اختصاصی پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر/مریم صالحی: پروین پناهی متولد سال ١٣۶۴ در تهران، دارای مدرک کارشناسی‌ارشد ادبیات فارسی است. از آثار او می‌توان به «آلتای»، «تپه هفت دیو»، «هاچی و بالدرین»، «فوتی فروتی غوله، «شاه و ماه» و... اشاره کرد. او مدرس و داور چندین جشنواره قصه‌گویی، از جمله جشنواره «مادران قصه‌گوی شهر تهران» ، «جشنواره قصه خانواده من »در فرهنگسرای خانواده است.در ذیل متن گفتگو با وی را می خوانید.
شما از چه سنی کتاب خواندن را آغاز کردید و استعداد خود را از چه زمانی شناختید و برای آن تلاش کردید؟ آشنایی با کتاب را تا چه حد در زندگی خود موثر می دانید؟
دوران قدیم هر کودکی از وقتی کلاس اول می رفت و خواندن و نوشتن را یاد می گرفت،کتاب خواندن را شروع می کرد. ولی من به واسطه افرادی که برایم کتاب می خواندند،خیلی زود تر یعنی حدودً از سن 4 سالگی پی به لذت کشف اتفاقات قصه بردم. زمانی که خیلی کوچک بودم خانواده ام برایم کتاب می خواندند و این تجربه منحصر به فرد من تنها نیست و خیلی از والدین امروزه این تجربه را دارند.
اما اولین بار یکی اطرافیان متوجه استعدادم شد. عمه ام معلم بود و متوجه توانایی هایم در قافیه های شعر شد و استعداد ادبی ام را کشف کرد.
او در سن نوجوانی شعرهایم را برای انجمن شاعران معاصر ایران می فرستاد و در جواب آن ها متوجه شدم که استعداد شعر سرایی را دارم. این سبب شد که فعالیت ادبی خود را در همان سن نوجوانی با شعر و سرودن غزل آغاز کنم.
تاًثیر کتاب وکتابخوانی را در زندگی شخصی ام زیاد بوده است و بسیاری از اوقات توانستم ابهامات و مشکلات و درگیری ذهنی ام را با کتاب حل کنم .خیلی از مواقع به واسطه کتاب از تجربه دیگران استفاده کردم . خواندن کتاب خیلی جاها تفکر و نگاه من را تغییر داده است .
کتابهای امروز نسبت به قدیم هم دارای تنوع در شکل و موضوعات گوناگون است و گاهاً والدین را دچار سردرگمی می کند، برای انتخاب یک کتاب خوب برای کودکان چه نکاتی را باید در نظر گرفت ؟
همین طور که تعداد زیادی کتاب در بازار وجوددارد، تنوع زیادی هم برای انتخاب کتاب خوب هست یکی از آنها داوری ها و معیارهایی است که اکنون در گروههای فعال در حوزه کتاب انجام می شود و دوستان کارشناسی که در شورای کتاب کودک هستند و گروههای داوری لاک پشت پرنده و بقیه موسسات علمی فرهنگی که کارشان معیار های مناسب برای کتاب خوب هست.
ماهم می توانیم به آنها مراجعه کنیم و ببینیم در لیست اعلام شده آنها چه کتابهایی در لیست خوب و خیلی خوب است.
متأسفانه در گذشته این داوری هاوجود نداشته و اغلب باعث سردرگمی بیشتر کودکان و والدین آنها بوده است. ولی امروزه این درگاه ها زیاد است و والدین در همه زمینه ها و ژانرها می توانند کتاب مورد نیاز خود را جستجو کنند. علاوه برآن در پشت جلد برخی کتاب ها جوایز ادبی و میزان فروش حک می شود. ولی اگر بخواهیم گروههای داوری را کنار بگذاریم. رنگ کتاب، جلد کتاب، فونت کتاب و حتی نویسنده کتاب به خاطر رزومه های قبلی، نام ناشر و تاًییده های قبلی می تواند موثر باشد.
