یکی از سئوال های اساسی مطرح امروز در عرصه سلامت روان زنان این است که همسر یا مادری که تمام انرژی خود را در خارج از منزل صرف امور کاری و شغل در خارج از منزل کرده است و در شرایط روحی و جسمی حاصل از تکاپوی زحمت و مشغلع کاری بسر می‌برد، آیا خود نیازمند عاطفه است یا این که می‌تواند منبعی از عاطفه و محبت باشد؟!
در نظر بگیرید با توجه به این که زن ایرانی، محور عاطفی خانواده است و در تصمیم گیری‌های اجتماعی و درون خانواده، تنظیم رابطه خانواده با بیرون و انتخاب همسر برای دختران و پسران، مناسبات با همسایه‌ها و خویشان و نیز سامان دادن به مراسم خانواده نقش مهمی ایفا می‌کند؛ آیا بدون برنامه ریزی دقیق به مثابه زن ایرانی می تواند در هماهنگی و همخوانی با فرهنگ سنتی ما قرار گیرد. در جواب باید بگوییم نه! که در این صورت مشکلات خانوادگی بروز کرده و یا عدم رضایت از زندگی و گاهی به جدایی می‌انجامد.
سلامت روان یکی ازمهم‌ترین شاخصه‌ها در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی است که شامل نشاط، رضایت از زندگی و هدفمندی زندگی است و به داشتن شخصیت سالم کمک فراوانی می‌کند.
سلامت روانی و جسمی در زنان بسیار حائز اهمیت است چرا که آنها رکن اساسی خانواده هستند اما اکنون موضوعاتی همچون طلاق، مشکلات خانوادگی، عدم رفتار مناسب همسر و تبعیضات اجتماعی سلامت روان زنان را تهدید می‌کند.
زنان بیشتر از مردان در معرض بیماری‌های روحی و تهدید سلامت روانی قرار دارند، اضطراب و استرس شایع‌ترین مشکلات روحی زنان است البته این مشکل در زنان شاغل به دلیل مسئولیت‌های مضاعف می‌تواند بیشتر مشاهده شود.
هماهنگ‌کردن زندگی حرفه‌ای خسته‌کننده با زندگی خانوادگی کاملا منظم یک شاهکار است؛ به ویژه اگر خانم خانه، مادر هم باشد.
امروزه در اکثر کشورهای توسعه یافته 85 درصد زنان 25 تا 49 سال درکنار زندگی خانوادگی زندگی حرفه‌ای‌شان را نیز دنبال می‌کنند. مادران شاغل عموماً تلاش می‌کنند از پرستار بچه یا مهدها یا اطرافیان برای هماهنگ‌کردن کار و کودکشان، کمک بگیرند.
معمولاً در این شرایط استرس زیاد می‌شود و اگر رسیدگی به والدین سالمند و مشکلات مالی هم اضافه شود زندگی شخصی خانم به شدت مختل می‌شود. کنترل اوضاع و ایجاد تعادل تنها راه برگرداندن شادی به زندگی است که البته کار راحتی هم نیست اما شدنی است.
مشاغل شیفتی، کارهایی که ساعت کار ثابتی ندارند(مثل گروه پزشکی و یا پلیس)، مشاغل بین‌المللی که افراد باید دایم آن‌لاین باشند،ساعات کاری طولانی و اضافه کار اجباری و تغییر در نقش خانوادگی (مثل نگهداری از بچه‌ها در بعضی ساعات شبانه‌روز توسط پدر) همگی باعث می‌شوند زنان برای رسیدگی به خود و ارتباط با فامیل و دوستان با کمبود وقت روبه‌رو شوند و همین کاهش ارتباطات خانوادگی و تضعیف سیستم حمایتی، روحیه زنان را به فرسودگی کشانده و آنها دچار استهلاک و فرسایش می‌کند. خستگی جسمی و روحی، از دست دادن لحظات زیبا و برگشت‌ناپذیر زندگی مثل تولد‌ها، شب یلدا، سالگرد ازدواج و...، کم شدن دوستان به تدریج فرد را تک‌بعدی کرده و بعد از مدتی سردی بر زندگی حاکم می‌شود که عواقب نامطلوبی به همراه دارد.
حالا باید به آقایون عزیز گفت آیا یک خانوم نباید این حق را برای خود قائل بشود که نیازهای اجتماعی خود را برآورده کند. پس بیایید تا دیر نشده برای داشتن یک زندگی آرام و شاد برای همکاری زن و مرد در جامعه فرهنگ سازی کنیم....
کارشناسان پیشنهاداتی در این زمینه دارند که اجرای آن ها می‌تواند هماهنگی و تعادل لازم بین زندگی حرفه ای و زندگی خانوادگی ایجاد کند:
1-اولویت‌های زندگی‌تان را مشخص کنید: مشخص كردن اولویت‌ها به طور واضح و روشن، اولین و ضروری‌ترین مرحله در حفظ تعادل در زندگی است.
2-کارهای غیرضروری را حذف کنید: وقتی اولویت مشخص كردید، متوجه می‌شوید روی بعضی كارهایی كه اولویت ندارند زیاد وقت صرف می‌كنید.
3-مدیریت زمان را فراموش نكنید: برنامه‌ریزی داشته باشید، زمان می‌تواند بهترین دوست و بهترین دشمن شما باشد. در صورتی که شما هم مادر هستید هم یک زن شاغل بهتر است از زمان بهترین بهره را ببرید. كارهای خانه را سازماندهی كرده و با برنامه انجام دهید.
4-هویت‌تان را فراموش نکنید! مادر بودن، همسر بودن و یک زن شاغل بودن نباید موجب شود که شما تبدیل به یک برده شوید. شما باید زنانگی خود را همیشه حفظ کنید.
5-زمان شخصی داشته باشید: اگر كار، انجمن اولیا و مربیان و یا وقت دكتر برایتان مهم است باید به همان اندازه برای زمان شخصی خودتان هم ارزش قایل شوید. تفریح و آرامش به برنامه‌ریزی احتیاج دارد. این دو جزو اصول ضروری یك زندگی متعادل هستند.
6-روی کمک همسرتان حساب باز کنید و کمک بگیرید: کارکردن تصمیمی است که شما به همراه همسرتان آن را گرفته‌اید. پس از او در کارهای خانه و رسیدگی به امور فرزندان نیز کمک بگیرید.
*کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی
