ماه صفر

صدقه و دعا

برای رفع نحوست، هیچ چیز بهتر از صدقه ، ادعیه و استعاذات وارده نیست. و اگر کسی بخواهد از بلاهای نازله در این ماه محفوظ بماند ، در هر روز ده مرتبه بخواند این دعایی را که «محدث فیض» ، در «خلاصة الاذکار» ذکر فرمود:

"یا شدید القوی، و یا شدید المحال، یا عزیز، یا عزیز، ذلّت بعظمتک جمیع خلقک، فاکفنی شَرّ خلقک، یا محسن، یا مجمل، یا منعم، یا مفضل، یا لا اِله الّا اءنت، سبحانک إ نّی کنتُ مِن الظّالمین، فاستجبناله و نجّیناهُ من الغمّ، و کذلک ننجیِ المؤ منین، و صلّی اللّه علی محمّد و آله الطّیبین الطّاهرین"

دعای رؤیت هلال

در زمان دیدن هلال خواندن دعای هلال وارد شده است و أقلش آن است که سه مرتبه بگوید اللّهُ اَکْبَر و سه مرتبه لا إلهَ الَّا الْلّه و سپس بگوید: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی أذْهَبَ شَهْرَ کَذا وَ جاءَ به شهرِ کَذا. 

بهترین دعای زمان رؤیت هلال دعای 43 «صحیفه سجادیه» است.

روزه

از اموری که بر آن تأکید شده، سه روز روزه گرفتن در هر ماه است. مرحوم «علامه مجلسی» در «زادالمعاد» می‌گوید: مطابق مشهور، این سه روز، پنجشنبه اول ماه و پنجشنبه آخر ماه و چهارشنبه اول از دهه وسط ماه است.

نماز

روز اول ماه: خواندن نماز اول ماه که آن دو رکعت است، در رکعت اول بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «توحید» و در رکعت دوم بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «قدر» بخواند و بعد از نماز صدقه ای در راه خدا بدهد،هر کس چنین کند، سلامت خود را در آن ماه از خداوند متعال گرفته است.

ختم سوره واقعه

 یکی از ختم‌هایی که بسیار مورد توجه واقع شده و برآن تأکید شده وامروز می‌توانید آن را شروع کنید ختم واقعه می‌باشد. بدین صورت که روز اول یک سوره واقعه ** روز دوم دو سوره واقعه **روز سوم سه سوره واقعه تا روز چهاردهم به همین ترتیب به شماره روزها سوره واقعه خوانده می‌شود یعنی روز چهادهم 14 سوره واقعه خوانده می‌شود این سوره‌ها را می‌توان در طول روز وبه مرور زمان خواند .

خواندن این سوره دارای فضایل وبرکات زیادیست ازجمله :

1. از حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل شده که هرکه سوره واقعه بخواند در هر شب به او پریشانی نمی‌رسد .

2. از امام جعفر صادق(علیه السلام) نقل شده است که هرکه سوره واقعه بخواند در هر شب پیش از آنکه بخوابدملاقات کند خداوند را در حالتی که روی آن چون ماه باشد .

3. از امام جعفر صادق(علیه السلام) نقل شده که هرکه مشتاق بهشت است سوره واقعه بخواند .

4. خواندن این سوره موجب ازدیاد رزق می‌گردد .