بعضی کودکان به خواندن کتاب علاقه نشان نمی دهند و بازیهای رایانه ای و استفاده از فضای مجازی جایگزین و ارجح بر کتاب خواندن شده است.چه روش هایی جهت هدایت کودکان به سمت مطالعه قابل عرضه است؟
به نظرم اگر کودکی به خواندن کتاب علاقه نداشته باشد حتما لذت خوانش کتاب و قصه را نبرده است و اگر خودشان نتوانستند این لذت را ببرند کسی هم نمی تواند انگیزه خواندن را در آن ها ایجاد کند. یکی از روش های موثر قصه گویی است که باعث می شود قصه برای کودک شیرین به نظر برسد و مخاطب (کودک) را علاقمندکند.
روش دیگر این است که کتابهایی که کودک دوست دارد برای او تهیه شود و فقط انتخاب والدین آنها نباشد. بهتر است ژانرهایی که کودک دوست دارد برای آن تهیه شود و همین تکرار باعث می شود بچه کم کم به خواندن کتاب علاقمند شود.
برای مثال بسیاری از کودکان به کتاب طنز و خنده علاقه دارند. می توانیم کتاب های طنز را برای آنها انتخاب کنیم تا به وسیله این ژانر بصورت تدریجی او در او نیاز به کتاب خواندن را نهادینه کنیم.
باتوجه به برگزاری جشنواره داستان های کوتاه «قصه های خانواده من» در فرهنگسرای خانواده و شناسایی افراد با استعداد در این زمینه جهت پرورش و رشد استعدادهای این نفرات چه پیشنهادی دارید؟
پیشنهادم این است که داستان های آنها توسط یک ناشر خوب به چاپ برسد. این امر باعث می شود که بجه ها دیده شوند و اعتماد به نفسشان زیاد شود.به علاوه این کودکان با هزینه فرهنگسرا بتوانند به صورت رایگان در کلاسهای داستان نویسی شرکت کنند. چون کودکانی هستند که استعداد فراوانی دارند و ما باید کمکشان کنیم تا ایرادات خودشان را برطرف کنند و در جهت تلاش بیشتر گام بردارند.
برگزاری چنین جشنواره هایی را توسط ارگان ها و سازمان ها را تا چه حد در شناسایی استعدادها و کمک به ترویج فرهنگ مطالعه در بین کودکان و نوجوانان موثر می دانید؟
نفش سازمان ها و ارگان ها بسیار با اهمیت است. اگردر این زمینه سرمایه گذاری فرهنگی لازم را انجام دهیم، می توانیم گام های اساسی را در این خصوص برداریم.
اگر دقت کنیم می بینیم که خیلی از دغدغه های فرهنگی که مدتها مطرح می شود به اندازه کافی مورد توجه نبوده است .مانند رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و یا نریختن زباله ها در شهر و بقیه قوانین شهروندی و... .اما اگر در این زمینه سرمایه های فرهنگی را به کار گیریم و از طریق نقاشی کودکان، جشنواره، بازی، مسابقه داستان نویسی، هنر و ادبیات به این موضوع ها پرداخته شود، بسیار، مثمر ثمرتر خواهد بود.
وقتی که یک ایده فرهنگی بوسیله کودک وارد خانواده می شود، تأثیر بیشتری بر رفتار و کردار خانواده خواهد گذاشت.
سرمایه گذاری در حوزه کودکان بهترین راه توسعه در حوزه های فرهنگی و اجتماعی است و نتایجش را در دراز مدت بر ارتقای فرهنگی جامعه و شهر نشان می دهد.
در آخر ضمن تشکر از تمامی برگزارکنندگان این جشنواره آرزوی تداوم این دست از برنامه های فرهنگی و ادبی را دارم و امید دارم سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران جهت برگزاری آن ها اولویت بیشتری را در نظر گیرد.
